De laatste keer dat ik de gisterenochtend overleden Israëlische Jiddische en Hebreeuwse filoloog Shlomo Berger sprak was in december. Na afloop van het symposium Yiddish in Dutch / Dutch in Yiddish dat Berger georganiseerd had, gingen we met een klein groepje naar zijn favoriete restaurant in Amsterdam, Lucius.
Hij domineerde de avond met zijn anekdotes en zijn grappen. Hij had er bijvoorbeeld ook verbazingwekkend nieuws: hoewel de meeste mensen ervanuit gaan dat het Jiddisch in Nederland aan het begin van de twintigste eeuw is uitgestorven, zei Shlomo, die zelf moedertaalspreker was van het Hebreeuws én het Jiddisch, dat hij in de jaren tachtig nog iemand had gesproken die het Nederlandse dialect van het Jiddisch kende.
Zo zal ik me Shlomo Berger herinneren: als iemand die grote geleerdheid paarde aan groot plezier aan gezelligheid en goed eten. Dit voorjaar ging hij op sabbatical naar Oxford waar hij hard werkte aan allerlei projecten. Zojuist bereikte ons het bericht dat hij in Amsterdam, een stad waar hij steeds meer thuis was geraakt en waarvan hij de Joodse (boek)geschiedenis in enkele boeken heeft beschreven is overleden aan een gemene bacteriële infectie.
Bergers specialisme was het Joodse leven tussen 1500 en 1800. Zijn laatste boek was bijvoorbeeld Producing Redemption in Amsterdam: Early Modern Yiddish Books in Paratextual Perspective (Brill, 2013). Hij gaf colleges over het Jiddisch en de Jiddische cultuur en organiseerde dus sinds 2005 ieder jaar een Amsterdam Yiddish Symposium.
Shlomo was een hartelijke man en een echte geleerde, die over veel onderwerpen iets afwist. Hij was bovendien de enige echte deskundige op het gebied van het Jiddisch – een van de officieel door Nederland erkende minderheidstalen – die in ons land aan een academische instelling verbonden was. Ik had de laatste weken contact met hem omdat ik aanstaande maandag een artikel bij hem zou inleveren voor een bundel naar aanleiding van dat symposium. En nu is hij zomaar ineens dood; hij werd slechts 61 jaar.
Meer informatie op de website van de Amsterdamse studievereniging Sechel.
Een uitgebreid in memoriam door Emile Schrijver.
Och! Ik heb nog les van hem gehad. Wat droevig.
Een mooie typering. Shlomo was een geweldig mens en een groot geleerde.
Beste Marc, in aanvulling op je mooie herinneringen, hierbij een link naar mijn eigen IM voor Shlomo Berger.
http://www.crescas.nl/artikel/daz/in-memoriam-prof-dr-shlomo-berger/
Dank je wel, ik heb een link aangebracht (hierboven).
Geen docent heeft ooit een diepere stempel op zijn studenten nagelaten dan Shlomo. Zoveel herinneringen; hij kon je op straat tegenkomen en dan met fonkelende ogen van je eisen dat je hem in het Hebreeuws vertelde wat je zojuist in de supermarkt had gekocht. Ik denk dat al zijn studenten een dergelijke anekdote over hem kunnen vertellen. Rust zacht, Shlomo.