Door Marc van OostendorpWij van het Meertens Instituut – soms is het leuk om dat te kunnen zeggen. Nu is het zo'n moment, want wij van het Meertens Instituut hebben een heel goed plan. En dan nog wel over de nationale wetenschapsagenda.Die wetenschapsagenda gaat in ieder geval uit van een goede diagnose: de wetenschap heeft om allerlei redenen een betere, een bredere … [Lees meer...] overSamen vragen stellen
wetenschapscommunicatie
Goede ideeën veranderen de wereld
Of over hoe te leren van je foutenDoor Sophie ReindersVoordracht gehouden op het symposium “Luid zingend op een ijsschots de zomer tegemoet”, ter gelegenheid van de 60ste verjaardag van Nicoline van der Sijs.Toen ik gevraagd werd om op dit congres iets over mijn onderzoek en de toekomst van de geesteswetenschappen te vertellen, zei ik meteen ‘ja, leuk!’. Dit verzoek kwam … [Lees meer...] overGoede ideeën veranderen de wereld
Red de specialist
Door Marc van OostendorpDit is een verkorte versie van een presentatie die ik gisteren gaf op een symposium ter ere van de dertigste verjaardag (of zoiets) van Nicoline van der Sijs.Van alle bedreigde wetenschappelijke plantensoorten is de specialist misschien nog wel het meest bedreigd. Wie geeft er nog iets om de vrouw die haar leven wijdt aan zeventiende-eeuwse Armeense … [Lees meer...] overRed de specialist
Anoniem commentaar
Door Marc van Oostendorp Het weblog bedreigt de sociologische wetenschap. Althans, momenteel is vooral een bepaald deel van de sociologie in gevaar: het sterk op statistiek gerichte deel. Maar dat is slechts toeval – het komt doordat bloggers nu eenmaal relatief vaak geïnteresseerd zijn in rekenen. Het zou weleens de voorbode kunnen zijn van een grotere verandering. De … [Lees meer...] overAnoniem commentaar
De dolgedraaide nieuwsmachine en triviale onzin
Door Marc van OostendorpSinds gisterenavond mag ik me officieel televisiemaker noemen: Man bijt hond gebruikte een fragment van de video die ik zondag hier plaatste.Ik was de afgelopen twee dagen in Parijs, waar we een Europees netwerk voor theoretische fonologie oprichtten, waar we een kleine Franse subsidie voor hebben gekregen. Dat netwerk gaat de taalwetenschap en daarmee … [Lees meer...] overDe dolgedraaide nieuwsmachine en triviale onzin
Na bejaarden wassen is wetenschap het nuttigst
Door Marc van OostendorpHet thema in de kranten vandaag is nut. In de Volkskrant bespreekt de Mieke Zijlmans het nieuwe boek van Jan Stroop. Ze doet dat kritisch, want: "De vraag is wat de moedertaalspreker ermee opschiet." Het antwoord op die retorische vraag is: weinig. Het is al jaren Zijlmans' vaste deun: wat wetenschappers over taal zeggen is allemaal onzin, zij weet … [Lees meer...] overNa bejaarden wassen is wetenschap het nuttigst
Te gast in mijn rommelige werkkamer: Jan Stroop
Door Marc van OostendorpWelkom in de chaos van mijn werkkamer op het Meertens Instituut. Deze week verscheen Jan Stroops nieuwe boek De taal, die weet wat. In bovenstaande video praat ik met Jan over dat boek.Deze video is een eerste poging om Neder-L multimedialer te maken. Ik hoop dat het jullie bevalt, al zal ik voorlopig toch wel vooral blijven schrijven.Hier is het … [Lees meer...] overTe gast in mijn rommelige werkkamer: Jan Stroop
Worden mensen taalmoe?
Literatuur en taalwetenschap in discussie Kunnen wetenschappers en kunstenaars met elkaar praten? Begrijpen schrijvers en taalkundigen elkaar bijvoorbeeld wel wanneer ze het over taal hebben? Presentator Wim Brands maakt nogal wat misbaar aan het begin van de bovenstaande, onlangs opgenomen, video, waarin de romancier A.F.Th. van der Heijden en de Nijmeegse hoogleraar Pieter … [Lees meer...] overWorden mensen taalmoe?
