Is het verstandig de nieuwe Schrijfwijzer aan uw zestienjarige nichtje cadeau te doen voor haar verjaardag? Alleen wanneer ze een buitengewone belangstelling heeft voor de Nederlandse geschiedenis van de afgelopen dertig jaar, want anders zal ze veel voorbeelden niet kunnen begrijpen.
Zo legt het boek anno 2012 uit dat er variatie is in woordenboeken aan de hand van vier definities van het begrip hollanditis – een woord dat een Amerikaanse generaal in de jaren tachtig introduceerde om de Nederlandse onwil te karakteriseren om kernwapens te plaatsen. Zal er iemand zijn onder de veertig die dat een leuk, aansprekend voorbeeld vindt? Op dezelfde pagina (196) gaat het over een troonrede waarin de zinsnede Het land is schoner geworden, met name lucht en water. Die zin stamt uit 1988. (De formulering was ook net iets anders: “Het land is de afgelopen jaren schoner geworden. Dat geldt met name voor lucht en water.”)
Zo staat het boek vol voorbeelden uit vervlogen tijden. Een titel van een tv-programma? Nova (p. 358). Een voorbeeld van een Engelstalige reclameslogan in Nederland? If straws could talk (p. 177).
En misschien is dat ook niet erg, want de Schrijfwijzer lijkt niet in de eerste plaats voor jongeren bedoeld. Het is geen advies voor deze tijd, het is advies voor vroeger. Het wil misschien geen nieuwe markten aanboren, maar alleen de bestaande aanhang een nieuwe update geven.
Dat legt Renkema ook zelf uit in zijn voorwoord:
Ach nee, laat ik eerlijk zijn: ik wilde nog een keer – maar dan beter en eigentijdser – alles opschrijven wat ik belangrijk vind voor het schrijven van goede teksten (ook opdat ik het zelf niet vergeet).
Het is jammer dat de schrijver zijn taak zo heeft opgevat. Veel lezers zijn – neem ik aan – in de veronderstelling dat de Schrijfwijzer een naslagwerk is dat objectieve informatie geeft en niet een proeve van wat Jan Renkema toevallig wel of niet belangrijk vindt voor het schrijven van goede teksten. Veel kopers zullen denken dat ze een tekst krijgen met moderne adviezen voor de huidige tijd – niet een nieuwe druk waarin de schrijver bestaand materiaal nog één keer op een rijtje zet.
Anoniem zegt
Hahaha. Mijn reactie weg en de spelfout verbeterd. Geen dank!
Marc van Oostendorp zegt
Ik weet niet waar u op doelt?
Anoniem zegt
Mijn eerste reactie wees u op een d/t-fout in uw tekst. De fout is verbeterd en mijn reactie is verwijderd. Benieuwd wie dat gedaan heeft … Ik moest er in ieder geval hartelijk om lachen.
Marc van Oostendorp zegt
Vreemd. Het is niet ons beleid om zomaar reacties te verwijderen. Ik geloof dat er tot nu toe 4 zijn weggehaald, waarbij het twee keer ging om evidente, maar niet door Blogger herkende, spam en twee keer om reacties waarvan de schrijver zelf ons verzocht hem weer weg te halen. Wanneer mensen heel grof zouden worden, zou dat ook aanleiding kunnen zijn om maatregelen te nemen, maar dat is tot nu toe niet gebeurt. Verder interesseren die reacties me wel: wat beweegt bijvoorbeeld iemand om op internet een reactie op een stukje te plaatsen die gaat over een spelfout en dan niet zijn of haar eigen naam te vermelden?
Vanochtend stond er even per ongeluk een verkeerde versie van het stukje, misschien dat daar uw 'spelfout' inzat.
Jaap zegt
Deze reactie is verwijderd door de auteur.
Jaap zegt
Volgens mijn zestienjarige nicht moet "gebeurt" met een -d worden geschreven.
Marc van Oostendorp zegt
Uw nichtje heeft duidelijk een ander gevoel voor humor dan ik.
Jaap zegt
Ze heeft helemaal geen gevoel voor humor, maar ze kan blijkbaar wel beter spelen dan u: u schrijft "dat is tot nu toe niet gebeurt".
Marc van Oostendorp zegt
Misschien kunt u dan nu ingaan op mijn vraag: wat beweegt u om anoniem (dat u de naam 'Jaap' koppelt aan een niet-bestaand Google-account en een nichtje verzint maakt u niet minder anoniem) te reageren op een weblog om erop te wijzen dat u naar uw eigen indruk 'beter kunt spellen' dan de auteur? Wat is de zin daarvan? Wat wilt u ermee bereiken? U kunt misschien ook beter hoofdrekenen, schilderijtjes ophangen of zelfs blogposts schrijven dan ik, maar waarom wilt u dat de wereld dat weet? En als u dat wilt, waarom mag de wereld uw naam dan niet weten? Dat fascineert me echt. Ik hoop dat u daar dan nu op in kunt gaan. (Ik doe nooit mee met het Groot Dictee, dus ik kan u mijn score niet zeggen, ik zou vast heel veel fouten maken.)
Jaap zegt
Uw reactie bevat drie onjuiste veronderstellingen die ik graag wil rechtzetten:
1 U hebt mij geen vraag gesteld, maar een andere lezer die Anoniem wenst te blijven.
2 Mijn Google-account bestaat echt, maar ik deel mijn profiel niet met iedereen.
3 Of ik beter kan spellen dan u, betwijfel ik. Wel signaleerde ik een spelfout in uw tekst en ik zou het op prijs stellen als anderen dat in zo'n geval ook bij mij zouden doen, desnoods anoniem. Overigens zie ik in mijn vorige bijdrage ook een fout, dus ik verbeeld me maar niets.
De veronderstelling dat ik mijn zestienjarig nichtje verzonnen heb, is overigens wel juist. Dat had ik beter niet kunnen doen: we hebben inderdaad niet hetzelfde gevoel voor humor.
Ingmar zegt
Er stond trouwens dat het nichtje beter kon 'spelen' 😉