• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Hora est: Vier VU-promoties op metaforen

15 juni 2011 door Reageer

Metaforen en subjectiviteit in dagelijks taalgebruik: Vier promoties aan de Vrije Universiteit
In juni promoveren maar liefst vier wetenschappers bij Gerard Steen, bijzonder hoogleraar Taalgebruik en Cognitie aan de faculteit der Letteren, Taal en Communicatie. Zij onderzochten het gebruik van metaforen en subjectieve elementen in dagelijks taalgebruik.

Informalisering en personalisatie van Nederlandstalige nieuwsteksten

In de loop van de vorige eeuw heeft de Nederlandse samenleving grote maatschappelijke veranderingen ondergaan, die ook hun weerslag hebben gehad op de journalistiek. Algemeen wordt aangenomen dat het taalgebruik in kranten een verandering heeft doorgemaakt van een formele, objectieve stijl naar een meer informele, conversationele en persoonlijke stijl.

Informalisering en subjectiviteit

Op basis van een kwantitatieve analyse van de taalkundige uitdrukkingen van subjectiviteit in 2 miljoen woorden uit 1950 en 2002 uit vijf Nederlandse nationale kranten, concludeert Kirsten Vis dat informalisering van nieuwsteksten vooral in de directe citaten ligt. Deze zijn al in 1950 meer subjectief dan de rest van de tekst, en nemen bovendien sterker toe in subjectiviteit. Vis promoveert 14 juni aan de VU.

Personalisatie en metaforen

Hoewel het toenemende gebruik van persoonlijke metaforen in krantentaal toch vooral subtiele verschillen zijn en de veranderingen in de stijl van nieuwstaal niet zo sterk lijken als dat men aanneemt, laat Trijntje Pasma in haar onderzoek zien dat bewuste keuzes voor bepaalde metaforen al impact hebben op hoe persoonlijk en gekleurd de taal van nieuws kan aanvoelen. Zij promoveert 14 juni aan de VU.

Metaforen in dagelijks taalgebruik

Al sinds de klassieke oudheid vormt de metafoor een dankbare bron van onderzoek voor taalkundigen, letterkundigen, psychologen en andere wetenschappers. De meeste onderzoeken richten zich echter op één bepaalde soort metaforen in één bepaalde soort teksten en maken bovendien vaak weinig tot geen gebruik van transparante analysemethoden. Het huidige onderzoek biedt een unieke Engelstalige corpusstudie waarin de frequentie, distributie, vorm en functie van alle vormen van metaforiek in dagelijks taalgebruik zowel kwantitatief als kwalitatief onderzocht zijn op basis van een systematische en expliciete identificatiemethode. Lettie Dorst en Tina Krennmayr onderzochten respectievelijk Engelstalige fictieteksten en nieuwsteksten.

Niet meer maar andere metaforen in fictie

De corpusanalyses van Lettie Dorst tonen kwantificeerbaar aan dat gewone fictieteksten niet bomvol metaforen staan: er staan in fictieteksten gemiddeld zelfs minder metaforen dan in academische teksten en nieuwsteksten. Er komen echter wel meer expliciete vergelijkingen en complexe personificaties voor in fictie. Deze metaforen zijn vaak opzettelijk gebruikt en creëren een sterk visueel effect, waardoor ze meer opvallen en de aandacht van de lezer trekken. Zij promoveert 15 juni aan de VU.

Metaforen in de krant

Metaforen zijn een onderdeel van alle taalgebruik en komen niet alleen voor in de literatuur. Banken kunnen omvallen zonder een grote hoop puin achter te laten en politici kunnen debatteren over een tsunami van islamisering. Dit soort metaforen levert taalkundigen een ingang op om onderzoek te doen naar de manier waarop we denken over de wereld en hoe we die gedachten vormgeven in taal. Dit onderzoek deed Tina Krennmayr. Zij promoveert 27 juni aan de VU.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: metaforen, Promotie, taalbeheersing

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Willem Bilderdijk • Vertalen

Geloof my vry, wat andren snoeven;
Die d’ echten smaak en geur wil proeven,
Drink’ uit de oorspronkelijke flesch!

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

JUNI ’57

Met niets meer bij me dan het te vlug geleefde,
nog in de flarden van haar vertrek gekleed,
loop ik het land op om naar de lucht te kijken
en hoe mijn liefde allengs in niets meer leek
op die voor haar.

Het is een juninacht – de kortste nacht
bijna. Ik voel met mijn hoofd het hooi van de opper
waartegen ik zit. Ik zie een blijvende
zonsondergang boven een vuurtorenlicht
en weinig sterren.

Bron: Spinroc en andere verzen, 1958

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

21 juni 2025

➔ Lees meer
26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

18 juni 2025

➔ Lees meer
Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

17 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

sterfdag
1991 Cornelis Stutterheim
➔ Neerlandicikalender

Media

De structuur van wetenschappelijke artikelen

De structuur van wetenschappelijke artikelen

21 juni 2025 Door Marc van Oostendorp 1 Reactie

➔ Lees meer
Het culturele landschap van Frits van Oostrom

Het culturele landschap van Frits van Oostrom

19 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De internationale positie van het Engels

De internationale positie van het Engels

14 juni 2025 Door Marc van Oostendorp Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d