Gebruik niet meer dan 20 woorden
Door Marc van Oostendorp
Gisteren mopperde ik dat het vwo-examen zoveel meerkeuzevragen bevatte. Het havo-examen, dat vandaag werd afgenomen en hier kan worden ingezien, had er nog veel meer. En daar zaten weer rare bij: ‘Met welk begrip kan de functie van alinea 2 ten opzichte van alinea 1 het beste getypeerd worden?’, bijvoorbeeld, waarbij het ‘juiste’ antwoord blijkt te zijn ‘constatering’.
Hoe kan de functie van de ene alinea zijn dat hij de andere constateert? Ik begrijp daar niets van. Eerlijk, ik dacht toen ik die vraag las dat dit antwoord er alleen maar bij was gezet om de leerlingen eruit te gooien die niet begrepen dat een constatering nooit een functie kon zijn van het ene tekstdeel voor het andere. (‘Deze zin constateert die zin’?)
Affijn, om niet in herhaling te vallen, wil ik me nu eens richten op de open vragen in het havo-examen. Bijvoorbeeld de volgende, waarvoor je nog niet eens de tekst hoeft te lezen, omdat alles wat je weten moet al in de vraag zelf geciteerd wordt:
In Het lekkerste dier vindt Sylvia Witteman, die zelf graag vlees eet: ‘Wie nu nog varkensvlees uit de bio-industrie koopt, verdient het om de rest van zijn leven met veertig mede-asocialen in een stilstaande lift te worden opgesloten en gevoederd te worden met doodgekookte elleboogmacaroni’.” (regels 146-155) Leg uit dat dit citaat van Sylvia Witteman niet strijdig is met het feit dat zij graag vlees eet. Gebruik voor je antwoord niet meer dan 20 woorden.
Zeuren
Zeuren
Het correctievoorschrift zegt het volgende:
De kern van een goed antwoord is:
– Uit het citaat blijkt dat Witteman alleen tegen het eten van vlees uit de bio-industrie/vee-industrie is
Dat zijn 17 woorden. Als ik leraar was zou ik dat antwoord uit het correctievoorschrift geloof ik fout rekenen, of er in ieder geval iets vanaf trekken. Het woordje allleen staat er verkeerd. Uit het citaat blijkt niet dat Witteman alleen tegen het eten van vlees uit de bio-industrie is. Het citaat zou heel wel uit de mond kunnen komen van iemand die tegen alle vormen van vlees eten is.
Daarom blijkt uit het citaat alleen dat Witteman tegen het eten van vlees uit de bio-industrie is. Over haar houding tegenover andere vormen van vlees valt op grond van het citaat alleen niks te zeggen. Wel natuurlijk uit de context van het citaat – aan het tussenzinnetje van Roos Vonk ‘die zelf graag vlees eet’. Maar dat is de vraag niet. Ik begrijp wel dat je al die nuances niet kwijt kunt in 20 woorden – maar waarom is er dan die strakke beperking? Waarom niet 40 woorden?
Zit ik te zeuren? Is het niet duidelijk wat de opsteller van het correctievoorschrift bedoelt? Maar moeten we de nieuwe generatie werkelijk laten ondervragen over tekstbegrip door mensen die zich zo onnauwkeurig uitdrukken?
Sluimerend
Nog een vraag dan. Ook hier hoef je de tekst eigenlijk niet bij te hebben om hem te kunnen beantwoorden:
Veel mensen plaatsen wel sluimerende vraagtekens bij hun vleesconsumptie (…)” (regels 250-252)
Leg uit waarom deze vraagtekens sluimerend zijn. Gebruik voor je antwoord niet meer dan 20 woorden.
Volgens het correctieblad kun je voor deze vraag 3 punten krijgen, als volgt verdeeld:
De kern van een goed antwoord is:
– Mensen hebben wel twijfels over hun vleesgebruik 1
– maar die twijfels blijven op de achtergrond 1
– een volledig goed antwoord, niet langer dan 20 woorden 1
Om het tweede punt te noemen hoef je de tekst zelf niet te lezen. Je schiet er zelfs niets mee op om dat wel te doen; je moet alleen in de gaten hebben dat ‘sluimerend’ en ‘op de achtergrond’ metaforen zijn voor hetzelfde. Maar waarom mist een scholier een scorepunt als hij niet vermeld dat mensen twijfels hebben over hun vleesgebruik? De frase staat al in de vraag zelf, waarom zou je in het antwoord die frase per se moeten herhalen?
