Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

Neder-L, no. 0408.a

door Reageer

Subject: Neder-L, no. 0408.a
From: Ben Salemans
Reply-To:Elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek
Date:Thu, 19 Aug 2004 05:35:59 +0100
Content-Type:text/plain
                           *********************
*-Dertiende-jaargang------- Neder-L, no. 0408.a -----------ISSN-0929-6514-*
|                                                                         |
|      ************************************************************       |
|      * Neder-L, elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek *       |
|      ************************************************************       |
|                                                                         |
| Onderwerpen in dit bulletin:                                            |
| ============================                                            |
| (1) Rub: 0408.01: Evenementenagenda, met:                               |
|                   - Amsterdam: Boekendag Langs de Amstel, zo 22         |
|                     augustus 2004                                       |
|                   - Den Haag / Wassenaar: Internationaal poeziefestival |
|                     'Dichter aan huis', za 25 - zo 26 september 2004    |
|                   - Leusden: Nelleke Noordervliet in gesprek met        |
|                     wetenschappers over Hannah Arendt en Martin         |
|                     Heidegger, za 18 - zo 19 september 2004             |
| (2) Med: 0408.02: Overleden: Harriet Laurey (1924-2004), Hans Luhrman   |
|                   (1934-2994), Toos Saal-Zuurveen (1934-2004)           |
| (3) Vac: 0408.03: Vacatures voor een methodoloog en een automatiseerder |
|                   op het Meertens Instituut te Amsterdam (deadline: wo  |
|                   15 september 2004)                                    |
| (4) Vac: 0408.04: Vacature voor een computer- of corpuslinguist op de   |
|                   Universite catholique de Louvain te Louvain-la-Neuve  |
|                   (deadline: vr 10 september 2004)                      |
| (5) Web: 0408.05: Nieuws van de dbnl - 3 augustus 2004                  |
| (6) Med: 0408.06: Tsead Bruinja en Peter Boksma lezen in augustus voor  |
|                   uit eigen dichtwerk op de Telefonische Gedichtenlijn  |
| (7) Med: 0408.07: Boekpresentatie op zo 22 augustus 2004 te Varik       |
|                   (Gelderland): Ton van den Boon. Een droom die niet    |
|                   gedroomd werd. Allusies op het werk van Paul van      |
|                   Ostaijen. Met prenten van Th. v.d. Goor. (Varik, 2004)|
| (8) Lit: 0408.08: Pas verschenen: H. van Boxtel. De roep van de         |
|                   papegaai in een lege wereld. (Middelburg, 2004)       |
| (9) Lit: 0408.09: Pas verschenen: P.C. Hooft. Liederen en gedichten.    |
|                   Samenstelling Johan Koppenol. (Amsterdam, 2004)       |
|(10) Lit: 0408.10: Pas verschenen: Jaarverslag 2003 Constantijn Huygens  |
|                   Instituut. (Den Haag, 2004)                           |
|(11) Lit: 0408.11: Pas verschenen: P. Delsaerdt en K. De Vlieger-De      |
|                   Wilde (red.). Boekgeschiedenis in Vlaanderen. Nieuwe  |
|                   instrumenten en benaderingen. (Brussel, 2004)         |
|(12) Lit: 0408.12: Pas verschenen: Lo van Driel. Zeeuws (in de serie     |
|                   Taal in stad en land). (Den Haag, 2004)               |
|(13) Lit: 0408.13: Pas verschenen: Jaap Engelsman. Bekende citaten uit   |
|                   het dagelijks taalgebruik. (Den Haag, 2004)           |
|(14) Lit: 0408.14: Eind augustus 2004 te verschijnen: Joyce Riezebos-    |
|                   Malieveld & Rik Riezebos. Verzamelde merken. De       |
|                   betekenis van 3.163 namen van producten en bedrijven  |
|                   verklaard. (Den Haag, 2004)                           |
|(15) Lit: 0408.15: Eind augustus 2004 te verschijnen: Willem Hendrikx.   |
|                   Handboek intranet. (Den Haag, 2004)                   |
|(16) Lit: 0408.16: Eind augustus 2004 te verschijnen: Jeannette Verbeek. |
|                   Kindertaalkalender 2005. (Den Haag, 2004)             |
|(17) Lit: 0408.17: Eind augustus 2004 te verschijnen: Genootschap Onze   |
|                   Taal. Onze Taal taalkalender 2005. (Den Haag, 2004)   |
|(18) Ten: 0408.18: Tentoonstelling 'Zwolse Boeken voor een markt zonder  |
|                   grenzen 1477-1523', za 11 september - zo 14 november  |
|                   2004 te Zwolle; diverse daaraan gekoppelde            |
|                   activiteiten in september en oktober 2004             |
|(19) Informatie over Neder-L                                             |
|                                                                         |
*-------------------------                     -------do-19-augustus-2004-*
                           *********************

(1)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Wed, 11 Aug 2004 16:59:03 +0200
From: P.J. Verkruijsse <p.j.verkruijsse@uva.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/08/040801.html
Subject: Rub: 0408.01: Evenementenagenda

=================
Evenementenagenda
=================

AMSTERDAM, langs de Amstel nabij het Muziektheater

Boekendag Langs de Amstel, zondag 22 augustus 2004, 10-17 uur.

  • Op deze vierde en laatste editie van de Amsterdamse Boekenvierdaagse gaan ruim honderd Nederlandse antiquaren van 10 – 17 uur veel interessante en bijzondere boeken aanbieden. Het aanbod varieert van oude kinderboeken tot poezie, van literatuur tot strips en van boeken over sport tot geschiedenis. Romans, naslagwerken, boekenweekgeschenken, topografische werken, architectuur, kookboeken, oude strip- en jeugdboekjes, Verkade-albums, enz. Het zelf meenemen van zeldzame boeken is op deze boekendag ook mogelijk, want veel antiquaren kopen ook in op deze boekendag. Nader informatie: De KAN, +31 (0)20-627.57.94, dekan10@hotmail.com.

DEN HAAG / WASSENAAR, diverse locaties

Internationaal poeziefestival, zaterdag 25 – zondag 26 september 2004.

  • Literair Paspoort Internationaal Poeziefestival biedt 24 dichters uit 24 verschillende landen die in ambassadeurswoningen of ambassades in Den Haag en Wassenaar gedichten lezen. Naast de buitenlandse dichter leest op iedere locatie ook een Nederlandstalige dichter voor uit eigen werk. Nadere informatie: http://www.dichteraanhuis.nl, e-mail: festival@dichteraanhuis.nl.

LEUSDEN, Internationale School voor Wijsbegeerte (ISVW), Dodeweg 8

Nelleke Noordervliet in gesprek met wetenschappers over Hannah Arendt en Martin Heidegger, zaterdag 18 – zondag 19 september 2004.

