Vanaf vandaag verzorgt Michiel de Vaan een nieuwe etymologische rubriek voor Neder-L, met addenda op het Etymologisch Woordenboek van het Nederlands. Hieronder staat de inleiding; in een volgend bericht verschijnt meteen aflevering 1. (Redactie)

Het Etymologisch Woordenboek van het Nederlands(2003–2009) moest door tijd- en geldgebrek duizenden woorden onbehandeld laten. Daarnaast werden woorden die aan het einde van de twintigste eeuw als uitgestorven golden in principe niet opgenomen. Hoofddoel van deze serie addenda is het behandelen van ontbrekende Nieuwnederlandse woorden. Daarbij laat ik woorden die onmiddellijk herkenbaar zijn als relatief recente leenwoorden uit een bekende taal (zoals uit het Duits, Engels, Frans, Latijn, Oudgrieks) buiten beschouwing. Niet dat hun woordgeschiedenis minder interessant zou zijn, maar mijn prioriteit ligt bij woorden die voor een leek niet meteen te herleiden zijn.

Een ander oogmerk is het volgende. Alle bestaande etymologische woordenboeken van het Nederlands (met uitzondering van etymologische dialectwoordenboeken, zoals Weijnen 2003 en de provinciale etymologica van Frans Debrabandere) baseren zich voor hun lemmakeus op de moderne standaardtaal. Woorden die voor 1850 zijn uitgestorven vallen daarom vaak buiten de boot. Hoewel een volledig etymologicum van de Middel- en Vroegnieuwnederlandse woordenschat op dit moment nog niet haalbaar is – de niet-literaire, localiseerbare teksten tussen 1300 en 1700 zijn niet afdoende in electronische corpora beschikbaar – is het wel mijn voornemen om af en toe ook dergelijke neerlandica submersa te bespreken.

De keuze van lemmata voor deze serie stoelt louter op praktische overwegingen en persoonlijke smaak, en volgt geen alfabetische of inhoudelijke systematiek. Opmerkingen en aanvullingen op de etymologieën en de oudste vindplaatsen zijn uiteraard welkom. Een kopie van elk lemma zal ook op de etymologiewikiverschijnen.