Ik heb nu in twee dagen twee eindexamens Nederlands bekeken. Ik moet zeggen dat ik verbijsterd ben. De vragen zijn slecht geformuleerd en het correctievoorschrift is vreselijk willekeurig. Wie maakt die vragen? Waarom accepteert de Nederlandse samenleving dat het meegaan in zulk krom denken een toegangsbewijs vormt tot onze maatschappij?
Hallo mark,
Ik ben zelf leerling en heb vandaag het centrale examen gemaakt.
Ik had een vraagje, ik vond vraag 10 ook raar toen ik het correctievoorschrift erbij had gepakt. Het is toch maar hoe je het interpreteert? Ik dacht juist dat Sylvia bedoelde van : "boontje komt om zijn loontje".
Klopt dat?
Beste "Klopt dat?",
Ik denk dat dit inderdaad is wat Sylvia bedoelde, en ik denk ook niet dat de vragenstellers of Roos Vonk dat per se anders zien. Maar vraag 10 gaat erom waarom dat citaat niet in tegenspraak is met het feit dat Sylvia Witteman graag vlees eet. Ik snap niet zo goed hoe je dat in verband wil brengen met 'boontje om zijn loontje'.
Ik bedenk nu ineens dat Sylvia Witteman natuurlijk ook vervuld kan zijn van zelfhaat, en dat ze vindt dat zijzelf eigen met veertig mede-asocialen, enz. In die zin zou het citaat niet eens in tegenspraak zijn met het feit dat Witteman zelf varkensvlees in de bio-industrie koopt.
Misschien bedoel je dat? In ieder geval lijkt mij het antwoord 'Misschien is Sylvia Witteman wel vervuld van zelfhaat' mij moeilijk af te keuren. Maar ik ga er niet over, dus ik vermoed dat het toch te ver van het correctiemodel afligt!
Marc
Nou mark ik bedoelde daarmee dat ik juist dacht dat sylvia ermee wilde zeggen dat: je zelf de situatie ernaar maakt. Van dat als je iets slecht doet dan zie je dat van zelf wel terug. ( vandaar, dat ik zeg"boontje om zijn loontje"). .. verder vond ik de rest van de vragen ook raar. Vooral nu jij zegt dat de ene alinea de andere alinea niet kan concluderen…. Ik heb dat zo altijd geleerd ik vond het ook maar raar maar heb het maar zo opgenomen.
Trouwens ben je zelf docent Nederlands, of hoogleraar? Haha nu ik kijk wat je allemaal zegt lijk je wel een einstein maar dan op Nederlands vak taalgebied ( is een compliment.)
Verder wil ik vragen, denk je dat ze norm aanpassen vanwege het feit dat gewoon dingen niet kloppen in het correctievoorschrift en sommige vragen raar zijn?
Verder mijn complimenten en bedank, dat je dit allemaal schrijft.
Groetjes, Omar
*dat je dat vanzelf terug krijgt, net zoals dat mensen zeggen ," je komt jezelf wel tegen"
*concluderen=constateren
Beste Omar, Ik heb geen idee of 'ze' dingen veranderen in het correctievoorschrift. Het zou bijvoorbeeld over de vraag van die sluimerende vraagtekens volgens mij in ieder geval wel moeten. Dat is maar 1 van de 47 punten, dus het maakt niet veel verschil. Maar iemand zal maar net dat ene puntje nodig hebben. Ik hoop in ieder geval dat jij veel succes hebt bij de examens die nog komen! Marc
Bedankt 🙂
Ik hoop dat je geen bezwaar hebt als ik je bepaalde standpunten, bij LAKS meldt. ( dat, sommige dingen dus gewoon bij het examen niet kloppen).
Ik ben het hier helemaal mee eens. Deze vragen waren voor mij ook onduidelijk! Ik heb uiteindelijk rond de 30 van de 47 punten gehaald. Heb jij deze bezwaren ook aan LAKS gemeld Marc?
“In Het lekkerste dier vindt Sylvia Witteman, die zelf graag vlees eet:
‘Wie nu nog varkensvlees uit de bio-industrie koopt, verdient het om de
rest van zijn leven met veertig mede-asocialen in een stilstaande lift te
worden opgesloten en gevoederd te worden met doodgekookte
elleboogmacaroni’.” (regels 146-155)
DE VRAAG (voor 2 punten)
10
Leg uit dat dit citaat van Sylvia Witteman
Niet strijdig is met het feit dat zij graag vlees eet.
Gebruik voor je antwoord
niet meer dan 20 woorden.
