Voornamendrift 106 Top-20 van nieuwe vrouwennamen in Nederland, per decennium tot 2017 (met totaal aantal naamgevingen tot 2023 voor de topnaam). Kansrijk Nederlandse innovaties (in naam en spelling) zijn gemarkeerd. Er zijn ouders die hun kind een bijzondere voornaam willen geven. Ze bedenken zelf een naam, introduceren een buitenlandse naam (of nemen die als migrant … [Lees meer...] overSuccesvolle nieuwkomers
Voornamendrift
Na 1960 overal veel meer variatie in voornamen
Voornamendrift 102 De variatie in voornamen is de afgelopen 60 jaar flink toegenomen. Niet alleen in Nederland, maar ook in andere landen waarvoor lange tijdreeksen van de populariteit van voornamen beschikbaar zijn. Een goede manier om die variatie te laten zien is met het minimaal aantal verschillende voornamen waarmee 80% van de kinderen een naam krijgt. Daartoe worden de … [Lees meer...] overNa 1960 overal veel meer variatie in voornamen
De naamkunde verdient een huis
Voornamendrift 100 De naamkunde is dakloos. Het valt in Nederland niet te studeren, er is geen hoogleraar naamkunde en geen eigen Nederlands tijdschrift meer, geen instituut verleent onderdak. Dat is raar. Want zonder taal geen mens, en geen taal zonder namen. Met een naam geven we iemand, een plek, een gebouw, een product een identiteit. Zonder naam zou ik niet … [Lees meer...] overDe naamkunde verdient een huis
De teloorgang van Maria
Voornamendrift 98 Aan populaire voornamen werd vroeger geen aandacht besteed. Ze waren er gewoon: Johannes, Cornelis, Hendrik, Maria, Anna en Johanna. 20 mannennamen en 20 vrouwennamen waren genoeg voor de helft van de bevolking en daar veranderde heel lang weinig aan. Pas in 1990 moesten Maria en Johannes hun toppositie in Nederland opgeven. En toen werden lijstjes met … [Lees meer...] overDe teloorgang van Maria
Anagramcomplexiteit van namen
Voornamendrift 97 Het is moeilijker om te zien dat de familienamen Gietermans en Meestringa een anagram vormen, dan de familienamen Zwieserijn en Swiezerijn. Dat komt omdat in de eerste twee namen bijna alle letters een andere plaats hebben gekregen, terwijl in de laatste namen alleen de z en de s omgewisseld zijn. Ik zou graag een getal hebben dat aangeeft hoeveel er … [Lees meer...] overAnagramcomplexiteit van namen
Het Nieuwe Spelalfabet
Voornamendrift 83 Met de komst van de telefoon en een niet altijd goede verbinding werd begin vorige eeuw het spelalfabet geïntroduceerd. Een letter wordt daarin verduidelijkt met de beginletter van een woord. En als de beginletter zelf niet goed wordt verstaan dan is die meestal nog wel te reconstrueren uit de rest van het woord. Omdat mijn postcode eindigt op PE … [Lees meer...] overHet Nieuwe Spelalfabet
Tienermoeders en oude moeders
Voornamendrift 51 Door Gerrit Bloothooft en David Onland Oude moeders geven andere voornamen aan hun kinderen dan jonge moeders. Tot die conclusie kwam het Office for National Statistics van het Verenigd Koninkrijk voor naamgeving in Engeland en Wales. Moeders die ouder zijn dan 35 jaar – over vaders hebben ze het niet – kiezen meer traditionele namen zoals Alexander, … [Lees meer...] overTienermoeders en oude moeders
Het Max Verstappen effect
Voornamendrift 50 door Gerrit Bloothooft Het blijft een onuitroeibare gedachte dat bekende (media)persoonlijkheden een dominante invloed hebben op de voornaamgeving. Zelfs een woordvoerder van de Sociale Verzekeringsbank, die jaarlijks de top-voornamen publiceert, meldde dat de huidige populariteit van de naam Max (nou ja, plaats 17) vrijwel zeker aan de autocoureur Max … [Lees meer...] overHet Max Verstappen effect
Alweer Emma
