Als dese coninghen, als van Constantinopolen, van Enghelant ende van Schotlant, hadden langen tijt Helena ghesocht ende veel battalien ende strijden hadden gehadt lange jaren ende menigh stadt kersten ghemaeckt ende hadden gewonnen de stadt van Jerusalem ende alle het lant ende de stadt van Ascolen, daer sy noch int lant waeren. Binnen dien tijden quam coninck Hurtam van Graffes ende beleyde Romen. Waerom de paus schreef om bystant aen de coninghen, datse by hem quamen om hem te helpen, ende hoe hy een vrouwe in sijn hof hadde die by Helena ghewoont hadde.
     Als de heeren dit hoorden, waren sy verblijt ende braken hun heyr op ende gingen t’schepe om na Roomen te komen. Ende als sy inde zee quamen, vonden sy den admirael van Salernen, den broeder van Hurtam, om hem te hulpe te komen, die sy verwonnen met alle sijn volck. Ende coninck Amaris spronc int schip ende versloegh den admirael van Salernen ende brachten hunlieden, ende bonden hem op een peert als een kalf ende sonden hem coninck Hurtam, sijnen broeder, die seer droevich was. Ende de coninghen quamen te landt met hunnen volcke ende sloegen vreeselijck in des conincx Hurtams heyr, dat sy de Turcken meest versloegen, soo dat coninck Hurtam heymelijck wech vloot als eenen verwoeden hondt, sijn goden vervloeckende dat sy hem niet geholpen en hadden in sijnen noot.
   
Ende als den strijdt voleyndet was, quamen sy metten paus binnen Romen, ende de heeren hadden groot verlangen om de vrouwe te zien daer de paus af geschreven hadde. Maer als Helena vernam dat haeren man ende haer vader binnen Romen quamen, so vertrockse van Romen weder na Graffes, daer sy bleef woonen by Playsante tot dat Graffes beleydt wert. Maer eer sy uyt Romen ginck, schreef sy eenen brief aldus: “Ick Helena, die acht Iaer ghewoont hebbe onder de trappen des paus, mijn oom, ick ghebiede my seer tot Anthonis, coninc van Constantinopolen, mijnen vader, ende tot coninck Henrick van Enghelandt, mijnen man, die my alomme doet soecken om te doen sterven, het welcke ick noyt en verdiende tegen hem, maer ghy sult my langhe soecken eer ghy my vinden sult.”
     Ende sy sloot den brief toe ende leyden onder eenen steen in haren huysken onder de trappen, ende sy ginc van daer.
   
Als de coningen binnen Romen waren, soo leydense de paus by de trappen daer Helena te woonen plach, maer sy en vondense niet. Dat den paus groot wonder gaf, ende hy dede een vanden knechten onder de trappen gaen op avontueren oft sy in eenen hoeck had sitten slaepen. Ende hy stiet den steen uyt de weghe daer den brief onder lach, dien hy den paus gaf, maer hy en konde den brief niet open doen. So gaf hy dien coninck Anthonis, die en mochte den brief oock niet open doen. Ende die gaf den brief voort coninck Henrick van Engelant, diese open dede ende las den brief dat zijt alle hoorden. Als nu de paus Clements verhoorde dat sijn nichte Helena acht jaer hadde ghewoont sonder haer te laten kennen, was hy seer droeve ende alle de heeren met hem.
     Ende als sy hun ontrent drie weken gherust hadden soo wilden sy oorlof nemen aenden paus, maer de paus badt hun dat sy eerst doch den coninc Hurtam bedwingen wilden, “want hy soude my,” seyde de paus, “alle dage quellen en molesteren.”
     ’t Welck sy deden, ende gingen beleggen de stadt van Graffes, van daer Helena doen vertrocken was als sy hoorden dat de coningen daer voor souden komen.
     Ende als coninck Hurtam ’t volck van wapenen voor sijn stadt sach, reysde hy uyt met grooter heyrkracht, daer hy vreeslijck de Kerstenen bevocht, maer de Kerstenen hielden het velt ende versloegen veel Turcken. Ende coninck Hurtam vloot weder in sijn stadt, daer hem de coninck Amaris so vreesselijck volchde dat hy mette Turcken in de stadt quam, daer hy gevangen wert. Ende de Kerstenen bestormden vreess[e]lijck de stad om hem te helpen ende Amaris te ontsetten, maer sy en kondent niet doen, want de mueren hoogh ende te sterck waren, so dat sy weder in hun tenten keeren moesten.
   
Ende de Turcken brachten Amaris voor hunnen coninck Hurtam, die hem vraechde wie hy ware. Hy antwoorde: “Men hiet my Amaris van Schotlant.”
     “Soo sijdy de gheen,” seyde Hurtam, “die mijn broeder den admirael van Salernen versloech, ende oock de geen die Jerusalem wan?!”
     “Ja ick,” seyde Amaris. “Ick was d’eerste binnen jerusalem die op de m[ue]ren quam ende d’eerste die in u broeders schip sprongh ende hem den eersten dootslach gaf. Ende ick ben oock d’eerste die in dese stadt is gekomen. Ende soude u vanden selven gedaen hebben, had ick by tijts bystant gehadt!”
     Van dese woorden wert de coninck Hurtam bykans verwoet ende seyde tot sijn volck: “Werpt desen toovenaer inden kercker, want hy sal sterven eer hy eten of drincken sal!”
   