10 HET ANTWOORD:
maximumscore 2 punten
De kern van een goed antwoord is:
•Uit het citaat blijkt dat Witteman alleen tegen het eten van vlees uit de
Bio industrie/veendustrie is.
een volledig goed antwoord, niet langer dan 20 woorden
Mijn antwoord daarentegen was dat Sylvia Witteman voorstander is van biologisch vlees.
Naar mijn idee doelt ze hier ook op? Zijn jullie het hier mee eens? Mijn mening is dat leraren teveel uit kunnen gaan van dit correctiemodel en antwoorden snel fout kunnen rekenen
Volgens mij is het gewoon slim om die onduidelijke vragen bij laks te melden, zodat zij er werk van maken.
Ik denk zelf persoonlijk dat dat verschilt per leraar en dat leraren zelf ook nadenken van dat er meerdere antwoorden goed zijn.
Beste Marc,
Even dacht ik dat de enige was die er zo over dacht. Gelukkig niet, zo blijkt.
Gisteren heb ik dit examen ook gemaakt en ik voelde me flink in de maling genomen bij sommige vragen. Uiteindelijk heb ik de vraag m.b.t. Sylvia Witteman toch fout geantwoord. Ook vond ik het lastig om steeds bij elke open vraag het antwoord dat ik in mijn hoofd had gevormd, zo beknopt weer te moeten geven. Is het CvE soms bang dat ik per vraag een half A4'tje aan antwoorden geef of zo?
Afijn, ik hoop dat ze het in ieder geval afleren voor de volgende jaren.
Beste Marc,
Uiteraard is je analyse van het antwoord op de laatste vraag uitgebreid, maar graag wijs ik je op de spellingsfout die je in de volgende zin maakt:
"Maar waarom mist een scholier een scorepunt als hij niet _vermeld_ dat mensen twijfels hebben over hun vleesgebruik?"
Dat moet natuurlijk vermeldt zijn…
Mvg
Piet
Ja, ik begrijp best dat men wil voorkomen dat mensen gaan zwammen. Maar 20 woorden? Dat is echt te weinig.
Leer NEderlands
"Vraag 13: “Veel mensen plaatsen wel sluimerende vraagtekens bij hun
vleesconsumptie (…)” (regels 250-252)
Leg uit waarom deze vraagtekens sluimerend zijn.
Gebruik voor je antwoord niet meer dan 20 woorden."
Wordt er hier niet gevraagd naar de betekenis van het woord sluimerend, ipv waarom mensen hun vraagtekens op de achtergrond houden? Zelf (ik ben scholier) had ik dit antwoord:
"Veel mensen maken hun twijfels niet openbaar omdat zij het gevoel hebben machteloos te zijn tegen de vleesindustrie."
Ook leek mij bij vraag 19 de tekst eerder activerend dan betogend, maar dat kan een verkeerde interpretatie zijn.
Wanneer er gevraagd werd naar de betekenis van het woord sluimerend, hadden de examinatoren vermoedelijk gezegd 'waarom deze vraagtekens sluimerend GENOEMD WORDEN', in plaats van 'sluimerend ZIJN'. Ik denk ook niet dat jouw antwoord klopt, dat van die machteloosheid wordt in die passage toch niet genoemd?
Vanaf regel 250: "Veel mensen plaatsen wel sluimerende vraagtekens bij hun vleesconsumptie, maar hebben niet het idee dat hun eigen gedrag iets uitmaakt: het druppel-op-de-gloeiende-plaat-gevoel. Om gevoelens van machteloosheid te vermijden proberen ook welwillende, betrokken mensen er maar liever niet aan te denken."
De examinatoren hadden inderdaad niet gevraagd naar de betekenis van het woord sluimerend, maar deze wordt in het correctiemodel wel vermeld zonder een reden van de sluimerende vraagtekens te geven (waar wel naar werd gevraagd).
Ik raakte bij vraag 8 in de war: 'Als je het zo voorstelt, is het duidelijk dat de vleeseters – in deze analogie: wij westerlingen – asociale lomperiken zijn.” (regels 143-146) Wat maakt deze analogie, beschreven in alinea 8, duidelijk, gezien de rest van de tekst? Gebruik voor je antwoord niet meer dan 30 woorden'
Hier staat alinea 8, terwijl deze analogie in alinea 9 stond..
Beste Mark,
Het valt inderdaad niet mee een goed examen te maken en fouten in een examen zijn erg, maar misschien is het nog wel erger als de recensent de taal ook niet helemaal beheerst. Deze zin is volgens mij van jou afkomstig: "Maar waarom mist een scholier een scorepunt als hij niet vermeld dat mensen twijfels hebben over hun vleesgebruik?" "Vermeld" zou ik in dit geval maar met "dt" schrijven.
