• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Siliconenborsten aan de top

5 september 1998 door Marc van Oostendorp Reageer

Een gerenommeerd liefhebber van woordenboeken heb ik wel eens horen vertellen dat hij het als kind leuk vond om stiekem vieze woorden op te zoeken in de naslagwerken in de boekenkast van zijn ouders. Aan het gesnuffel en gezoek naar verboden woordjes in deftige ingebonden boeken had hij een levenslange fascinatie voor taal overgehouden.

Zo’n verhaal prikkelt de fantasie. Dat zoeken naar verboden vruchten kan op Internet natuurlijk op een veel grotere schaal. Is dat geen manier om mensen voor het vak te interesseren? Door over seks te beginnen en dan langzaam maar zeker de aandacht om te buigen naar andere zaken? ‘Als we de klankrij van dat woord omdraaien krijgen we skes. Dat klinkt vreemd; liever zouden we sches zeggen. Hoe komt dat? Welnu,’

Peter-Arno Coppen heeft deze truc dit jaar al een paar keer toegepast in zijn reeks Linguïstische Miniatuurtjes. Dat leverde titels op als ‘Seks: Versnapering of pech?‘ en ‘Kut op Dirk, waar slaat dat op?‘. Werkt die truc ook? Dat is een vraag die op Internet gemakkelijk te beantwoorden is.

De servercomputer van Neder-L genereert elke maand statistische informatie over de bezoekers van de webversie van ons tijdschrift. Daardoor valt precies te achterhalen welke onderdelen het vaakst geraadpleegd worden. De redactie heeft daarmee een genadeloos middel in handen om te bezien of de medewerkers hun werk wel naar tevredenheid doen. Maar ook voor een onderzoekje naar het effect van stilistische middelen op Internet, zijn dat soort statistieken zeer bruikbaar.

Ik heb de gegevens over de maand augustus 1998 eens bekeken. In Coppens persoonlijke top-3 (de lijst met de populairste miniatuurtjes in deze maand) staan de twee sekscolumns op de nummers 1 en 3. De column die Coppen in augustus schreef (‘Uren schreeuwen om aandacht‘) staat op nummer 2.

Hoe zit het met mijn andere collega-columnist? Nummer 1 in Willem Kuipers persoonlijke top-3 staat de column die hij in december 1997 schreef (‘Heb je al gehoord van de zeven, de zeven‘); in dit artikel wordt gesproken over ’tepels’. Nummer 2 is een column over homosexualiteit (‘Een geluk bij een ongeluk‘) waarin woorden voorkomen als ‘schandjongens’, ‘sodomie’ en ‘hermafrodiet’. Pas op nummer 3 komt een stukje waarin ik niets aanstootgevends kan vinden, over de verzakking van Kuipers huis (‘Zo vast als een huis‘).

Zoveel seks in de top, dat kan geen toeval zijn. Aan de andere kant staan de intieme delen in ieder geval bij Kuiper vrij goed verborgen in stukjes met nogal verhullende namen. Hoe hebben de lezers hen dan toch weten te vinden? Het antwoord moet volgens mij worden gezocht bij de zoekmachines die her en der op het Internet zijn opgesteld. Deze zoekmachines maken alfabetische indexen van miljoenen webpagina’s. Wie een steekwoord opvraagt bij een zoekmachine, krijgt een lijst terug met pagina’s waarop deze steekwoorden te vinden zijn. (De website van Neder-L heeft overigens zo’n zoekmachine over de eigen pagina’s.) Wie ’tepels’ intikt, komt zo uit bij een beschouwing over de middeleeuwse samenleving; wie zoekt naar een seksuele versnapering leert en passant een zin ontleden.

Een blik op de statistieken van de website van Onze Taal versterkt deze indruk alleen maar. Een substantieel deel van deze website bestaat uit zogenaamde ’taaladviezen’, stukjes waarin taalkundige vragen worden beantwoord. Al maandenlang steekt één advies wat populariteit betreft met kop en schouders boven alle andere uit. Dat is het antwoord op de vraag of je moet schrijven ‘siliconen borsten’, omdat ‘silicone’ een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord zou zijn, of ‘siliconenborsten’ omdat ‘silicone’ een zelfstandig naamwoord is. Op zichzelf lijkt deze kwestie me nogal vergezocht. Maar het veelvuldig gebruik van het woord ‘borsten’ maakt veel goed.

Het feit dat kinderen vieze woorden opzoeken in Van Dale maakt het woordenboek natuurlijk niet tot een pornografisch werk. Zowel bij Neder-L als bij Onze Taal is de allerpopulairste pagina de inhoudsopgave. Het populairste artikel in Neder-L is al sinds lange tijd Wie is Wie in Het Bureau?, waarin geen onvertogen woord voorkomt. Het populairste artikel bij Onze Taal gaat over woordenboeken op Internet. Toch is er volgens mij een duidelijke tendens. Een website heeft niet alleen een voordeur, maar via de zoekmachines heeft het ook talloze achterdeuren. Mensen komen binnen omdat ze geïnteresseerd zijn in één van de steekwoorden. (Zo komt er op mijn persoonlijke pagina wel eens een Amerikaan langs die zich voor mij interesseert omdat hij zelf óók Oostendorp heet.)

Hopelijk wordt er af en toe de aandacht van een surfer gevangen door de siliconenborsten van Onze Taal of de tepels van Kuiper. Overigens bungelt mijn eigen column tot nu toe een beetje treurig onderaan in de toplijsten. Maar ik denk dat ik hier voldoende uit andermans werk geciteerd heb om daar verandering in aan te brengen.

Marc van Oostendorp

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: internet

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Frans Buyle • Anders

Het was anders. De wind
was anders van toon.
Ik vroeg de weg: het kind
aarzelde ongewoon.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

BERICHT HOE WE ZITTEN

Adem zien te halen
is het enige en
kijken of er geen paard aan komt.
 

Bron: Het Zinrijk, 1971

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

25 augustus 2025: Het Colloquium Neerlandicum 2025

25 augustus 2025: Het Colloquium Neerlandicum 2025

23 juni 2025

➔ Lees meer
19 september 2025: Laatzomer Conferentie NDN

19 september 2025: Laatzomer Conferentie NDN

22 juni 2025

➔ Lees meer
2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

21 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1934 Dirk Bakker
sterfdag
1991 Karel Meeuwesse
➔ Neerlandicikalender

Media

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

22 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De structuur van wetenschappelijke artikelen

De structuur van wetenschappelijke artikelen

21 juni 2025 Door Marc van Oostendorp 1 Reactie

➔ Lees meer
Het culturele landschap van Frits van Oostrom

Het culturele landschap van Frits van Oostrom

19 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d