  • Schrijfster Nelleke Noordervliet bereidt een toneelstuk voor, met Hannah Arendt en Martin Heidegger als ‘dramatis personae’. In het derde weekend van september heeft zij op de ISVW een drietal deskundige gasten uitgenodigd (prof. Hans Achterhuis, dr. Joke Hermsen en prof. Herman Philipse) met wie zij ter inspiratie van gedachten gaat wisselen over leven en werk van Arendt en Heidegger. Nadere informatie: http://www.isvw.nl.

(2)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Wed, 11 Aug 2004 16:59:03 +0200
From: P.J. Verkruijsse <p.j.verkruijsse@uva.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/08/040802.html
Subject: Med: 0408.02: Overleden: Harriet Laurey (1924-2004), Hans Luhrman (1934-2994), Toos Saal-Zuurveen (1934-2004)

=========
Overleden
=========

Op 25 juli 2004 overleed te Lage Mierde de dichteres en kinderboekenschrijfster Henriette Maria Sophia Neelissen-Laury, schrijvend onder de naam Harriet Laurey (* 20 december 1924 te Eindhoven). Haar ‘Sinterklaas en de struikrovers’ (1958) werd in 1959 uitgeroepen tot kinderboek van het jaar; in 1970 gebeurde dat met ‘Verhalen van de spinnende kater’. Zie ook de DBNL: http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php3?id=laur005

Op 26 juli 2004 overleed te Haren de taalwetenschapper dr. Gerard Johannes Luhrman (* 7 juli 1934 te Rotterdam). Hans Luhrman promoveerde in 1984 te Groningen op het proefschrift ‘C.L. Pasius, T. Linacer, J.C. Scaliger en hun beschouwing van het werkwoord: een kritisch-vergelijkende studie omtrent XVIde eeuwse taalkundige theorievorming’. Hij was universitair docent Taalwetenschap aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Op 29 juli 2004 overleed de jeugdboekenschrijfster Toos Maria Saal-Zuurveen (* 1934). Zij was medeoprichtster en oud-directeur van de Stichting Kinderboek Cultuurbezit te Winsum. Over jeugdliteratuur schreef zij o.a. in 1996 ‘Van zedenleer tot Bruintje Beer: kind, kindbeeld en kinderboek door de eeuwen’. Toos Saal-Zuurveen was lid in de Orde van Oranje-Nassau en drager van de ‘Gouden Beer’ met speld van de Stichting Kinderboek Cultuurbezit. Zie voor meer informatie: http://www.kinderboekcultuurbezit.nl/.

(3)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Tue, 10 Aug 2004 16:51:02 +0200
From: Frans Hinskens <frans.hinskens@meertens.knaw.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/08/040803.html
Subject: Vac: 0408.03: Vacatures voor een methodoloog en een automatiseerder op het Meertens Instituut te Amsterdam (deadline: wo 15 september 2004)

============================
Vacatures Meertens Instituut
============================

Binnen het Meertens Instituut zijn er momenteel twee vacatures: voor een methodoloog en een automatiseerder (beiden 0.8 aanstelling voor 6 maanden).

Functie-informatie

Zowel methodoloog als automatiseerder zullen werken binnen een project ten behoeve van de vernieuwing van de schriftelijke vragenlijsten die sedert 1931 jaarlijks door beide onderzoeks-afdelingen aan het Meertens Instituut (Variatielinguistiek en Nederlandse Etnologie) worden opgesteld en rondgestuurd naar een dicht netwerk van informanten in alle regio’s in Nederland. De beoogde vernieuwing betreft de samenstelling van het netwerk, de bevragingswijze, de verspreiding van de vragenlijsten alsmede de elektronische verwerking van de respons. De toekomstige vragenlijsten dienen, behalve in de traditionele papieren vorm, ook elektronisch verspreid te worden; daarnaast dienen de vragenlijsten in de toekomst vrij toegankelijk en ‘invulbaar’ te zijn op de MI website. De elektronische versie moet mogelijkheden benutten die een papieren versie niet heeft. Bij alle vernieuwingen moet uitgegaan worden van een zo groot mogelijke continuiteit ten aanzien van de in het verleden verzonden en ingevulde vragenlijsten, waarvan een beperkt deel reeds digitaal opgeslagen is. Zodoende kan een instrument ontwikkeld worden dat niet alleen taalvariatie en volkscultuur in het heden in kaart brengt, maar indirect ook inzicht biedt in een veranderende samenleving in de periode vanaf 1930.

Functie-eisen methodoloog

  • relevante academische opleiding
  • inzicht in en aantoonbare ervaring met survey-methodes, alsmede met kwalitatieve en kwantitatieve (statistische) analysetechnieken
  • aantoonbare affiniteit met etnologisch en/of taalkundig onderzoek
  • vermogen om zowel zelfstandig als in een team te werken
  • communicatieve instelling
  • goede uitdrukkingsvaardigheden

Functie-eisen automatiseerder

  • relevante opleiding
  • aantoonbare ervaring met PHP en MySQL alsmede met inrichting en onderhoud van grote databanken
  • aantoonbare affiniteit met etnologisch en/of taalkundig onderzoek
  • vermogen om zowel zelfstandig als in teamverband te werken
  • communicatieve instelling
  • goede uitdrukkingsvaardigheden

Aanstelling

Het betreft in beide gevallen een 0.8 aanstelling voor 6 maanden

Standplaats

Amsterdam

Salaris

De inschaling gebeurt op basis van leeftijd en ervaring (methodoloog: maximaal schaal 11, automatiseerder: maximaal schaal 9).

Indiensttreding

Vanaf 1 november 2004

Voor meer informatie over het Meertens Instituut: http://www.meertens.nl/.

Voor meer informatie over beide functies kunt U zich wenden tot: prof. dr. Frans Hinskens, +31 (0)20-462.85.10 of +31 (0)20-462.85.00.

Uw schriftelijke sollicitatie met cv kunt U richten aan: Mw. Marcia Lucassen, Meertens Instituut afdeling Personeelszaken, Postbus 94264, 1090 GG Amsterdam. De sluitingsdatum is 15 september 2004.

(4)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Wed, 28 Jul 2004 15:17:51 +0200
From: Liesbeth Degand <degand@lige.ucl.ac.be>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/08/040804.html
Subject: Vac: 0408.04: Vacature voor een computer- of corpuslinguist op de Universite catholique de Louvain te Louvain-la-Neuve (deadline: vr 10 september 2004)

=========================
Vacature Louvain-la-Neuve
=========================

In het kader van het project ‘Leerdercorpus Nederlands als Vreemde Taal’, een samenwerking tussen het Certificaat Nederlands als Vreemde Taal en de Universite catholique de Louvain te Louvain-la-Neuve (Nederlandse Taalkunde), is er plaats voor een:

part-time wetenschappelijk medewerker (50%)

Plaats van aanstelling is Louvain-la-Neuve.

Kandidaten (m/v) zijn afgestudeerd of studeren voor 1 oktober 2004 af in de Computertaalkunde (Taal en Informatica), hebben een grondige kennis van het Nederlands en een goede kennis van het Engels en het Frans (Taalkundigen met een goede kennis van computeropbouw en databasebeheer kunnen ook in aanmerking komen). Ze hebben belangstelling voor en/of ervaring op het gebied van:

  • corpusonderzoek (aanleg, programmatie van zoekmachines, databasebeheer, XML/SGML, JAVA, etc.)
  • Vreemde-taalverwerving (Nederlands)

De kandidaat kan zelfstandig EN in groepsverband werken, respecteert
strikte deadlines, kan leiding geven aan een klein groepje medewerkers.