Voornamendrift 49 door Gerrit Bloothooft Vandaag kwamen de populariteitslijstjes van voornamen in 2019 uit. Ze verschillen zoals te verwachten nauwelijks met die van het vorig jaar, Emma en Noah staan nu bovenaan. Alweer Emma? Die naam is al meer dan 20 jaar een topnaam. Dat is een wel erg langdurige mode die niet meer meer een enkele cyclus is te modelleren. Twee cycli … [Lees meer...] overAlweer Emma
Van Geesjen tot Evi: twee eeuwen suffixen in meisjesnamen
Voornamendrift 48 Door Gerrit Bloothooft en David Onland Er zijn weinig eigenschappen van voornamen die al grotendeels in de 19e eeuw verdwijnen. Maar meisjesnamen op -jen zoals Aaltjen, Gerritjen, Hendrikjen, Jantjen, Geertjen, Geesjen en Grietjen behoren daarbij (figuur 1). Te Winkel wijdt in de Taalgids van 1862 een artikel aan het verkleinwoord, waarin hij pleit … [Lees meer...] overVan Geesjen tot Evi: twee eeuwen suffixen in meisjesnamen
De populariteit van Oudtestamentische voornamen
Voornamendrift 47 Gerrit Bloothooft en David Onland De populariteit van Oudtestamentische voornamen die vooral door Joden werden gekozen, zoals Abraham (topnaam), Mozes, Hartog en Salomon in figuur 1, toont naast stabiliteit in de 19e eeuw en de daling in de 20e eeuw die we bij veel traditionele namen zien, een breuk rond 1880. Dat is een artefact in de gegevens en het … [Lees meer...] overDe populariteit van Oudtestamentische voornamen
Franse voornamen in de Franse tijd
Voornamendrift 46 Gerrit Bloothooft en David Onland De uitgebreide voornamenbank zal het komend jaar de populariteit van een voornaam vanaf 1790 laten zien. Die periode omvat ook de tijd tussen 1795 en 1814 toen Nederland onder Franse invloed stond en vanaf 1810 zelfs deel van Frankrijk was. Dat zou invloed kunnen … [Lees meer...] overFranse voornamen in de Franse tijd
Verandering van voornaam
Voornamendrift (43) Door Gerrit Bloothooft Journalisten vragen vaak of mensen van voornaam veranderen. Ik denk dat ze vooral willen weten of iemand een andere naam kiest dan in de jeugd werd gedragen. Het gaat er niet om dat Franciscus vanaf zijn geboorte Frans is genoemd, daarover schreef ik eerder aan de hand van een corpus roepnamen. Maar of Frans later Arne … [Lees meer...] overVerandering van voornaam
Als je voornaam niet meer past
Voornamendrift (42) Door Gerrit Bloothooft De meeste mensen zijn tevreden met hun voornaam. Maar niet iedereen, je hebt tenslotte je naam niet zelf bedacht, dat deden je ouders voor je. Als een voornaam niet (meer) bij je past dan kun je besluiten om een andere naam te kiezen. In plaats van Henk zeg … [Lees meer...] overAls je voornaam niet meer past
Het voorspellen van voornamenlijstjes kent zijn grenzen
Voornamendrift (33) Door Gerrit Bloothooft In oktober publiceerde ik mijn voorspelling van de top-20 van voornamen in 2018 voor jongens en meisjes. Dat deed ik op basis van gegevens tot en met 2017 en een model dat beschrijft hoe de populariteit van een naam zich over de jaren ontwikkelt. Gisteren zijn de toplijstjes voor 2018 gepubliceerd door de Sociale … [Lees meer...] overHet voorspellen van voornamenlijstjes kent zijn grenzen
Topnamen in 2018 voor meisjes voorspellen
Voornamendrift (32) Door Gerrit Bloothooft Ook voor meisjes kan voorspeld worden wat de top-20 voor 2018 zal worden. Eigenlijk is het lijstje niet het belangrijkste. Wel wat de modellering van de populariteit leert over de processen van verspreiding en de rol van voortrekkers en sociale groepen daarbij. Hier is mijn lijst, met 2017 als … [Lees meer...] overTopnamen in 2018 voor meisjes voorspellen
Topnamen in 2018 voor jongens voorspellen
Voornamendrift (31) Door Gerrit Bloothooft Met een model moet je ook kunnen voorspellen. Omdat ik denk populariteitsverdelingen van voornamen goed te kunnen modelleren als verspreiding door een sociaal netwerk, wil ik me wel eens wagen aan het voorspellen van de top-20 van jongensnamen in 2018 die in januari 2019 bekend zal worden gemaakt. Ik denk dat die er zo uit zou … [Lees meer...] overTopnamen in 2018 voor jongens voorspellen
