Met Valentijnsdag zijn de romantische gedichten uit de Nederlandse letteren even populairder dan ooit. Maar niet iedereen is in een romantische stemming. De minder gelukkigen onder ons zijn verdrietig, of boos, of zéér boos indien verlaten of verraden.
En ook dan biedt de literatuur troost en bemoediging. Nu mag ik niemand tot slechte daden aanzetten en dat is dan ook geenszins mijn bedoeling maar troost bieden, dat mag toch wel?
In de Indische damesromans komen opmerkelijk gedetailleerde beschrijvingen voor van liefdesmoorden. Voor vrouwen, door vrouwen. De moordenares (vaak een Indonesische njai, huishoudster) besluit een man naar de andere wereld te helpen, zo legt de vrouwelijke auteur uit. Ze is verraden en versmaad of ze wordt anderszins slecht behandeld. Dan komt men vanzelf op een idee. Als ik dit tijdens een lezing uitleg, knikken alle vrouwen begrijpend.
Er is de langzame methode, voor de lezeressen die de man graag willen zien lijden. Dan neme men bamboevezeltjes die door ‘s mans avondeten gaan. Die vernielen de inwendige organen langzaam maar zeker. Het sterfbed dat uiteindelijk volgt is vreselijk voor de man, en daarna kan men beter zelfmoord plegen, althans, volgens Adinda’s Vrouwen lief en leed onder de tropen (1892).
| Het onderste plantje: nr. 13 |
De snelle methode bestaat uit gif. Maar ja, Indisch gif heeft niet iedereen bij de hand, dat kan een minpuntje zijn. De schrijfster Annie Foore leerde me in haar verhaal ‘Geketend’ uit de bundel Indische Huwelijken (1887) hoe het moet. Men neme “een dikken, saprijken stengel, met donkergroene blaadjes, met fijnen purperen bloesem”. Dat moet men drogen en oraal toedienen. Dankzij de Platenatlas (eerste ed. 1913) van de kruidengeneeskundige mevrouw J. KloppenburgVersteegh werd duidelijk dat hiermee ‘ketjoeboeng kasihan’ bedoeld is. In Zeeland kennen ze het ook, maar wat ze daar precies doen, mag ik hier niet neerschrijven. Ik zal alleen zeggen dat ik zelden zulke vrolijke dames van een zekere leeftijd heb ontmoet. Ja, allemaal single.
Dus wat u ook doet met Valentijnsdag, de letteren bieden altijd een schouder om op te leunen. Bamboe is nog altijd te koop en gifplantjes groeien wie weet hoe dichtbij. Dagdromen mag. Ik schrijf dit zonder bijbedoelingen.
Vilan van de Loo
Laat een reactie achter