Onverwachte taalvragen in de Nationale Wetenschapsagenda (6) Door Marc van Oostendorp Wat mij een interessante vraag voor de wetenschap lijkt: waarom hebben mensen eigenlijk vragen ingestuurd voor de Nationale Wetenschapsagenda? We weten inmiddels dat velen van hen wetenschappers waren, en die deden het waarschijnlijk om hun eigen onderzoek in het zonnetje te … [Lees meer...] overHoe zou communicatie verlopen in een eventueel hiernamaals?
wetenschapscommunicatie
Wanneer kan het Nederlands afgeschaft worden in de publieke sfeer?
Onverwachte taalvragen in de Nationale Wetenschapsagenda (5) Door Marc van Oostendorp Duvet Cover Set (100% Cotton) van de Hollandsche Eenheidsprijzen Maatschappij Taalkundigen denken het volgende over 'leken': dat ze denken dat spelling hetzelfde is als taal. Dat hun wetenschappelijke belangstelling zich beperkt tot de etymologie. Dat ze geobsedeerd zijn door … [Lees meer...] overWanneer kan het Nederlands afgeschaft worden in de publieke sfeer?
Mogen beta’s en gamma’s zich met de taalkunde bemoeien?
Door Marc van OostendorpWie mag er precies onderzoek doen naar taal? Moet je eerst een paar jaar naar de universiteit om iets te mogen zeggen over dit wonderlijke, alomvertakkende, ingewikkelde, interessante, fraaie, onderwerp? Of is wat een wiskundige met zijn onbevooroordeelde blik erover te zeggen heeft misschien wel veel interessanter dan wat jij en ik er eventueel over te … [Lees meer...] overMogen beta’s en gamma’s zich met de taalkunde bemoeien?
Hoe het Engels de wetenschapstaal werd zonder dat iemand het wilde
Door Marc van OostendorpEen beetje natuurwetenschapper moest in de negentiende eeuw liefst drie verschillende talen kunnen lezen: Duits, Frans en Engels. Een beroemde scheikundige als Dmitri Mendelejev had moeite om zijn claims op de ontdekking van het periodiek systeem van de elementen aannemelijk te maken omdat hij deze in het Russisch had gepubliceerd.Dit leidde her en … [Lees meer...] overHoe het Engels de wetenschapstaal werd zonder dat iemand het wilde
Achter iedere valorisatie een A-publicatie?
Door Marc van OostendorpAl een paar weken is Filip Devos, de hoofdredacteur van het tijdschrift Over Taal, aan het lobbyen om popularisatie onder de aandacht te krijgen van de politiek. (Hij heeft ook een petitie aan de leden van het Vlaamse parlement, die ik alleen maar niet getekend heb omdat ik het een beetje vreemd vind om me in de zaken van een ander land te mengen. … [Lees meer...] overAchter iedere valorisatie een A-publicatie?
Petitie gericht aan de leden van het Vlaams Parlement en aan de academische overheden
Popularisering van onderzoek bevindt zich op de driesprong van de academische taken. Waarom wordt het dan zo karig beloond? Is popularisering niet bij uitstek de brug tussen onderzoek, onderwijs en maatschappij?Naar aanleiding van enkele stukken van de Gentse taalkundige Filip Devos is er een petitie gestart waarin de leden van het Vlaamse Parlement en de leiding van Vlaamse … [Lees meer...] overPetitie gericht aan de leden van het Vlaams Parlement en aan de academische overheden
Steeds meer te eenvoudige uitleg
Ik heb een collega die het niet goed vindt wat ik hier doe. Ik leg de zaken te eenvoudig uit, vindt hij. Het is juist zaak de mensen duidelijk te maken dat alles veel ingewikkelder is dan ze denken, niet om ze te vereenvoudigen. Het is een bekend probleem, misschien vooral in de geesteswetenschappen. Ik heb het ooit Ringbaums dilemma genoemd, naar een personage in de roman … [Lees meer...] overSteeds meer te eenvoudige uitleg
Samen vragen stellen
