Door Yves T’Sjoen
Achtergrond
Met betrekking tot het filologische onderzoek naar én het beschikbaar stellen van literair erfgoed in Vlaanderen beschikt de afdeling Nederlands van de vakgroep Letterkunde (Universiteit Gent) over aanzienlijke wetenschappelijke expertise. De afgelopen jaren zijn aan de Universiteit Gent niet alleen proefschriften voorgelegd die zich situeren binnen het vakgebied van de moderne editiewetenschap, zoals de historisch-kritische edities van Maurice Gilliams’ scheppende proza (Liesbeth van Melle) én Willem Kloos’ debuut Verzen (Charlotte Cailliau) en de digitale brieveneditie die het ontstaan van Van Nu en Straks documenteert (Bert van Raemdonck). Vermeldenswaard is ook het editieproject over de literaire kritieken van Richard Minne in Vooruit, gefinancierd door het Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie (KANTL) en uitgevoerd door Els van Damme. Op basis van het geëditeerde en geannoteerde tekstencorpus heeft Els van Damme een proefschrift verdedigd over Minne als literair criticus. De leesuitgave met Minnes literatuurkritische opstellen verschijnt in het najaar.
Naast het promotieonderzoek heeft de sectie moderne Nederlandse literatuur het initiatief genomen voor of werkte ze mee aan wetenschappelijk onderbouwde leesuitgaven van literaire teksten. Het onderzoek is overwegend gericht op de constitutie van leesuitgaven van bekende en minder bekende teksten en auteurs. Zonder exhaustief te zijn kan worden gewezen op de participatie van Gentse onderzoekers in de wetenschappelijke editie van het verzameld werk van Louis Paul Boon (Boon-documentatiecentrum, Antwerpen), de reeks met ‘oerboeken’ die door het Letterkundig Museum, Universiteit van Amsterdam en Universiteit Gent worden bezorgd (met Jeroen Brouwers, Jan Siebelink, Mensje van Keulen en Simon Vestdijk) en onder de leiding van Anne Marie Musschoot de tweedelige uitgave van de epische en lyrische poëzie van Karel van de Woestijne in de inmiddels opgeheven Deltareeks. Het voorbije decennium verschenen leesuitgaven van poëzie in de fondsen van verschillende commerciële uitgeverijen met onder anderen Ben Cami (Atlas/Lannoo), Jos de Haes (Atlas/Lannoo), Richard Minne (Van Oorschot), Hugues C. Pernath (Atlas/Lannoo), Paul Snoek (Atlas/Lannoo) en Eddy van Vliet (De Bezige Bij).
Op het gebied van de moderne letterkundige neerlandistiek wordt alleen aan de Universiteit Gent academisch onderwijs aangeboden en wetenschappelijk onderzoek verricht op het gebied van theorie en praktijk van de teksteditie. De masterscripties en bachelorproeven van de afgelopen jaren zijn daarvan het resultaat. De collega’s van de Universiteit Antwerpen, onder de begeleiding van Dirk van Hulle, richten zich voor het teksteditorisch onderzoek op de Engelstalige literatuur (vooral Joyce en Beckett). Aan het Huygens ING van Den Haag zijn tekstgenetische onderzoekers verbonden. Sinds kort is op initiatief van collega’s van de Vakgroepen Letterkunde en Geschiedenis het Ghent Centre for Digital Humanities opgericht. Buiten het universitaire landschap in België is het enige expertisecentrum op het gebied van wetenschappelijke tekstuitgaven het Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde.
In het rapport van de onderzoeksvisitatie die in 2012 aan de Universiteit Antwerpen en de Universiteit Gent plaatsvond, wordt met betrekking tot de Afdeling Nederlands van de Vakgroep Letterkunde expliciet verwezen naar het belang van Textual Scholarship als een van de speerpunten van het onderzoek op het gebied van de moderne Nederlandse literatuur. “The Committee is impressed by the work done by the Modern Literature group, especially their work on textual editions and textual analysis of modern authors, and applauds their collaboration with other Flemish and international institutions, especially in the field of textual scholarship”.