Projectbeschrijving

Hoofddoel van het projet is het structureel ter beschikking stellen van het omvangrijke CNaVT-materiaal in de vorm van een Corpus Nederlands als vreemde taal (LCNaVT).
De geschikte kandidaat zal in samenwerking met de projectleiders instaan voor het aanleggen van het corpus, en wel op zulke wijze dat hergebruik en distributie maximaal zijn. De kandidaat zal verantwoordelijk zijn voor de opbouw van de database, de begeleiding van de dataverwerking (verzameling van het door derden ingetikte materiaal), het programmeren van een eenvoudige zoekmachine, de verwerking van de meta-data, enz.

Duur en salaris

Duur van het contract is een jaar, vanaf 1 oktober 2004 . De projectmedewerker krijgt een salaris als wetenschappelijk medewerker (50 procent in schaal L8); circa EUR 1125 a 1250 bruto per maand (EUR 860 a 920 netto).

Informatie en sollicitatie

Voor meer informatie kunt u terecht bij een van de projectleiders, mw. dr. Liesbeth Degand, telefoon +32 (0)10-47.49.82 of e-mail degand@lige.ucl.ac.be
dhr. dr. Philippe Hiligsmann, telefoon +32 (0)10-47.49.41 of e-mail hiligsmann@lige.ucl.ac.be
dhr. dr. Piet Van Avermaet, e-mail piet.vanavermaet@arts.kuleuven.ac.be

Uw schriftelijke sollicitatie (vergezeld van een curriculum vitae, cijferlijsten, evt. publicatielijsten en een eindscriptie of ander werkstuk van substantiele omvang) dient u ten laatste op 10 september 2004 te versturen aan:

mw. dr. Liesbeth Degand
Universite catholique de Louvain
Departement d’Etudes germaniques
Place B. Pascal, 1
B-1348 Louvain-la-Neuve

Liesbeth Degand
http://www.fltr.ucl.ac.be/FLTR/GERM/lingne/Degand/

(5)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Tue, 3 Aug 2004 09:16:39 +0200
From: dbnl <nieuws@dbnl.org>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/08/040805.html
Subject: Web: 0408.05: Nieuws van de dbnl - 3 augustus 2004

===============================================================
Nieuws van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren
http://www.dbnl.org/
===============================================================

Oplevering teksten augustus 2004 http://www.dbnl.org/nieuws/opl082004.htm

  • Lizzy Ansingh, Tante Tor is jarig
  • Imme Dros, Annetje Lie in het holst van de nacht
  • Forum
  • Annemie en Margriet Heymans, De prinses van de moestuin
  • Margriet Heymans, Lieveling, boterbloem
  • Jan van Hout, Loterijspel
  • Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1853-1859
  • Jan Kuijper, Tomben
  • Joke van Leeuwen, De Appelmoesstraat is anders
  • Jac. van Looy, Jaapje
  • Jac. van Looy, Jaap
  • Jac. van Looy, Jacob
  • Lucebert, Apocrief / de analphabetische naam
  • Els Pelgrom, De kinderen van het Achtste Woud
  • Els Pelgrom, Kleine Sofie en Lange Wapper
  • Mance Post, Ik woonde in een leunstoel
  • Annie M.G. Schmidt, Het fluitketeltje
  • Annie M.G. Schmidt, Heksen en zo
  • Toon Tellegen, Langzaam, zo snel als zij konden
  • Albert Verwey, De weg van het licht
  • Joost van den Vondel, De werken van Vondel. Negende deel 1660-1663

Nieuwe gedichten juli/augustus 2004 http://www.dbnl.org/gedichten/

  • Joost Zwagerman, ‘Die achternacht kwam ik mij tegen op een plek’

(6)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Sat, 7 Aug 2004 10:27:39 +0200
From: Ellen Fernhout <efernhout@zonnet.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/08/040806.html
Subject: Med: 0408.06: Tsead Bruinja en Peter Boksma lezen in augustus voor uit eigen dichtwerk op de Telefonische Gedichtenlijn

============================================================
Tsead Bruinja en Peter Boksma lezen voor op de Gedichtenlijn
============================================================

Op de Telefonische Gedichtenlijn is in augustus op alle dagen behalve de zondagen de dichter Tsead Bruinja te beluisteren: telefoonnnummer 0909gedicht of 09094334248. Bruinja schrijft in het Fries en het Nederlands. Hij leest eerder gepubliceerde gedichten, maar een primeur is dat hij ook werk leest uit zijn tweede bundel, die nog op handen is: ‘Batterij’. Daarin reflecteert hij volop op zijn jeugdjaren toen hij in de oververhitte dorpskroeg hunkerde naar de liefde.

Op de zondagen in augustus is de stem van Peter Boksma te horen met het openingsgedicht uit zijn net verschenen bundel ‘Puur’. ‘Puur’ is onlangs door de Poezieclub verkozen tot beste dichtbundel van zomer 2004.

Een volledige lijst met de titels van de gedichten van dag tot dag en andere informatie over 0909GEDICHT staat op de website: http://www.gedichtenlijn.nl

(7)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Tue, 17 Aug 2004 23:22:06 +0200
From: Lexiton Services BV Ton den Boon <lexiton@wxs.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/08/040807.html
Subject: Med: 0408.07: Boekpresentatie op zo 22 augustus 2004 te Varik (Gelderland): Ton van den Boon. Een droom die niet gedroomd werd. Allusies op het werk van Paul van Ostaijen. Met prenten van Theo van de Goor. (Varik, 2004)

============================
Boekpresentatie Van Ostaijen
============================

Ton van den Boon. Een droom die niet gedroomd werd. Allusies op het werk van Paul van Ostaijen. Met prenten van Theo van de Goor. Varik: Uitgeverij De Weideblik, 2004. Papier: Lynx 130 grams houtvrij papier; formaat: 15,5 x 20,5 cm (staand), 48 pagina’s; uitvoering: genaaid gebonden, in harde band. ISBN 90-77767-010. EUR 15 (+ EUR 2,25 verzendkosten).
Er zijn ook twee luxe-edities, elk in een genummerde oplage van 25 stuks. Een luxe-editie kost EUR 100 (+ EUR 5,50 verzendkosten). Bij de ene luxe-editie zit een gesigneerde ets van Theo van de Goor, getiteld ‘Een droom die niet gedroomd werd’; bij de andere luxe-editie zit een andere gesigneerde keuze-ets van Van de Goor, getiteld ‘Avondlied’. De prenten zijn gedrukt op 300 grams Magnani Pescia. Het formaat is 37,5 x 29 cm. De oplage van beide etsen is gelimiteerd tot 25 exemplaren.