Arie van den Berg
http://nederl.blogspot.nl/2012/10/verdediging-van-de-dt-fout.html
(Mark zou ik in dit geval met een c schrijven.)
Het analogie zelf stond in alinea 8 dat was dat ene voorbeeld van derde wereld maar in eigen land. Met het woord analogie in de regels 143-146 doelden ze op deze voorbeeld dat in alinea 8 stond.
Wat vonden jullie van vraag 7? De vraag waar je moest aangeven welke van de volgende vijf: klimaat, milieu, volksgezondheid, dierenwelzijn, derde wereld in de tekst werden uitgewerkt.
In de correctiemodel staat klimaat goed gerekend terwijl ik geen uitwerking van het woord klimaat zag. Er stond natuurlijk wel dat het klimaat-onvriendelijk is maar dat is niet echt een uitwerking.
Ik had klimaat ook niet, in de plaats daarvan had ik volksgezondheid omdat er mensen honger leden.
precies dat had ik ook
Hoi,
Ten eerste wil ik even vermelden dat het fijn is dat iemand het voor ons als leerlingen opneemt!
Daarnaast heb ik nog een vraag, klopt dit:
https://groups.google.com/forum/?fromgroups#!topic/eindexamenklachten/
Vriendelijke groet,
een leerlinge havo
oke, de vorige link konden jullie dus niet zien. sorry. Ik citeer:
Beste mensen,
Waarschijnlijk heeft het merendeel van de havo-leerlingen wel meegekregen dat er controverse was over Tekst 1 van het Nederlands-examen (Tijdvak 1). Het artikel was van Roos Vonk die samen met Diederik Stapel een onderzoek had gedaan, maar Diederik Stapel had onderzoeksresultaten gefingeerd. Ik heb vandaag van een medeleerlinge gehoord dat bij het examen Nederlands actie ondernomen gaat worden, zij wist te vertellen dat er mogelijk voor tekst 1 alle punten zouden worden toegekend, of dat het examen overgemaakt zou moeten worden.
groet,
een leerlinge havo
Beste leerlinge havo,
Ik denk dat dit bericht niet klopt. Het artikel dat jullie in het examen moesten lezen was een artikel van Roos Vonk, en zij heeft samengewerkt met DIederik Stapel. Maar dit artikel gaat niet over dat onderzoek (het komt zelfs uit de tijd van voor die samenwerking). Bovendien is het een opinie-artikel, en het gaat dus om de argumenten niet om feiten of iets dergelijks. Het lijkt me daarom niet waarschijnlijk dat men om deze reden dit deel van het examen terugtrekt. Helaas voor jou (neem ik aan)!
Helaas moest mijn zoon het examen Nederlands voor de HAVO herkansen. Hij is mede door die vraag 10 gestruikeld. Zijn docent heeft hem maar 1 punt gegeven, omdat hij het antwoord niet helemaal correct vond. Mijn zoon heeft zich, als je het herhalen van de vraag in het antwoord niet meetelt, aan het maximaal aantal antwoorden gehouden en heeft daarom onterecht maar 1 punt gekregen. Eenmaal een punt gegeven voor de vraag, moet je ook 2 punten geven als het maximale aantal woorden niet is overgeschreden. Hij is op "de klassieke" 1/10 punt gezakt en heeft het herexamen Nederlands gedaan. Maar heeft u al naar het herexamen HAVO Nederlands gekeken? Dat is zo mogelijk nog erger dan die uit het eerste tijdvak. De teksten zijn minder aansprekend voor jongeren. De vragen zijn vager en bij de samenvatting vond mijn zoon de structuurelementen te weinig of te vaag.
Ik weet niet of u deze reactie nog leest maar wij doen deze week proefexamens op school. Zo hebben wij net Nederlands tijdvak 1 gemaakt. Ikzelf had erg moeite met de openvragen uit tekst 1. Ik kreeg hier ook elke keer 0 punten voor. Echter ging de samenvatting bij mij juist heel goed. Ik vond het een erg makkelijke tekst met duidelijke structuurelementen en had dan ook 16 van de 18punten hiervoor. Ik miste hier 2 punten door ook vage dingen. Zo miste ik een punt omdat ik niet had opgeschreven dat er 1 miljoen probleemdrinkers in nederland zijn. Dit was mij totaal niet van belang bij de vraag. Maargoed ik denk dat meningen verschillen en dat elke toets voor iedereen anders is. Was hij uiteindelijk nog geslaagd?
(btw ik had een 6,7 voor deze toets (zelf nagekeken))