Door Marc van OostendorpWij van het Meertens Instituut – soms is het leuk om dat te kunnen zeggen. Nu is het zo'n moment, want wij van het Meertens Instituut hebben een heel goed plan. En dan nog wel over de nationale wetenschapsagenda.Die wetenschapsagenda gaat in ieder geval uit van een goede diagnose: de wetenschap heeft om allerlei redenen een betere, een bredere … [Lees meer...] overSamen vragen stellen
Goede ideeën veranderen de wereld
Of over hoe te leren van je foutenDoor Sophie ReindersVoordracht gehouden op het symposium “Luid zingend op een ijsschots de zomer tegemoet”, ter gelegenheid van de 60ste verjaardag van Nicoline van der Sijs.Toen ik gevraagd werd om op dit congres iets over mijn onderzoek en de toekomst van de geesteswetenschappen te vertellen, zei ik meteen ‘ja, leuk!’. Dit verzoek kwam … [Lees meer...] overGoede ideeën veranderen de wereld
Red de specialist
Door Marc van OostendorpDit is een verkorte versie van een presentatie die ik gisteren gaf op een symposium ter ere van de dertigste verjaardag (of zoiets) van Nicoline van der Sijs.Van alle bedreigde wetenschappelijke plantensoorten is de specialist misschien nog wel het meest bedreigd. Wie geeft er nog iets om de vrouw die haar leven wijdt aan zeventiende-eeuwse Armeense … [Lees meer...] overRed de specialist
Anoniem commentaar
Door Marc van Oostendorp Het weblog bedreigt de sociologische wetenschap. Althans, momenteel is vooral een bepaald deel van de sociologie in gevaar: het sterk op statistiek gerichte deel. Maar dat is slechts toeval – het komt doordat bloggers nu eenmaal relatief vaak geïnteresseerd zijn in rekenen. Het zou weleens de voorbode kunnen zijn van een grotere verandering. De … [Lees meer...] overAnoniem commentaar
De dolgedraaide nieuwsmachine en triviale onzin
Door Marc van OostendorpSinds gisterenavond mag ik me officieel televisiemaker noemen: Man bijt hond gebruikte een fragment van de video die ik zondag hier plaatste.Ik was de afgelopen twee dagen in Parijs, waar we een Europees netwerk voor theoretische fonologie oprichtten, waar we een kleine Franse subsidie voor hebben gekregen. Dat netwerk gaat de taalwetenschap en daarmee … [Lees meer...] overDe dolgedraaide nieuwsmachine en triviale onzin
Na bejaarden wassen is wetenschap het nuttigst
Door Marc van OostendorpHet thema in de kranten vandaag is nut. In de Volkskrant bespreekt de Mieke Zijlmans het nieuwe boek van Jan Stroop. Ze doet dat kritisch, want: "De vraag is wat de moedertaalspreker ermee opschiet." Het antwoord op die retorische vraag is: weinig. Het is al jaren Zijlmans' vaste deun: wat wetenschappers over taal zeggen is allemaal onzin, zij weet … [Lees meer...] overNa bejaarden wassen is wetenschap het nuttigst
Te gast in mijn rommelige werkkamer: Jan Stroop
Door Marc van OostendorpWelkom in de chaos van mijn werkkamer op het Meertens Instituut. Deze week verscheen Jan Stroops nieuwe boek De taal, die weet wat. In bovenstaande video praat ik met Jan over dat boek.Deze video is een eerste poging om Neder-L multimedialer te maken. Ik hoop dat het jullie bevalt, al zal ik voorlopig toch wel vooral blijven schrijven.Hier is het … [Lees meer...] overTe gast in mijn rommelige werkkamer: Jan Stroop
Worden mensen taalmoe?
Literatuur en taalwetenschap in discussie Kunnen wetenschappers en kunstenaars met elkaar praten? Begrijpen schrijvers en taalkundigen elkaar bijvoorbeeld wel wanneer ze het over taal hebben? Presentator Wim Brands maakt nogal wat misbaar aan het begin van de bovenstaande, onlangs opgenomen, video, waarin de romancier A.F.Th. van der Heijden en de Nijmeegse hoogleraar Pieter … [Lees meer...] overWorden mensen taalmoe?