Allusies op het werk van Paul van Ostaijen

Paul van Ostaijen schreef een groot aantal gedichten die nog steeds tot de canon van de Nederlandse literatuur gerekend worden. Een paar daarvan hebben titels of bevatten zinnen die gevleugeld zijn geworden en buiten de context van het gedicht een tweede Ieven zijn gaan leiden. Wie bijvoorbeeld ‘boem paukeslag’ of ‘… groet ’s morgens de dingen’ in de krant of elders leest, zal immers meteen aan Van Ostaijen denken. ‘Een droom die niet gedroomd werd’ gaat over zulke toespelingen op het werk van Van Ostaijen.

Ton den Boon, neerlandicus en literatuurwetenschapper, werkzaam als hoofdredacteur van de Dikke Van Dale, schreef de teksten voor deze uitgave. Hij laat zien hoe Van Ostaijen invloed heeft uitgeoefend op de taal van andere schrijvers maar ook op die van journalisten. Bij de besproken gedichten van Paul van Ostaijen maakte beeldend kunstenaar Theo van de Goor een serie prachtige prenten. De talige nalatenschap van Van Ostaijen komt dan ook op een verrassende manier in taal en beeld samen in ‘Een droom die niet gedroomd werd’.

‘Een droom die niet gedroomd werd’ is het tweede deel in de reeks ‘Literaire erflaters’ van uitgeverij De Weideblik. Eerder verscheen ‘Maar ik zal heerlijk in mijn vers herrijzen’ over de invloed van Willem Kloos op de Nederlandse taal (zie: http://www.neder-l.nl/bulletin/2003/08/030836.html en http://www.weideblik.com/bestanden/folder%20Lit%20Erflaters.pdf). Volgende delen gaan over Marsman, Nijhoff, Bloem en Lucebert e.a.

Boekpresentatie op 22 augustus 2004 te Varik

Het boek wordt zondag 22 augustus 2004 om ca. 16.00 uur gepresenteerd in Galerie de Weideblik te Varik (een dorp in de provincie Gelderland, gelegen tussen Tiel, Zaltbommel en Oss) mede t.g.v. een expositie van grafiek van Theo van de Goor. Behalve prenten uit “Een droom die niet gedroomd werd” worden er ook prenten uit de kunstenaarsboeken “De berg van licht” (gebaseerd op de gelijknamige roman van Couperus) en “Van den Vos Reinaerde” tentoongesteld. Bij de presentatie wordt een praatje gehouden over het grafisch oeuvre van Theo van de Goor. Tevens vernissage.

Auteur en kunstenaar

Ton den Boon (1962) studeerde Nederlands en Algemene Literatuurwetenschap aan de Rijksuniversiteit Groningen. Sinds 1988 werkt hij als woordenboekmaker; de laatste jaren als hoofdredacteur van de Dikke Van Dale. Voor onder meer het tijdschrift Onze Taal schrijft hij over actuele taalontwikkelingen. Sinds 2000 schrijft hij jaarlijks ‘Taal van het jaar’ over taaltrends.

Theo van de Goor (1954) volgde de tekenopleiding te Tilburg en studeerde daarna aan de Jan van Eijkacadernie te Maastricht. Als beeldend kunstenaar, m.n. tekenaar, graficus en schilder, huldigt hij de figuratie. Hij leeft voor en werkt met hartstocht aan de schepping van zijn kunst.

Nadere informatie

Uitgeverij de Weideblik
Molenstraat 6-6a
4064 EG Varik

drs. Henriette Relou en Ton den Boon

tel. +31 (0)344-65.28.30 of +31 (0)6-12.69.19.98

website: http://www.weideblik.com
e-mail: info@weideblik.com

(8)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Wed, 11 Aug 2004 16:59:03 +0200
From: P.J. Verkruijsse <p.j.verkruijsse@uva.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/08/040808.html
Subject: Lit: 0408.08: Pas verschenen: H. van Boxtel. De roep van de papegaai in een lege wereld. (Middelburg, 2004)

==============
Pas verschenen
==============

H. van Boxtel. De roep van de papegaai in een lege wereld. Middelburg: Stichting Kunstuitleen Zeeland, 2004 (SlibeeksGroot, 109). 40 blz.; ills.; EUR 9,00; ISBN 90-6354-113-9.

Van Boxtel – beeldend kunstenaar, filosoof, schrijver en kenner van papegaaien – wordt al jaren geboeid door papegaaien, met name door het authentieke geluid van de vogel. Dat geluid zou alleen in een lege wereld zijn vast te stellen. Immers zelfs in zijn meest natuurlijke omgeving blijft de papegaai de geluiden uit zijn omgeving imiteren. Deze eigenschap vormt voor de schrijver aanleiding tot allerlei bespiegelingen, want ook de mens imiteert. Wat is het authentieke geluid van onszelf? Hebben wij wel een eigen stem? Zo wordt in de tekst van Van Boxtel de papegaai tot een metafoor voor de lezer. De hier uitgegeven tekst vormt de neerslag van een performance die Van Boxtel in 2003 in De Willem3 te Vlissingen presenteerde.

Delen uit de Slibreeks zijn verkrijgbaar in de betere boekhandel of via de uitgever: Stichting Kunstuitleen Zeeland, Balans 17, 4331 BL Middelburg, +31 (0)118-611443, slib@kunstuitleenzeeland.nl.

(9)-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Wed, 11 Aug 2004 16:59:03 +0200
From: P.J. Verkruijsse <p.j.verkruijsse@uva.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/08/040809.html
Subject: Lit: 0408.09: Pas verschenen: P.C. Hooft. Liederen en gedichten. Samenstelling Johan Koppenol. (Amsterdam, 2004)

==============
Pas verschenen
==============

P.C. Hooft. Liederen en gedichten. Samenstelling Johan Koppenol, m.m.v. Emel Spaninks en Madeleine de Vetten. Amsterdam: Athenaeum – Polak & Van Gennep, 2004 (Griffioen). 172 blz.; ill.; ISBN 90-253-0198-3.

Aan de Griffioen-reeks is (eindelijk) een deeltje Hooft toegevoegd. Het is een thematische bloemlezing geworden met gedichten in de rubrieken ‘Liefdespoezie’, ‘Kunst en vriendschap’, ‘Gebouwen en gebeurtenissen’ en ‘Ethiek en godsdienst’. Het Nawoord brengt in luttele bladzijden de lezer op de hoogte van de laatste stand van zaken in de Hooft-filologie, waarna 40 pagina’s Toelichting adequate opmerkingen bij de gedichten leveren. Het resultaat van de werkgroep aan de Vrije Universiteit onder leiding van hoogleraar oudere Nederlandse letterkunde, Johan Koppenol, mag gezien, en vooral gelezen worden!

(10)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Wed, 11 Aug 2004 16:59:03 +0200
From: P.J. Verkruijsse <p.j.verkruijsse@uva.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/08/040810.html
Subject: Lit: 0408.10: Pas verschenen: Jaarverslag 2003 Constantijn Huygens Instituut. (Den Haag, 2004)

==============
Pas verschenen
==============

Jaarverslag 2003 Constantijn Huygens Instituut voor tekstedities en intellectuele geschiedenis [van de] Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Den Haag: CHI, 2004. 76 blz.; ills.; ISBN 90-76832-10-2.