Je kunt ons alles wijs maken over Diederik Stapel
Wéér een bak met statistiekenDoor Marc van OostendorpDe mensheid is wanhopig op zoek naar een leugendetector. Mensen gebruiken taal om elkaar diepe inzichten in de werkelijkheid toe te werpen én om elkaar maar wat op de mouw te spelden. Wat zou het fijn zijn als er apparaten waren die de ene situatie van de andere konden onderscheiden.Bij mijn weten hebben we nog steeds geen … [Lees meer...] overJe kunt ons alles wijs maken over Diederik Stapel
Het aantal relaties tot een broodje ham is onbeperkt
Het wonder van de taal in meer dan 50 interviewsDoor Marc van OostendorpDe jaren tachtig! Dat waren nog eens tijden in de taalwetenschap. Er hing van alles in de lucht: we begonnen te begrijpen hoe taal werkte, hoe al die ingewikkelde, nergens precies opgeschreven regels die we in ieder gesprek moeiteloos hanteren in ons hoofdje pasten. En we hadden het idee dat we binnenkort … [Lees meer...] overHet aantal relaties tot een broodje ham is onbeperkt
Het multiculturele voordeel revisited
Door Marc van OostendorpWat was de wereld anders in het jaar 2000! Een groep Nederlandse taalkundigen kwam met een document dat zij 'Het multiculturele voordeel' noemden: dat zou nu niemand meer zomaar durven doen.De opzet van het document, dat de auteurs aanduidden als 'taalkundig manifest' was sympathiek. Aan het eind van de twintigste eeuw had Nederland een systeem opgezet … [Lees meer...] overHet multiculturele voordeel revisited
De verfacebooking van de wetenschap
Door Marc van OostendorpDat het wetenschappelijk debat alleen bestond uit geredigeerde artikelen en boeken, presentaties tijdens congressen en vragenrondjes – dat was natuurlijk altijd al een illusie. Minstens even belangrijk waren het informele geklets in de koffiekamer, de roddels tijdens het congresdiner en de halfdronken krabbels op een servetje tijdens de borrel.Alleen … [Lees meer...] overDe verfacebooking van de wetenschap
De neerlandistiek is dood.
Leve het neerlandistische tijdschrift Door Marc van Oostendorp Hoe gaat het inmiddels met neerlandistiek.nl? Het elektronisch tijdschrift is ter ziele, zoals ik vorig jaar in oktober hier in Neder-L aankondigde. De uitgever, het aan de Utrechtse universiteitsbibliotheek gelieerde Igitur, heeft de bestaande artikelen gearchiveerd zodat deze hopelijk tot in aller … [Lees meer...] overDe neerlandistiek is dood.
Waarom populariseren? En wat?
Door Marc van Oostendorp Nadat Peter-Arno Coppen tijdens de Grote Taaldag opriep tot meer lawaai rondom de populariseringsprijs van de Landelijke Onderzoeksschool Taalkunde, hebben verschillende bloggers erover geschreven. Milfje Meulskens meldde bijvoorbeeld: 'Een samenleving wordt rijker van kennis, dus ook van taalwetenschappelijke kennis. Het is zonde als je onderzoek … [Lees meer...] overWaarom populariseren? En wat?
Massaal op knopjes drukken voor de wetenschap
Door Marc van Oostendorp Hoe staat het ondertussen met het Groot Nationaal Taalonderzoek? Ik was er vorige maand nogal negatief over op de website van Onze Taal, en zoals dat tegenwoordig gaat op het internet: er ontstond een paar dagen tumult (zie bijvoorbeeld hier voor een glimp) en toen was het alweer bijna vergeten. Nu heeft Emmanuel Keuleers, een van de (taalkundige) … [Lees meer...] overMassaal op knopjes drukken voor de wetenschap
Geloven in saaie gegevens
Door Marc van OostendorpWat heb ik nu weer gedaan: een wetenschapsweblogger tot kwaadheid gedreven! Gisteren schreef ik op verzoek van de webredactie van Onze Taal een stukje over het deze week gepubliceerde Groot Nationaal Onderzoek over taal.Ik vind dat dit onderzoek weinig om het lijf heeft. Het is een gegevensverzameling waar geen duidelijke vraag achter zit, … [Lees meer...] overGeloven in saaie gegevens
Het lokaal is te klein
Over mooie beeldspraak en het gelijk van het poldervolkDoor Marc van OostendorpDe opiniebijlage van NRC Handelsblad staat dit weekeinde in het teken van de taalvaardigheid. Eerst mag A.F.Th. van der Heijden klagen dat rockzangers niet kunnen lezen. Daarna pakt de redactie uit met twee pagina's klachten dat mensen juist niet kunnen schrijven.Wie over zulke dingen klaagt, heeft … [Lees meer...] overHet lokaal is te klein
Het rapport Mart Bax en wetenschappers die eigenlijk schrijver willen zijn
Door Marc van OostendorpEen van de eigenaardige aspecten van het rapport over de fraudulente antropoloog Mart Bax, is dat het een poëtische titel gekregen heeft: Draaien om de werkelijkheid. De ondertitel van het rapport is veel duidelijker: Rapport over het antropologisch werk van prof. em. M.M.G. Bax. Waarom heeft de commissie het daar niet bij gelaten?De titel is … [Lees meer...] overHet rapport Mart Bax en wetenschappers die eigenlijk schrijver willen zijn
Willem-Alexander gaat vanmiddag niet slissen!