Je kunt ons alles wijs maken over Diederik Stapel
Wéér een bak met statistiekenDoor Marc van OostendorpDe mensheid is wanhopig op zoek naar een leugendetector. Mensen gebruiken taal om elkaar diepe inzichten in de werkelijkheid toe te werpen én om elkaar maar wat op de mouw te spelden. Wat zou het fijn zijn als er apparaten waren die de ene situatie van de andere konden onderscheiden.Bij mijn weten hebben we nog steeds geen … [Lees meer...] overJe kunt ons alles wijs maken over Diederik Stapel
Het aantal relaties tot een broodje ham is onbeperkt
Het wonder van de taal in meer dan 50 interviewsDoor Marc van OostendorpDe jaren tachtig! Dat waren nog eens tijden in de taalwetenschap. Er hing van alles in de lucht: we begonnen te begrijpen hoe taal werkte, hoe al die ingewikkelde, nergens precies opgeschreven regels die we in ieder gesprek moeiteloos hanteren in ons hoofdje pasten. En we hadden het idee dat we binnenkort … [Lees meer...] overHet aantal relaties tot een broodje ham is onbeperkt
Het multiculturele voordeel revisited
Door Marc van OostendorpWat was de wereld anders in het jaar 2000! Een groep Nederlandse taalkundigen kwam met een document dat zij 'Het multiculturele voordeel' noemden: dat zou nu niemand meer zomaar durven doen.De opzet van het document, dat de auteurs aanduidden als 'taalkundig manifest' was sympathiek. Aan het eind van de twintigste eeuw had Nederland een systeem opgezet … [Lees meer...] overHet multiculturele voordeel revisited
De verfacebooking van de wetenschap
Door Marc van OostendorpDat het wetenschappelijk debat alleen bestond uit geredigeerde artikelen en boeken, presentaties tijdens congressen en vragenrondjes – dat was natuurlijk altijd al een illusie. Minstens even belangrijk waren het informele geklets in de koffiekamer, de roddels tijdens het congresdiner en de halfdronken krabbels op een servetje tijdens de borrel.Alleen … [Lees meer...] overDe verfacebooking van de wetenschap
De neerlandistiek is dood.
Leve het neerlandistische tijdschrift Door Marc van Oostendorp Hoe gaat het inmiddels met neerlandistiek.nl? Het elektronisch tijdschrift is ter ziele, zoals ik vorig jaar in oktober hier in Neder-L aankondigde. De uitgever, het aan de Utrechtse universiteitsbibliotheek gelieerde Igitur, heeft de bestaande artikelen gearchiveerd zodat deze hopelijk tot in aller … [Lees meer...] overDe neerlandistiek is dood.
Waarom populariseren? En wat?
Door Marc van Oostendorp Nadat Peter-Arno Coppen tijdens de Grote Taaldag opriep tot meer lawaai rondom de populariseringsprijs van de Landelijke Onderzoeksschool Taalkunde, hebben verschillende bloggers erover geschreven. Milfje Meulskens meldde bijvoorbeeld: 'Een samenleving wordt rijker van kennis, dus ook van taalwetenschappelijke kennis. Het is zonde als je onderzoek … [Lees meer...] overWaarom populariseren? En wat?
Massaal op knopjes drukken voor de wetenschap
Door Marc van Oostendorp Hoe staat het ondertussen met het Groot Nationaal Taalonderzoek? Ik was er vorige maand nogal negatief over op de website van Onze Taal, en zoals dat tegenwoordig gaat op het internet: er ontstond een paar dagen tumult (zie bijvoorbeeld hier voor een glimp) en toen was het alweer bijna vergeten. Nu heeft Emmanuel Keuleers, een van de (taalkundige) … [Lees meer...] overMassaal op knopjes drukken voor de wetenschap
Geloven in saaie gegevens
Door Marc van OostendorpWat heb ik nu weer gedaan: een wetenschapsweblogger tot kwaadheid gedreven! Gisteren schreef ik op verzoek van de webredactie van Onze Taal een stukje over het deze week gepubliceerde Groot Nationaal Onderzoek over taal.Ik vind dat dit onderzoek weinig om het lijf heeft. Het is een gegevensverzameling waar geen duidelijke vraag achter zit, … [Lees meer...] overGeloven in saaie gegevens
Het lokaal is te klein
Over mooie beeldspraak en het gelijk van het poldervolkDoor Marc van OostendorpDe opiniebijlage van NRC Handelsblad staat dit weekeinde in het teken van de taalvaardigheid. Eerst mag A.F.Th. van der Heijden klagen dat rockzangers niet kunnen lezen. Daarna pakt de redactie uit met twee pagina's klachten dat mensen juist niet kunnen schrijven.Wie over zulke dingen klaagt, heeft … [Lees meer...] overHet lokaal is te klein
Het rapport Mart Bax en wetenschappers die eigenlijk schrijver willen zijn
Door Marc van OostendorpEen van de eigenaardige aspecten van het rapport over de fraudulente antropoloog Mart Bax, is dat het een poëtische titel gekregen heeft: Draaien om de werkelijkheid. De ondertitel van het rapport is veel duidelijker: Rapport over het antropologisch werk van prof. em. M.M.G. Bax. Waarom heeft de commissie het daar niet bij gelaten?De titel is … [Lees meer...] overHet rapport Mart Bax en wetenschappers die eigenlijk schrijver willen zijn
