Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

Voor studenten Nederlands moet contact met moedertalige geen incident zijn

door

Door Petra Couvee, Sint-Petersburg, Jakob Faber, Boedapest en Kirsten de Gelder, Kiev

Al dagen wilden wij ons, als moedertaaldocenten die gebruikmaken van de suppletieregeling, maar ook als docenten aan de zomercursus in Zeist, mengen in de discussie die op dit forum naar aanleiding van de door Geert Joris aangekondigde bezuinigingsmaatregelen ontstond. Maar hoe? Moesten wij, taaldocenten immers, licht verontwaardigd wijzen op de wel zeer vreemde argumentatie die de heer Joris hanteert? Of moesten wij boos en beledigd zijn vanwege de suggestie dat ons werk ook wel vrijwillig door een avontuurlijke afgestudeerde gedaan kan worden? Of moesten wij, op uitnodiging van Joris, ‘met open vizier’ het debat aangaan, ook als hij stellig de indruk wekt zijn eigen vizier hermetisch gesloten te hebben?

Dat laatste, zo leren wij onze studenten ook, verdient stellig de voorkeur en het is daarom dat wij, ondanks de vele zinvolle bijdragen die op dit forum al verschenen, graag uitleggen waarom in onze ogen de aangekondigde bezuinigingen uiterst onverstandig zijn.

Allereerst het verdwijnen van de zomercursussen in Zeist en Gent. Twee prachtige instituten die vrijwel unaniem positief beoordeeld worden door deelnemende studenten, en waarvan het effect duidelijk waarneembaar is voor hun medestudenten en docenten thuis. Marktverstoring? Wijs ons een zomercursus die zó veel studenten met zó veel enthousiasme voor het Nederlands naar huis terug laat gaan. Relatief kleine doelgroep en duur? Allicht, voor wie op korte termijn denkt. Liever zien wij het als een investering: in de toekomstige vertalers van Arnon Grunberg en Griet Op de Beeck. In de toekomstige medewerkers van ambassades. In de toekomstige tolk van Willem-Alexander, op staatsbezoek bij Poetin. In tolken die nabestaanden van MH17 bij kunnen staan. In stadsgidsen, journalisten, helpdeskmedewerkers, cultuurmensen. Niet alleen het cultureel belang is evident, ook diplomatiek en economisch zijn deze mensen van grote waarde voor Nederland en Vlaanderen. Moeten zij de taal en cultuur begrijpen zonder het taalgebied te bezoeken? Voor velen van hen is de zomercursus een eerste (en soms enige) gelegenheid naar Nederland of Vlaanderen te reizen. Er is geen digitale leeromgeving die daar tegenop kan. 


Maar ook thuis zouden deze studenten, als het aan Geert Joris ligt, geen professionele Nederlandse of Vlaamse docent meer tegenkomen. Onze lokale collega’s doen fantastisch werk, maar om de finesses van het Nederlands te leren beheersen is regelmatig contact met een moedertaalspreker essentieel. De veronderstelling dat in deze behoefte kan worden voorzien door een pas afgestudeerde student voor een jaartje als veredelde stage naar een slecht betaald buitenland te laten afreizen, miskent de rol van moedertaalsprekers binnen het extramurale onderwijs. Studenten laten kennismaken met ‘authentiek’ Nederlands is daar slechts een onderdeel van – het gaat ook om culturele overdracht. Dat in Nederland ‘gereformeerd’ iets heel anders betekent dan in Hongarije. Dat de Ronde van Vlaanderen welhaast een nationale feestdag is. Dat er meer is tussen Boer Zoekt Vrouw en nu.nl. Dat de PvdA in Nederland niet te vergelijken is met de PvdA in België. Een ook: literatuurlessen, vertaallessen. De invloed van de Nederlandse literatuur op de Russische. Waarom een ‘enerverend gesprek’ in een Nederlandse roman zeer aangenaam is, maar in een Vlaamse roman een nare ervaring.

Het gaat niet om ons persoonlijk. Een professionele moedertaalspreker, die studenten helpt hun beste Nederlands te spreken, die wetenschappelijke teksten van collega’s redigeert, die culturele banden met het taalgebied kan leggen en daar een netwerk heeft, die lang genoeg aan een afdeling kan blijven om ook haar of zijn gastland (en liefst ook de taal) te leren kennen – zo iemand lijkt ons onmisbaar voor elke afdeling Nederlands. Wanneer de suppletie wegvalt is het zeer de vraag wie nog bereid is om, in economisch moeilijke tijden in onvoorspelbare landen, deze functie op zich te nemen.

Lees Interacties

Reacties

  1. Allemaal goed en wel, maar waarom die onnodige Romaanse leenwoorden i.p.v. Germaanse erwoorden?
    Eenvoudig gezegd, is eigen taal niet duidelijk genoeg?

    Waarom al dit onnuttige Nederfranglais?:
    – Incident, suppletie, discussie, suggestie, debat, effect, relatief, enthousiasme, digitale, stage, extramuraal, authentiek, professionele, functie, enz.

    Eigen taal werkelijk gebruiken kost wellicht iéts meer nadenken, maar voor beroepsmensen zou dat geen beletsel mogen vormen.

    Om dit tekstje naar jullie door te sturen ben ik ook nog eens verplicht om op "publiceren" te drukken, terwijl daar eigenlijk openbaren zou moeten staan. Ongewoon wellicht, maar minstens zo begrijpbaar.

    Met dank om er eens over na te denken.

%d bloggers liken dit: