• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Age: Oratie Inger Leemans

25 oktober 2011 door Reageer

Oratie Inger Leemans De beurs als bijenkorf. Naar een natuurwetenschap van economie en samenleving, rond 1700

Aula Vrije Universiteit, vrijdag 28 oktober 2011, 15.45 uur

In haar oratie laat prof. dr. Inger Leemans, hoogleraar Cultuurgeschiedenis aan de Faculteit der Letteren van de VU, zien hoe rond 1700 natuur en economie tot twee zijden van één munt worden. Enerzijds gaat economie een grote rol spelen in het beschrijven en begrijpen van de natuur van het menselijk gedrag en van de werking van de samenleving. Anderzijds worden natuur en natuurwetenschap ingezet om economische processen en economisch handelen te begrijpen. Het grote verschil met nu is dat de economische natuur rond 1700 nog niet ontvolkt is: natuurwetenschap is vooral ook menswetenschap. Men ontwikkelt een ‘natuurwetenschap van de economie’, waarbij de beurs als een bijenkorf geanalyseerd kan worden. Gedreven door winzucht brommen daar de nijvere handelaars en beursspeculanten.

Cultuurhistorici kunnen meehelpen om door middel van analyse van zeer divers bronnenmateriaal inzicht te geven in de complexe geschiedenis van de verbeelding van de economie. Economie is niet alleen een marktsysteem, het is een ook een product van de verbeelding. Economie is te belangrijk om over te laten aan de economen zegt Leemans.

De verbeelding van de economie heeft door de eeuwen heen interessante ontwikkelingen doorgemaakt. Wie de beeldtaal bestudeert waarin de financiële crises de afgelopen jaren worden begrepen, ziet al snel dat er één grote afwezige is: de mens. De verbeelding van de crises bestaat vooral uit neerwaartse grafieken, zinkende munten en in het rood springende cijfers. Als er al mensen worden afgebeeld, dan is dat om te laten zien dat zij geen greep hebben op de situatie: de beursspeculant met de handen in het haar, de verwarde politicus, de zwijgende econoom, de uit het raam springende bankier. De economische crisis wordt verbeeld als een autonoom proces, als een natuurramp met een eigen dynamiek.

De geschiedenis van deze verbeelding van de economie als natuurverschijnsel begint in de zeventiende eeuw. De Nederlandse Republiek speelde hierin een essentiële rol. De Amsterdamse beurs vormde het kloppend hart van de internationale handel. Als eerste moderne economie ontwikkelde de Republiek al in de zeventiende eeuw een moderne effectenmarkt. De gevolgen hiervan bleven niet beperkt tot de beurs. Het leek wel alsof de hele maatschappij werd bepaald door economische processen. Dat zette aan tot reflectie. Geconfronteerd met de alom zichtbare en ingrijpende aanwezigheid van de financiële markten, zochten Nederlanders naar bruikbare beelden en een begrippenkader om financiële processen te kunnen begrijpen en beheersen. De Amsterdamse beurs vervult in dit proces een centrale rol: de beurs wordt de eerste systematische en overtuigende verbeelding van de economie. Niet voor niets wordt de beurs steeds weer opnieuw afgebeeld, beschreven en bezongen.

In 2011 is de beurs losgezongen van de maatschappij: de Amsterdamse beurs is niet vrij toegankelijk. De AEX is een lijst met cijfers, een index, geen fysieke plaats van ontmoeting. Rond 1700 was de beurs daarentegen een van de belangrijkste toeristische trekpleisters van Amsterdam. Toen kon iedereen komen kijken hoe kooplieden van over de hele wereld samenkwamen om het spel van de moderne economie te spelen.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: Evenementenagenda

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Willem Bilderdijk • Vertalen

Geloof my vry, wat andren snoeven;
Die d’ echten smaak en geur wil proeven,
Drink’ uit de oorspronkelijke flesch!

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Agenda

2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

21 juni 2025

➔ Lees meer
26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

18 juni 2025

➔ Lees meer
Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

17 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

sterfdag
1991 Cornelis Stutterheim
➔ Neerlandicikalender

Media

De structuur van wetenschappelijke artikelen

De structuur van wetenschappelijke artikelen

21 juni 2025 Door Marc van Oostendorp Reageer

➔ Lees meer
Het culturele landschap van Frits van Oostrom

Het culturele landschap van Frits van Oostrom

19 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De internationale positie van het Engels

De internationale positie van het Engels

14 juni 2025 Door Marc van Oostendorp Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d