Op kloek A4-formaat verscheen het jaarverslag van het CHI over 2003 met daarin een overzicht van de diverse projecten, een enthousiasmerend verhaal over stagemogelijkheden en een overzicht van de publicaties en overige activiteiten van de medewerkers. Het adres van het CHI is Postbus 90754, 2509 LT Den Haag, +31 (0)70-3315800, chi_algemeen@chi.knaw.nl, http://www.chi.knaw.nl.

(11)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Wed, 11 Aug 2004 16:59:03 +0200
From: P.J. Verkruijsse <p.j.verkruijsse@uva.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/08/040811.html
Subject: Lit: 0408.11: Pas verschenen: P. Delsaerdt en K. De Vlieger-De Wilde (red.). Boekgeschiedenis in Vlaanderen. Nieuwe instrumenten en benaderingen. (Brussel, 2004)

==============
Pas verschenen
==============

P. Delsaerdt en K. De Vlieger-De Wilde (red.). Boekgeschiedenis in Vlaanderen. Nieuwe instrumenten en benaderingen. [Handelingen van het contactforum] 28 november 2003. Brussel: Koninklijke Vlaamse Academie van Belgie voor Wetenschappen en Kunsten, 2004. 108 blz.; ills.

De lezingen die bij de presentatie van de eerste fase van de Short Title Catalogus Vlaanderen (STCV) op 28 november 2003 in Brussel werden gehouden, zijn nu in druk verschenen, inclusief de ‘Slotbeschouwing’ van Paul Hoftijzer.

De afdeling ‘Nieuwe instrumenten’ bevat de volgende artikelen: Pierre Delsaerdt: ‘Dertig jaar boekgeschiedenis in Vlaanderen; enkele aantekeningen bij de “Kroniek van het gedrukte boek in de Nederlanden”‘; Goran Proot: ‘De “Short Title Catalogus Vlaanderen”; voorstelling van een veelzijdig onderzoeksinstrument’; Johan Hanselaer: ‘”Geen wetenchap van het boek is mogelijk zonder een volledige bibliographie als uitgangspunt en voedingsbodem”; boekhistorische werkinstrumenten op het internet’ en Ludo Vandamme: ‘Op weg naar een bibliografie van Brugse drukken; de opbouw van een lokale bibliografie’.

In de afdeling ‘Nieuwe benaderingen’ zijn de volgende artikelen opgenomen: Stijn van Rossem: ‘De verbeelding van het vonckisme; democratische prenten tijdens de Brabantse Omwenteling (1787-1792)’; Jeanine De Landtsheer & Marcus de Schepper: ‘De boeken van Justus Lipsius; wegen naar een reconstructie van zijn bibliotheek’; Bart Op de Beeck: ‘Boeken uit de bibliotheken van de Engelse jezuietencolleges te Brugge, bewaard in de verzameling “Ville de Bruxelles”‘ en Jan Pauwels: ‘”In ’t Veen ziet men niet op een turfje”; over boekhistorisch onderzoek naar Nederlandse literatuur’.

(12)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Thu, 29 Jul 2004 12:06:37 +0200
From: Yvonne Tindemans <Y.Tindemans@sdu.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/08/040812.html
Subject: Lit: 0408.12: Pas verschenen: Lo van Driel. Zeeuws (in de serie Taal in stad en land). (Den Haag, 2004)

==============
Pas verschenen
==============

Op 6 augustus 2004 verscheen:

Lo van Driel. Zeeuws in de serie ‘Taal in stad en land’. Den Haag: Sdu Uitgevers, 2004. Paperback, geillustreerd, 120 pagina’s; EUR 12,50; ISBN: 90-12-09017-2.

  • Wat is ‘neukedeunen’?
  • Wat is ‘ambras’?
  • Wat bedoelen ze op de noordelijke eilanden met ‘dibinderhin’?
  • Wat te denken van ‘verdisteleweere’?
  • Hoe maakte men ‘postekop’?
  • Welke vrouw heeft ‘kruum an der broek’?

Sommigen zeggen dat de ‘Zeeuwse taele’ de mooiste is van ‘ollemaele’. Een kwestie van gevoel moet het zijn, want wat is ‘een mooie taal’? En wat is eigenlijk ‘Zeeuws’? Eeuwenlang waren de Zeeuwse eilanden onderwerp van conflicten tussen de graven van Holland en Vlaanderen. In de Middeleeuwen moeten de Zeeuwse eilanden dun bevolkt zijn geweest. De weinige bewoners die er waren, kwamen oorspronkelijk van elders. Het zuiden werd bevolkt door Vlamingen en het noorden hoofdzakelijk door Hollanders. De eilanden onderling waren slecht bereikbaar en nog niet verbonden door polders, tunnels en bruggen. Die situatie zorgde voor grote verschillen tussen noord en zuid, maar ook tussen de eilanden onderling. Zo kon het gebeuren dat haast ieder stedelijk centrum een eigen taal kreeg.

In dit boek komt, naast een korte geschiedenis, de totale diversiteit van klanken, de woordvormen, de typische woorden en de zinsbouw van de Zeeuwse dialecten aan bod, evenals de literatuur in en over de ‘Zeeuwse taele’.

Auteur

Lo van Driel (Terneuzen, 1944) werkt als taalkundige bij de Hogeschool Rotterdam. In 2003 publiceerde hij ‘Een leven in woorden’, een biografie van de woordenboekmaker J.H. van Dale.

Zie ook de speciale website van ‘Taal in stad en land’ voor de overige delen uit deze reeks: http://www.taalinstadenland.nl

Yvonne Tindemans
Sdu Uitgevers
http://www.sdu.nl
+31 (0)70-378.97.61

(13)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Thu, 29 Jul 2004 12:06:37 +0200
From: Yvonne Tindemans <Y.Tindemans@sdu.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/08/040813.html
Subject: Lit: 0408.13: Pas verschenen: Jaap Engelsman. Bekende citaten uit het dagelijks taalgebruik. (Den Haag, 2004)

==============
Pas verschenen
==============

Op 15 augustus 2004 verscheen:

Jaap Engelsman. Bekende citaten uit het dagelijks taalgebruik. Den Haag: Sdu Uitgevers, 2004. Gebonden met stofomslag, 560 pagina’s; EUR 39,90; ISBN: 90-12-10521-8.

  • Wat heeft Van Speyk allemaal gezegd voor hij de lucht in vloog?
  • Wie waren de eersten die ‘schitterden door afwezigheid’?
  • Had Voltaire inderdaad zijn leven over voor de vrijheid van meningsuiting?
  • De apostel Paulus vond winnen belangrijker dan meedoen, maar wie vond ‘meedoen belangrijker dan winnen’?
  • Waarom noemt men de Nederlanders wel ‘de Chinezen van Europa’?
  • Wie heeft de leus ‘proletariers aller landen, verenigt u!’ bedacht, Karl Marx of Karl Schapper?

