• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Col: Alstu!

20 januari 2012 door Marc van Oostendorp Reageer

Hoe oud is de afkorting alstu? Dat blijkt moeilijk te achterhalen. Ik geloof dat sommige leden van mijn familie het dertig jaar geleden wel zeiden, maar alleen in intieme kring. Aan de andere kant waren de Van Oostendorpjes vast niet de enigen, en ook niet de eersten. Mijn indruk is dat de afkorting pas de laatste jaren aan het doorbreken is van het gezin naar het publieke domein: de koffiejuffrouw zegt het tegen me als ze de koffie verkeerd op de toonbank zegt, de conducteur als hij de ov-chipkaart teruggeeft na het scannen. Ik hoor het soms ook in tamelijk deftige restaurants — ja, voor taalonderzoek komen wij van Neder-L overal.

Wanneer zijn die koffiejuffrouw en conducteur daarmee begonnen? Of deden ze het altijd al en valt het me de laatste jaren pas op? Het is moeilijk te achterhalen. Er gebeurt gewoonweg te veel in het dagelijks leven, in de dagelijkse conversatie, om overal acht op te slaan en het dagelijks leven van 10 jaar geleden is, hoeveel we ook gefotografeerd en opgenomen hebben, nu al onherroepelijk verdwenen.

Te begrijpen is het wel, die afkorting: alstu is natuurlijk mooi parallel met danku: het zijn allebei eenheden van twee lettergrepen met klemtoon op de eerste (trocheeën, zeggen de dichters). Dat is een eenheid waar Nederlandstaligen een voorkeur voor hebben; veel letterwoorden en afkortingen hebben ook die vorm (Avro, Havo).

Als ik het goed heb, betekent alstu niet precies hetzelfde als zijn langere tegenhanger. Alstublieft heeft twee hoofdfuncties: je kunt het zeggen als je iemand om een gunst vraagt (‘Wilt u dit alstublieft doen?’, in het Engels zeg je dan please) en als je iets aan iemand geeft (in het Engels zeg je dan ‘here you are!’ of iets dergelijks). Ik geloof dat alstu alleen in de tweede betekenis gebruikt wordt. Er hoort ook een bepaald intonatiepatroon bij, dat precies lijkt op dat van dank u: de standaardreactie is net zoveel gaan lijken op het woord dat hem uitlokt als een hond op zijn baas.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Willem Bilderdijk • Vertalen

Geloof my vry, wat andren snoeven;
Die d’ echten smaak en geur wil proeven,
Drink’ uit de oorspronkelijke flesch!

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

JUNI ’57

Met niets meer bij me dan het te vlug geleefde,
nog in de flarden van haar vertrek gekleed,
loop ik het land op om naar de lucht te kijken
en hoe mijn liefde allengs in niets meer leek
op die voor haar.

Het is een juninacht – de kortste nacht
bijna. Ik voel met mijn hoofd het hooi van de opper
waartegen ik zit. Ik zie een blijvende
zonsondergang boven een vuurtorenlicht
en weinig sterren.

Bron: Spinroc en andere verzen, 1958

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

21 juni 2025

➔ Lees meer
26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

18 juni 2025

➔ Lees meer
Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

17 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

sterfdag
1991 Cornelis Stutterheim
➔ Neerlandicikalender

Media

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

22 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De structuur van wetenschappelijke artikelen

De structuur van wetenschappelijke artikelen

21 juni 2025 Door Marc van Oostendorp 1 Reactie

➔ Lees meer
Het culturele landschap van Frits van Oostrom

Het culturele landschap van Frits van Oostrom

19 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d