Op een tijt als dese twee kinderkens sestien jaer lanck by den heremijt ghewoont hadden, soo ginck hy wandelen met hun int bosch ende seyde: “Kinderkens, daer is de plaetse daer ick u eerstwerf vant ende u de beesten ontnam ende verloste vander doot.”
Doen seyden de kinderen: “Zydy ons vader niet?”
“Neen ick, in trouwen!”, seyde de heremijt. “’t Is geleden sestien jaer dat ick u hier den beesten ontjaechde ende hebbe u van dier tijt opghevoet als mijn kinderen.”
Doe seyden de kinderen: “Want ghy ons vader niet en zijt, soo willen wy gaen van lant tot lande tot dat wy onsen vader gevonden hebben.”
Ende zijn doe vanden heremijt gescheyden, des de heremijt seer droevigh was. Ende als sy een wijle door ’t bosch hadden gegaen, quamen sy aenden oever vander zee, daer sy aen een schip quamen, daer sy so lange baden datse int schip quamen, daer hun de patroon vraechde wie sy waeren ende van waer sy quamen. Sy antwoorden: “Wy en weten niet van waer wy sijn noch wie ons vader oft moeder is, maer wy hebben sestien jaer lanck int bosch gewoont by een heremijt, Felix geheeten.”
Ende de patroon kleede dese twee jongers properlijcken ende gaf hun teergelt in hunnen buydel. Ende doe namen sy oorlof aen den patroon, hem seer bedanckende der grooter deucht die hy hunlieden bewesen hadde, ende zijn doen gekomen in Almanien te Baviers, daer een coninginne woonde, daer sy voor quaemen, diese terstont begracide ende dede hunlieden t’eten brenghen. Ende Lyon at soe veel dattet hun alle verwonderde: alle vleesch, geheel capoenen, maer Erm en at niet dan broot ende wortelen die hy met hem hadde gebracht. Waerom de coninginne Erm vraechde, waer by hy leefde. Hy seyde: “Ick en heb in sestien jaer niet gegeten dan broot ende wortelen by eenen heremijt, die ons op gevoet heeft.”
Ende hy vertelde daer al hun avontueren, dat de coninginne seer verwonderde ende hielts[e] by haer.
Soo gevielt dat de stadt beleyt wert van den vyanden, ende doe hadden d’arme lieden groot gebreck. Lyon dit merckende, gaf hun veel spijse sonder der coninginnen weten. Soo ghebeurdet op een tijt dat de coninginne veel heeren genoot hadde, ende Lyon gaf alle de spijse voor den eten den armen. Dit siende een van den hove die dat benijde, quam totter coninginne ende seyde dat alle de spijse den armen gegeven was om haer oneer te doen, ende dat de stad int gebreck van victalien komen soude. Ende doen wert de coninginne gram ende dedese beyde uyter stadt bannen.
Ende als sy wech waren soo quam daer een vanden kocken loopen ende seyde: “Vrouwe, alle de potten ende speten sijn vol!”
Waerom sy droevigh was dat syse hadde laten bannen.
Ende sy quamen voor de stadt int heyr by den hertoge van Clocestre, die hun vraeghde van waer sy quaemen. Doen seyden sy: “Wy sijn uyter stadt gebannen om dat wy d’arme lieden te veel gegeven hebben.”
Doen vraechde de hertoge den eenen jongelinck wat hy int kofferken hadde, dat aen sijnen hals hingh. Doen antwoorde hy dattet eenen arm was, ende dat hy niet en wiste hoe hy daer aengekomen was. Doen wert de hertoge peysende op de schoone Helena, die hy haren erm af hadde doen slaen. Ende de hertoghe badt den jonghers datse by hem blijven wilden, het welcke sy deden. Ende den pays werde gemaeckt tusschen den hertoge ende der coninginnen, soo datse den hertoge troude, ende hy voerdese met hem in Engelant.
Ende als de coninginne een wijle in Engelant gheweest hadde, so verliefde sy op den jongelinck Lyon ende dede hem op een tijt in haer kamer komen ende seyde dat sy hem meer begracijt hadde dan eenighe man ter werelt, dies sy hem hebben wilde tot eenen boele. Ende Lyon geliet hem oft hyse oock lief hadde geveynsdelijc, maer hy ende sijn broeder namen heymelijck oorlof aenden hertoge ende vertrocken by nacht uyt Londen na Bolonien, dat belegen was vanden grave van Vlaenderen. Ende als sy binnen Bolonien quamen, gingen sy totten capiteyn ende baden hem om harnas ende peerden, dat hun de capiteyn geerne dede. Ende sy bedreven sulcke vromicheden dat Lyon versloech den heere van Vlaenderen, ende sy verlosten de stadt vanden ongeloovigen. Des hunlieden de capiteyn ende borgheren seer bedanckten ende baden dat sy bleven inder stadt. Maer sy seyden “neen”, want sy moesten hunnen vader soecken. Ende doen gaf hun de capiteyn een groote somme gelts, des sy hem bedanckten ende gingen van daer t’schepe ende quamen in Normandien, daer sy alle hun gelt om Godts wille gaven, soo dat niemandt van hun beyden behieldt kruys ofte munte.
Ende als alle hun gelt den armen was gegeven, so quam ons Heere Jesus tot hun inde gedaente van eenen armen man, ende bad om een aelmoesse voor de minne Jesu.
Doe seyde Lyon: “Wy en hebben niet te geven. ’t Is al wech …”
Doen seyde Hy: “Eylaes, en suldy my dan niet geven, die so arm ben ende so onmachtich? Wilt mijnder doch ontfermen door de passie ons Heeren!”
Als Lyon desen armen man aldus hoorde klaeghen, sneet hy een stuck van sijnen mantel en[de] gaft den armen man, die sy terstont verloren.
Helena van Constantinopel, hoofdstuk 18
Hoe de kinderen van Helena scheyden vanden heremijt ende quamen te Beyeren.
[18]
* *
*
Hoofdstuk 18 in een synoptische, tweetalige (Nederlands-Frans) editie, met daarin verwerkt de versie in De vrouwen-peerle en de druk van de weduwe van Jehan Treperel, Paris ca. 1510.
Een woord dat u niet kent, kunt u opzoeken in het on-line Woordenboek der Nederlandsche Taal
Laat een reactie achter