Taal als grappige invalshoek op het nieuwsDoor Marc van Oostendorp Het is dat ik dezer dagen om zo te zeggen op retraite ben, dus mij zult u niet zien of horen, maar ik weet zeker dat er wat taalgeleerden op de radio of tv zullen verschijnen. Want taal is voor sommige mensen hun lust en hun leven, voor anderen een angstaanjagend schoolvak, en voor nog weer anderen een onderwerp … [Lees meer...] overWillem-Alexander gaat vanmiddag niet slissen!
We worden verneukt!, schreef de hoogleraar
Door (prof. dr.) Marc van OostendorpGisteren hadden de voorzitter van College van Bestuur en de rector magnificus van de Radboud Universiteit een 'stevig gesprek' met de hoogleraar Roos Vonk. De reden was dat ze het volgende bericht op Twitter had geplaatst: Ik ben zo chagrijnig door AH,heb zin om dat uitgestreken smoelwerk van Kamp op z'n bek te slaan. We worden verneukt! … [Lees meer...] overWe worden verneukt!, schreef de hoogleraar
Onderzoek bewijst: taaldiversiteit zorgt voor verkeersongelukken
Door Marc van OostendorpHoe meer talen er in een land gesproken worden, des te groter is de kans op verkeersongelukken. In landen waar acacia's groeien, wordt veel vaker gebruik gemaakt van toonhoogte om betekenisverschil te maken tussen woorden. En hoe meer siësta's de mensen houden, des te minder naamvallen, vervoegingen en verbuigingen gebruiken ze in hun taal.Het zijn … [Lees meer...] overOnderzoek bewijst: taaldiversiteit zorgt voor verkeersongelukken
Anders dan tot nu toe werd aangenomen
Door Marc van OostendorpWanneer u nu ook weleens in het nieuws wilt met uw onderzoek, heb ik een tip. Neem in uw persbericht de zinsnede 'anders dan tot nu toe werd aangenomen' op. Journalisten willen nieuws. Dat u vindt dat pakweg 'groter als' helemaal niet fouter is dan 'groter dan' is geen nieuws. "Anders dan tot nu toe werd aangenomen, is 'groter als' niet fout" is dat wel. … [Lees meer...] overAnders dan tot nu toe werd aangenomen
Global language of neerlandistiek
Door Marc van OostendorpAls ik het goed zie, dringt het Engels de laatste jaren steeds meer door in de neerlandistiek. Ik wees er onlangs al op dat er inmiddels al beschrijvingen zijn van alle aspecten van de grammatica en van de geschiedenis van onze taal in het Engels. Bij een bijeenkomst van redacties van wetenschappelijke tijdschriften over neerlandistiek vorige week in … [Lees meer...] overGlobal language of neerlandistiek
Je krijgt bijna alleen onzin in de krant
Ik kan het wetenDoor Marc van OostendorpMoeten wetenschappers vaker hun onderzoek uitleggen aan een groot publiek? Diederik Stapel vond van wel. Toen hij directeur werd van een onderzoekinstituut in Tilburg, kondigde hij aan dat er meer zichtbaarheid voor de instelling moest komen, er moest meer gevaloriseerd worden. De meeteenheid zou het krantenartikel worden: Tilburgse … [Lees meer...] overJe krijgt bijna alleen onzin in de krant
Publiekssymposium: wie is de baas van de taal?
Als taal normen en regels heeft, wie bepaalt die dan? En wie handhaaft de orde? En op welke manier? Wie is er, kortom, de baas over de taal? Is dat bijvoorbeeld de overheid, zijn het deskundigen, of wordt de norm helemaal democratisch bepaald. Voor het Nederlands blijken de meeste regels ("zeg niet 'hun hebben' maar 'zij hebben'", "'groter als' is fout, 'groter dan' is goed") … [Lees meer...] overPubliekssymposium: wie is de baas van de taal?