Snelle voornamen zijn niet altijd doodlopers
Voornamendrift (30) Door Gerrit Bloothooft en Yolan van der Horst Moet een modenaam snel overgenomen worden door ouders om uiteindelijk een groot aantal naamdragers te bereiken? Nee, dat is niet perse nodig, en de populariteitsverdelingen van Pascal en Kirsten laten het zien. Beiden beginnen zo rond 1960 en halen respectievelijk 10.953 en 8.671 naamdragers. Maar … [Lees meer...] overSnelle voornamen zijn niet altijd doodlopers
Snelle en langzame mode
Voornamendrift (29) Door Gerrit Bloothooft Als nieuwe voornamen populair worden dan gaat dat niet voor alle namen even snel. Er zijn namen die eigenschappen hebben die veel aanstaande ouders direct aanspreken en snel in aantal toenemen. Bij andere namen duurt dat allemaal veel langer of komt het er nooit van. Die imitatiesnelheid kun je uitdrukken met een … [Lees meer...] overSnelle en langzame mode
Mond-tot-mondreclame
Voornamendrift (28) Door Gerrit Bloothooft Hoe wordt een nieuw bedacht woord verspreid? Meestal niet via advertenties in de media maar via mond-tot-mond- of schrift-tot-schriftreclame. Je hoort of ziet een neologisme, het bevalt je en je gaat het zelf ook gebruiken. Maar hoe de verspreiding precies in zijn werk gaat is voor taal lastig vast te stellen. Je kunt … [Lees meer...] overMond-tot-mondreclame
Aan elkaar knopen
Voornamendrift (27) Door Gerrit Bloothooft Nieuwe voornamen, ze beginnen allemaal met de eerste naamgeving. Een flink aantal blijft een eenmalige vondst van de ouders, andere worden nagevolgd, en een enkele naam wordt heel populair. Die aantallen liggen wonderlijk genoeg vast, in een Zipfiaanse verdeling. Een van de mooiste resultaten die ik in deze serie kon laten zien is … [Lees meer...] overAan elkaar knopen
Productieve beginletters van voornamen
Voornamendrift (26) Door Gerrit Bloothooft en David Onland Welke voorletter genereert de meeste verschillende voornamen? Deze vraag werd gesteld naar aanleiding van een eerdere bijdrage over chocolade letters: hoeveel stuks moeten fabrikanten per letter maken. Het aantal verschillende namen per beginletter valt te tellen en dat deden we voor alle geboorten tussen 2005-2014 en … [Lees meer...] overProductieve beginletters van voornamen
Nieuwe uniseksnamen
Voornamendrift (25) Door Gerrit Bloothooft en Steffi Harte Nieuwe uniseksnamen zijn meestal van niet-Nederlandse (vaak Engelse) oorsprong. Ze worden vaak rond hetzelfde jaar voor het eerst aan zowel een meisje als een jongen gegeven. Blijkbaar is de vorm en betekenis zodanig dat zo’n naam onmiddellijk als genderneutraal wordt ervaren. Dat merken ouders in het begin … [Lees meer...] overNieuwe uniseksnamen
Stuivertje wisselen tussen de geslachten
Voornamendrift (24) Door Gerrit Bloothooft en Steffi Harte Een naam is een meisjesnaam als die vooral aan meisjes wordt gegeven, terwijl een jongensnaam vooral aan jongens wordt gegeven. Dat is helemaal niet vanzelfsprekend en eigenlijk onnodig. Een voornaam moet identificeren en welke naam je daarvoor gebruikt is arbitrair. Als maar niet te veel mensen dezelfde naam … [Lees meer...] overStuivertje wisselen tussen de geslachten
Genderneutrale voornamen
Voornamendrift (23) Door Gerrit Bloothooft en David Onland Nu we steeds vaker genderneutraal worden aangesproken rijst de vraag of ouders er ook meer voor gaan kiezen om hun kinderen een uniseksnaam te geven. En of dragers van zo’n naam dat eigenlijk wel prettig vinden. Zoals Ilja, die het erg vervelend vindt om in een brief als mevrouw te worden aangesproken, terwijl toch de … [Lees meer...] overGenderneutrale voornamen