Politiek, reclame, literatuur, godsdienst, film, sport et cetera hebben het Nederlands in de loop der eeuwen verrijkt met honderden zegswijzen en uitdrukkingen die ooit, bij een heel bepaalde gelegenheid, zijn gelanceerd. De geschiedenis van ruim 250 van zulke bekende citaten – waaronder vele van buitenlandse oorsprong – wordt in dit boek gedegen en onderhoudend beschreven. Het boek is voorzien van een uitvoerig register.

Dit is een leesboek en naslagwerk voor taalliefhebbers, krantenlezers, sprekers, journalisten, historici en andere leergierigen.

De auteur

Jaap Engelsman (1954) werkt als vertaler voor onder meer NRC Handelsblad en diverse musea. Samen met Nicoline van der Sijs schreef hij ‘Nota Bene: de invloed van het Latijn en Grieks op het Nederlands’.

Yvonne Tindemans
Sdu Uitgevers
http://www.sdu.nl
+31 (0)70-378.97.61

(14)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Mon, 16 Aug 2004 15:46:37 +0200
From: Yvonne Tindemans <Y.Tindemans@sdu.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/08/040814.html
Subject: Lit: 0408.14: Eind augustus 2004 te verschijnen: Joyce Riezebos-Malieveld & Rik Riezebos. Verzamelde merken. De betekenis van 3.163 namen van producten en bedrijven verklaard. (Den Haag, 2004)

=================================
Eind augustus 2004 te verschijnen
=================================

Joyce Riezebos-Malieveld & Rik Riezebos. Met bijdragen van Ton den Boon. Verzamelde merken. De betekenis van 3.163 namen van producten en bedrijven verklaard. Den Haag: Sdu Uitgevers, 2004. Paperback, geillustreerd, 180 pagina’s; EUR 18,-, ISBN 90-12-10134-4.

Van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat leven we van merk tot merk. Merknamen zijn een wezenlijk onderdeel van onze taalcultuur geworden. Ondanks dit is er weinig bekend over de oorspronkelijke betekenis van merknamen. Wist u bijvoorbeeld dat Opel de achternaam is van Adam Opel en het brommermerk Berini een samentrekking is van de voornamen Bertus, Rinus en Nico? ‘Verzamelde merken’ vermeldt de oorspronkelijke betekenis van ruim 3.100 in Nederland bekende namen van producten en bedrijven. Daarnaast bevat ‘Verzamelde merken’ informatie over het gebruik van beschermde oorsprongsbenamingen (zoals Parmezaanse kaas), de predikaten ‘koninklijke’ en ‘hofleverancier’ en andere wetenswaardigheden over tal van product- en merknamen.

‘Verzamelde merken’ is een ‘must’ voor iedereen die in de marketing- en communicatiediscipline werkzaam is. Tevens is het boek een inspiratiebron voor ondernemers die een merknaam willen bedenken. Daarnaast is Verzamelde merken bedoeld als lees- en bladerboek voor degene die is gebiologeerd door hedendaagse taal.

Auteurs

Joyce Riezebos-Maliepaard is werkzaam bij Brand Genetics, een kennisplatform voor merkenmanagers. Rik Riezebos is managing consultant van Brand Capital, een merkenadviesbureau te Rotterdam, en is kerndocent van de Master of Brand Management opleiding aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Rik Riezebos is auteur van het Nederlandse standaardwerk ‘Merkenmanagement’.
Ton den Boon is hoofdredacteur van Van Dale en auteur van ‘Stijlfiguren’ en ‘Woorden en hun betekenis’.

Yvonne Tindemans
Sdu Uitgevers
http://www.sdu.nl
+31 (0)70-378.97.61

(15)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 6 Aug 2004 17:36:06 +0200
From: Yvonne Tindemans <Y.Tindemans@sdu.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/08/040815.html
Subject: Lit: 0408.15: Eind augustus 2004 te verschijnen: Willem Hendrikx. Handboek intranet. (Den Haag, 2004)

=================================
Eind augustus 2004 te verschijnen
=================================

Willem Hendrikx. Handboek intranet. Den Haag: Sdu Uitgevers, 2004. Paperback, geillustreerd, 288 pagina’s; EUR 32,-, ISBN: 90-12-09973-0.

In het ‘Handboek intranet’ staan de intranetcoordinator, het beheerteam en de organisatie centraal. U krijgt praktische informatie over alle aspecten van het opzetten, beheren en succesvol benutten van uw intranet. Het handboek is geschreven vanuit de visie dat een intranet vooral een platform is, waarop talloze waardevolle toepassingen mogelijk zijn.

Dit no-nonsense handboek vertelt u alles wat u moet weten om een succesvol intranet te implementeren en te managen. Het staat boordevol tips, ideeen en concepten om direct mee aan de slag te gaan. Aan de hand van vele actuele cases en vele afbeeldingen worden talloze intranettoepassingen behandeld, zoals: interne communicatie, workflow, e-learning, HRM, kennismanagement, archivering en werkgroepen.

Het ‘Handboek Intranet’ levert een maximum aan informatie over de mogelijkheden en onmogelijkheden van intranet en een minimum aan technische informatie. Hiermee kunnen alle betrokkenen, dus niet alleen de beheerders, maar ook contentleveranciers, (interne-) communicatiedeskundigen, chefs, personeelsfunctionarissen, opleiders etc., hun voordeel doen.

Auteur

Willem Hendrikx is adviseur, trainer en mededirecteur van communicatieadviesbureau Hendrikx Van der Spek. Hij is de auteur van ‘Schrijven voor het beeldscherm’ (http://www.sdu.nl/catalogus/Openbaar_bestuur/9012097789.jsp) en ‘Internet bullshit’ (http://www.sdu.nl/catalogus/Openbaar_bestuur/9012106036.jsp) (verschijnt in november 2004).

Yvonne Tindemans
Sdu Uitgevers
http://www.sdu.nl
+31 (0)70-378.97.61

(16)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 6 Aug 2004 17:36:06 +0200
From: Yvonne Tindemans <Y.Tindemans@sdu.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/08/040816.html
Subject: Lit: 0408.16: Eind augustus 2004 te verschijnen: Jeannette Verbeek. Kindertaalkalender 2005. (Den Haag, 2004)

=================================
Eind augustus 2004 te verschijnen
=================================

Jeannette Verbeek. Kindertaalkalender 2005. Den Haag: Sdu Uitgevers, 2004. Scheurkalender, geillustreerd door Jan Jutte, 365 pagina’s; EUR 12,95, ISBN: 90-12-10089-5.

  • Wat hebben de woorden ‘pop’ en ‘lepel’ met elkaar te maken?
  • Welke andere woorden kun je maken met de letters van het woord ’teen’?
  • Hoeveel dierennamen ken je die beginnen met de letter ‘k’?
  • Wat is een Friese ‘doorloper’?
  • Ben jij een kei in woorden met een ‘ij’?