Profilering
Het samenwerkingsverband met de benaming Teksteditie Literatuur in Vlaanderen (opgericht in 2013) profileert zich als een onderzoeksgemeenschap die zich toelegt op de wetenschappelijke teksteditie met betrekking tot de moderne literatuur in Vlaanderen.
TLiV legt zich toe op de organisatie van colloquia en workshops waar onderzoek van leden van de stuurgroep en de geassocieerde leden wordt gepresenteerd. Tegelijk creëert de groep een forum of een overlegorgaan voor onderzoek van doctorandi en specialisten in binnen- en buitenland op het gebied van de (moderne) editiewetenschap.
Momenteel legt de groep zich toe op de praktijk van het editeren. De leesuitgaven verschijnen in het fonds van wetenschappelijke uitgeverijen in Vlaanderen. In de reeks Experimentele Literatuur in Vlaanderen van ASP (Academic & Scientific Publishers, Brussel) zijn edities met het werk van Albert Bontridder, Marcel Wauters en Marcel van Maele opgenomen. Voor het najaar van 2015 is een tweedelige editie met de poëzie van Gust Gils (1950-1970) gepland. Het primaire materiaal, in casu de gebundelde poëzie van Gils, wordt aangevuld met een tekstkritische uitgave van de vooralsnog onuitgegeven laatste dichtbundel Spookpijnen. Gedichten 1993-1999(Marmer/Vrijdag, Baarn/Antwerpen). De onderzoeksgroep zal in overleg met de erven Gils deze uitgave in september 2015 bezorgen. Bij LannooCampus (Leuven) verschijnt de reeks Literatuur in Vlaanderen 1900-1950. Edities met de Oorlogsverhalen van Cyriel Buysse (nawoord Anne Marie Musschoot) en de Frontpoëzievan Daan Boens (nawoord Els van Damme) zijn eind vorig jaar uitgegeven. In 2015 worden leesuitgaven met proza van Joris Viamont en poëzie van Victor Brunclair aangeboden.
Naast de praktijk van het editeren is de focus gericht op theoretische reflectie. Met het oog op de bekendmaking van methodologische en letterkundige gevalstudies op het gebied van editiewetenschappelijke onderzoek heeft Academia Press (Gent) zich geëngageerd op het einde van dit kalenderjaar een opstellenbundel uit te geven.
Realisaties
– Albert Bontridder, Naakt als glas. De Tijd en Mens-poëzie van Albert Bontridder. Ed. Yves T’Sjoen, Els van Damme en Liesbeth van Melle. Nawoord Yves T’Sjoen. Academic & Scientific Publishers, Brussel, 2013 [GPRC]. [Experimentele literatuur in Vlaanderen]
– Marcel Wauters, Wie de letters breekt. Poëzie en proza van Marcel Wauters (1950-1969). Ed. Yves T’Sjoen en Els van Damme. Nawoord Bart Vervaeck. Academic & Scientific Publishers, Brussel, 2013. [Experimentele literatuur in Vlaanderen]
– Marcel van Maele, Vuurtaal spuwen. Poëzie van Marcel van Maele (1956-1970). Ed. Yves T’Sjoen en Els van Damme. Nawoord Sven Vitse. Academic & Scientific Publishers, Brussel, 2014. [Experimentele literatuur in Vlaanderen]
– Daan Boens, Frontpoëzie. Ed. Els van Damme en Yves T’Sjoen. Nawoord Els van Damme. LannooCampus, Leuven, 2014. [Literatuur in Vlaanderen 1900-1950]
– Cyriel Buysse, Oorlogsverhalen. Ed. Els van Damme en Yves T’Sjoen. Nawoord Anne Marie Musschoot. LannooCampus, Leuven, 2014. [Literatuur in Vlaanderen 1900-1950]
– Albert Bontridder en Marcel Wauters, Waterdruppels. Ed. Els van Damme en Yves T’Sjoen. Poëziecentrum, Gent, 2014.
Laat een reactie achter