Voor wie wil weten hoe een rinoceros in de jaren 1744 tot 1758 vanuit Leiden door Europa toerde, moet onverwijld het nieuwe nummer van de Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman lezen. Daarin beschrijft Anna de Haas hoe Clara, een gewichtige rinoceros, en haar begeleider scheepskapitein Douwe Mout Hamburg, Wenen, Warschau, Kopenhagen, Parijs, Rome, Haarlem, London en Venetië aandeed. Maar ook hoe de Russische keizerin Anna in 1734 op haar verzoek van de Staten Generaal een Algerijnse tijger aangeboden kreeg.
In hetzelfde nummer laat Jac Fuchs zien hoe Weyermans chantagepraktijken tot uiting kwamen in zijn kortlopende tijdschrift Den Laplandschen Tovertrommel (1731). Roelof van Gelder behandelt een juridische cause célèbre uit 1752: de zaak Frans Canter. Hoewel Canter beheerder van de VOC-post te Bassoura aan de Perzische Golf door zijn broodheren van fraude beschuldigd werd, lukte het de VOC niet hem veroordeeld te krijgen. Canter, burger van Amsterdam, en zijn slimme advocaat beriepen zich op de rechtsbescherming die zijn burgerschap hem te Amsterdam bood. Terecht naar later bleek. De VOC kon Canter niet tegen de zin van burgemeesters en schepenen van Amsterdam voor het gerecht slepen. De rechtsmacht van Amsterdam beschermde hem.
Verder in deze zomeraflevering drie heropgedoken verlichte remonstrantse documenten, twee uit de revolutiejaren, één uit 1827. Simon Vuyk analyseert deze teksten en is in staat om de laatste te positioneren in de sfeer van Jonathan Israel’s Radical Enlightenment. Onder de recensies in dit nummer een gloedvolle recensie door Anna de Haas van Luuc Kooijmans De Geest van Boerhaave, waarin ze met Kooijmans Nederland oproept de onlangs opnieuw teruggevonden papieren van Boerhaave, die liggen te vergaan in een Petersburgs archief, te redden. Nederlands erfgoed dat erop wacht eindelijk toegankelijk gemaakt te worden.
Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman, jaargang 38, nr. 1, zomer 2015. Een abonnement op een jaargang van twee afleveringen kost € 30,–. Losse nummers € 15,–.
Laat een reactie achter