Voor de kinderen tussen 8 en 12 jaar van alle tevreden gebruikers van de succesvolle Onze Taal Taalkalender is er nu de Kindertaalkalender. Leuk voor op de slaapkamer, aan de keukentafel, in de klas of … op de wc. Elke dag een interessante vraag, een uitdaging, een leuk weetje, een grap, een opdracht of een puzzel over alles wat met taal te maken heeft. Tekeningen van de bekende kinderboekillustrator Jan Jutte vrolijken de kalender op. Met de Kindertaalkalender zijn jonge taalliefhebbertjes het hele jaar zoet!

Auteur

Drs. Jeannette Verbeek is psycholinguist en werkzaam bij Stichting Taalhulp. Illustrator Jan Jutte is tweevoudig winnaar van De Gouden Penseel (1994 en 2001).

Kijk voor meer informatie op http://www.sdu.nl/kalenders.

Yvonne Tindemans
Sdu Uitgevers
http://www.sdu.nl
+31 (0)70-378.97.61

(17)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Fri, 6 Aug 2004 17:36:06 +0200
From: Yvonne Tindemans <Y.Tindemans@sdu.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/08/040817.html
Subject: Lit: 0408.17: Eind augustus 2004 te verschijnen: Genootschap Onze Taal. Onze Taal taalkalender 2005. (Den Haag, 2004)

=================================
Eind augustus 2004 te verschijnen
=================================

Genootschap Onze Taal. Onze Taal taalkalender 2005. Den Haag: Sdu Uitgevers, 2004. Scheurkalender, 365 pagina’s; EUR 14,50, ISBN: 90-12-09950-1.

Uit talloze keukens, toiletten en achterkamers is hij niet meer weg te denken: de Onze Taal Taalkalender. Elk jaar slaagt het auteursteam onder de bezielende leiding van het Genootschap Onze Taal er weer in voor alle dagen van het jaar een vraag te bedenken die op de achterkant van het kalenderblaadje gevolgd wordt door een helder, onverwacht, wonderlijk of vermakelijk, maar in ieder geval altijd interessant antwoord.

“Wie van taal houdt, een handige kalender zoekt, elke dag een ’taalvondst’ wil en zowel van ernst als humor houdt, moet de aanschaf van deze kalender (…) beslist overwegen. (…) Dit alles en nog veel meer komt op plezierige wijze aan bod in deze kalender die zijn waarde behoudt als handzaam naslagwerkje voor soms merkwaardige taalfeiten. En dat voor nog geen vier eurocent per dag!” – Jan Bontje, http://www.opspraak.net

Kijk voor meer informatie op http://www.sdu.nl/kalenders.

Yvonne Tindemans
Sdu Uitgevers
http://www.sdu.nl
+31 (0)70-378.97.61

(18)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
Date: Wed, 11 Aug 2004 16:59:03 +0200
From: P.J. Verkruijsse <p.j.verkruijsse@uva.nl>
URL artikel: http://www.neder-l.nl/bulletin/2004/08/040818.html
Subject: Ten: 0408.18: Tentoonstelling 'Zwolse Boeken voor een markt zonder grenzen 1477-1523', za 11 september - zo 14 november 2004 te Zwolle; diverse daaraan gekoppelde activiteiten in september en oktober 2004

=====================================================
Zwolse Boeken voor een markt zonder grenzen 1477-1523
=====================================================

In het Stedelijk Museum Zwolle zal van 11 september t/m 14 november 2004 een zeer bijzondere tentoonstelling te zien zijn over de productie van de eerste in Zwolle gedrukte boeken. De titel van de expositie ‘Zwolse Boeken voor een markt zonder grenzen 1477-1523’ geeft duidelijk de inhoud weer: de eerste in Zwolle gedrukte boeken die in een zeer korte tijd door heel Europa hun weg vonden.

Prof. dr. Jos.M.M. Hermans van de Universiteit Groningen heeft jarenlang onderzoek gedaan naar inhoud, verspreiding en gebruik van deze gedrukte werken. Met dit onderzoek als basis heeft het museum in samenspraak met de heer Hermans een fraaie expositie samengesteld. De tentoonstelling is zowel aantrekkelijk voor de kenner door de presentatie van (wetenschappelijke) nieuwigheden, als voor het grote publiek door informatie over het opmerkelijke karakter van Zwolle als drukkerstad aan het einde van de Middeleeuwen.

Het eerste deel van de tentoonstelling heeft een algemeen inleidend karakter, in de tweede zaal komen onderwerpen aan bod die dieper op de materie ingaan. Niet alleen zijn er veel van de in Zwolle gedrukte boeken te zien, ook materialen die bij het drukken gebruikt werden zijn geexposeerd. De tentoongestelde boeken komen uit universitaire collecties en bibliotheken in Nederland, Duitsland en Belgie. De drukkersbenodigdheden en drukpersen zijn afkomstig van het Museum Enschede in Haarlem en margedrukkerij De Ammoniet in Leiden.

Thema’s die in de tentoonstelling aan de orde komen, zijn Zwolle als laatmiddeleeuwse, bloeiende gemeenschap, de netwerken van handel en politiek, de taal in het IJsselgebied en de verbreiding van de Zwolse boeken tot ca. 1520. Onder andere met behulp van kaarten wordt een beeld geschetst van de stad Zwolle aan het eind van de vijftiende eeuw, een stad waar de Moderne Devotie tot bloei kwam, die bekend stond om zijn Latijnse School en die een, zij het bescheiden, rol speelde in de Hanze.

Zwolle stond eind vijftiende eeuw in Europa bekend als boekenstad. De productie van boeken vond in en rond het Fraterhuis plaats. De overgang van handschriftproductie naar druk wordt aan de hand van enkele handschriften en vroege drukken geillustreerd. Vanaf 1477 tot het plotselinge einde van Zwolse drukkersactiviteiten in 1523 waren er verschillende drukkers actief in Zwolle. Dit is af te leiden uit het colofon of het zogenaamd drukkersmerk in een boek.

De verschillende aspecten van de boekproductie worden toegelicht aan de hand van de oude drukwerken en objecten als letters en een pagina in zetsel. In een digitaal programma wordt precies uitgelegd hoe vroeger gedrukt werd.

De pagina’s werden op zeer verschillende manieren opgemaakt: van simpel zetsel in kolommen in een lettertype tot zeer ingewikkelde bladzijden met figuren, verschillende lettertypen en het gebruik van houtsneden. De Zwolse drukkers gebruikten verschillende houtsneden en fraaie houtsnede-letters. Na het drukken volgde het ‘rubriceren’ van de gedrukte tekst. Hierbij werd met rode accenten en woorden de structuur van de tekst aangegeven. In dit stadium konden drukfoutjes nog gecorrigeerd worden.

De afzetmarkt van Zwols drukwerk was groot. De eerste Zwolse druk, een Prognosticatie (voorspellingen voor het volgende jaar), stamt uit 1477. De bezoeker krijgt inzicht in de toenmalige boekverkooppraktijken door een aantekening in een vroege Zwolse druk, het enige schriftelijke bewijs dat er in de drukkerij boeken verkocht werden, een houtsnede van zulke praktijken, en een archiefstuk over Peter van Os, de belangrijkste Zwolse drukker die zijn boeken in tonnen vervoerde.

Na aankoop van een boek kon de eigenaar het vaak elders van initialen en penwerk laten voorzien. Zo komen exemplaren van eenzelfde druk met zeer uiteenlopende initialen en penwerk voor. Ook het inbinden gebeurde lang niet altijd in Zwolle. Daarentegen konden boeken die elders gedrukt waren, in Zwolle ingebonden worden. Er is zelfs een paneelstempel met het wapen van Zwolle bewaard gebleven en een boekband waarbij dit stempel is gebruikt.

Er kon heel wat mis gaan bij het drukken. Er zijn voorbeelden van letters, cijfers en houtsneden die op de verkeerde plek, of ondersteboven terechtgekomen zijn. Ook is een druk te zien waarin in het ene exemplaar hele kolommen omgedraaid zijn, terwijl deze in een ander goed staan. Het verkeerde blad is hergebruikt. Niet alleen drukkers brachten aanvullingen en verbeteringen aan, ook gebruikers deden dat. Voorbeelden daarvan zijn handmatige aanvullingen in een houtsnede en drukken waarin op lege bladen een inhoudsopgave of een alfabetisch register is geschreven.

De verhoudingen tussen de verschillende Zwolse drukkers lagen gecompliceerd. Dit komt o.a. doordat verschillende drukkers gebruik maakten van dezelfde letters. Er wordt ingegaan op de positie van de eerste Zwolse drukker, Johannes de Vollenhoe, die woonde in het bij de handschriftproductie betrokken Fraterhuis, en de ruzies tussen De Vollenhoe en Peter van Os. Er bestonden verschillende samenwerkingsverbanden tussen de drukkers/uitgevers en auteurs, schoolmeesters, correctoren en kunstenaars. Dit blijkt o.a. uit gebruik van houtsneden. Dezelfde houtsnede werd bij verschillende teksten gebruikt en omgekeerd, ook blijken houtsneden uit andere plaatsen of uit verzaagde blokboeken afkomstig te zijn, en deze werden hergebruikt door drukkers binnen en buiten Zwolle.

Een druk, waarvan zeer veel exemplaren bewaard zijn gebleven, wordt uitgebreid belicht. Aan de hand van een aantal exemplaren worden uiteenlopende versieringen getoond. Ook komen in veel boeken interessante gebruikersaantekeningen en eigendomsmerken voor, waarmee de geschiedenis en verspreiding van verschillende exemplaren van een druk zichtbaar wordt.

Het laatste onderdeel betreft de ‘verboden boeken’. De laatste drukker van de periode, Simon Corver, drukte protestantse werken toen dat nog niet algemeen geaccepteerd was. Hij probeerde zich daarom als drukker onherkenbaar te maken door met de houtsnedeplaat die hij vaak gebruikte te knoeien. Zijn vertrek en dat van zijn vakgenoot Listrius uit Zwolle in 1522-23 betekende het einde van de boekdrukkunst in Zwolle.

Voor de bezoekers van de tentoonstelling verschijnt een beknopt informatieblad met gegevens van de geexposeerde boeken. De studie/inventarisatie van prof. dr. Jos.M.M. Hermans draagt dezelfde titel als de tentoonstelling. Deze wordt uitgegeven door Hes & De Graaf Publishers BV in ’t Goy – Houten.

Openingstijden: dinsdag-zaterdag 10.00-17.00 uur, zondag 13.00-17.00 uur, maandag gesloten.

—————————————————————-
Activiteiten bij de tentoonstelling Zwolse boeken voor een markt zonder grenzen 1477 – 1523 in het Stedelijk Museum Zwolle (SMZ):
—————————————————————-

datum                  soort activiteit
--------------------   -----------------------------------------------
vr 10 september 2004   Conferentie: 'Moderne benaderingen van het oude
                       boek'; opening tentoonstelling (auditorium SMZ)
za 25 september 2004   VORG-lezing "Nieuw zicht op oude boeken. Het
                       onderzoek naar de vroegste drukken uit Zwolle."
                       (Waalse Kerk)
zo 26 september 2004   Vriendendag SMZ "Drukken en drukkers in Zwolle
                       rond 1500: mensen en boeken"
za 16 oktober 2004     Lezing/demonstratie door Gerard Post van der
                       Molen over het gieten van letters
di 19 oktober 2004     Historische avonden "Zwolse boeken voor een
                       markt zonder grenzen. Tekstaanbod, uitvoering en
                       'marketing' in de overgangstijd van handschrift
                       naar druk"
(19)=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=

*-------------------------------------------------------------------------*
|                                                                         |
| Informatie over Neder-L:                                                |
| ========================                                                |
| Algemene informatie opvragen over Neder-L: stuur mail naar              |
|   listserv@nic.surfnet.nl met daarin de boodschap: GET NEDER-L INFO     |
| Abonnement nemen op Neder-L: stuur mail naar listserv@nic.surfnet.nl    |
|   met als boodschap: SUB NEDER-L uw-voornaam/voorletters uw-achternaam  |
| Neder-L op het web/WWW: Neder-L-nummers zijn vanaf januari 1997 in      |
|   web-formaat te lezen via: http://www.neder-l.nl/                      |
|   Nadere informatie over Neder-L in web-formaat: zie artikel 9706.01    |
|   Er is ook een WWW-archief met alle e-mailversies van Neder-L sinds    |
|   juni 1992, dat ook op trefwoord doorzocht kan worden; de URL van dit  |
|   listserv-archief: http://listserv.surfnet.nl/archives/neder-l.html    |
| Oude Neder-L-bulletins opvragen: stuur mail naar listserv@nic.surfnet.nl|
|   met daarin een boodschap als: GET NEDER-L LOG9206                     |
|   (resultaat: logboek met Neder-L-artikelen van juni '92 wordt gestuurd)|
|   Of maak gebruik van het listserv-archief (zie enkele regels hierboven)|
| Bijdrage voor Neder-L opsturen: stuur mail naar neder-l@nic.surfnet.nl  |
| Contact met redactie: stuur mail naar Salemans@neder-l.nl, naar         |
|   Willem.Kuiper@uva.nl, naar P.J.Verkruijsse@uva.nl (voor de            |
|   evenementenagenda), naar Marc.van.Oostendorp@meertens.knaw.nl of naar |
|   P.A.Coppen@let.kun.nl                                                 |
*-------------------------------------------------------------------------*

*-Einde-------------------- Neder-L, no. 0408.a --------------------------*



--
Dit bericht is gescanned op virussen en andere gevaarlijke
inhoud door de DutchNet MailScanner en lijkt schoon te zijn.

--
DutchNet MailScanner
Email Virus Scanner
www.dutch-net.nl/mailscanner/
DutchNet Internet bedankt MailScanner voor hun ondersteuning

Lees Interacties

Laat een reactie achter

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.