Ende Amaris wert ’s anderdaechs voor Hurtam ghebracht, die hem seyde: “Ghy zijt de vroomste Kersten die Mahomet opter aerden schiep. Daerom sal ick u vergeven mijns broeders doot, so ghy uwen Godt verloochenen ende inden mijnen ghelooven wilt!”
     “Meendy,” seyde Amaris, “dat ick mijnen Godt, die my met Sijnen kostelijcken bloede ghekocht heeft loochenen sal, ende aen u goden gelooven, die kracht noch macht en hebben?!”
     Dit verhoorende, Hurtam geboot een kruys te maken om daer Amaris   aen te doen sterven. Ende als Amaris hoorde dat hy sterven soude, so sloech hy sijn oogen ten hemel ende seyde: “O Heere Jesu Christ[e], ick bidde U, wilt mijnder zielen ontfermen ende bystaen in mijn uyttersten noot, ende laet my volstandig blijven int kersten gheloove, dat ick nu noch inder eeuwicheyt niet van u en scheyde!”
     Ende doen dede Hurtam coninck Amaris al naeckt ontkleeden ende aent kruyce slaen.
     Als Amaris aent kruyce hinck, aenriep hy Jesum ende seyde: “O Heere Jesu Christi, gedanckt en gelooft mo[e]t[t]y zijn, dat Ghy my met deser doet u rijcke sult deelen, also ick hope door u ontfermhertigheyt ende gratie! Maer ick ben niet weerdich dat ick aenden kruyce sterven sal, als Ghy deet.”
     Doen seyde Hurtam: “In spijte van uwen Godt soo sult ghy sterven!”
     Doen sach Amaris op Hurtam ende seyde: “Mijn Godt ende Heere die moet u ongeloovich hont vermaledijen!”
     Doen toonde Gode daer Sijn kracht ende Hurtam de coninck viel doodt achter over, ende sijn lichaem stoof wech ghelijck stof van asschen, waer af de Turcken seer verwondert waren. Dit siende een van des coninck Hurtams neven, die hadde een lancie in sijn handt ende seyde: “Desen hont betoovert ons allen. Ick sal hem met deser lancie sijn herte doorsteken. Soo sal hy sijn toverije vergeten!”
     Ende stack soo Amaris in sijn hert. Als hy de speer uyttooch van sijnder sijden, soo spronck Amaris’ bloet op hem ende op meer dan dertig Turcken, die al rasende werden ende liepen achter straten als verwoede honden. Dit siende, d’ander Turcken sloeghense al doodt. Daer nae worpen sy het kruys ter aerden ende sleepten Amaris’ doode lichaem lancx der straten daer toe inde straten daer de Kerstenen woonden. Daer lieten zijt liggen. Ende doen deden sy alle de Kerstenen dooden sonder alleen de kersten jonckvrouwen vanden gasthuyse.
     Ende de Kerstenen bestormden doe de stadt van Graffes, so dat syse wonnen ende overliepen ende sloeghen alle de Turcken doot, maer die kersten wilden worden, lieten sy leven. Ende coninck Anthonis ende coninck Henrick sochten alomme na den coninck Amaris, maer lacen, hy was doot, alsoo hen een bekeerde Turck seyde, waerom dat sy seer droevig waren. Ende een bekeerde Turck wees hunlieden waer sijn lichaem lagh, dat sy wel hondert reysen kusten met weenende oogen, ende daer na deden sy hem eerlijck ende rijckelijck begraven int gasthuys, daer Playsante opperste was vanden gasthuyse.
     Ende de coningen vraechden haer oftse niet en wiste van Helena. Doen antwoorde Playsante hoe datse in voortijden daer sieck gelegen hadde ende hoese doen na Romen reysde, daerse acht jaer woonde, ende nu was sy weder ghekomen, “maer als sy hoorden dat de stadt soude worden beleghen, vertrockse van hier. Maer ick en weet niet waerse ginck.”
     Des de coningen droevich waren, datse niet en wisten waer Helena wesen mochte. Ende Playsante vertelde den coningen de maledictie die over de coninck Hurtam gheschiet was, ende over meer anderen die den coninck Amaris ghedoot hadden. Doen seyde coninck Anthonis ende coninck Henrick dattet een martelaer waer, ende wouden in sijn eere een kercke maecken.
     Ende als sy des anderen daechs beginnen souden, soo was de kerck volmaeckt, ende Amaris sat int middel vanden hoogen outaer. Doen danckten sy God ende maeckten een silveren kasse, daer sy het lichaem in leyden. Ende sy gaven Playsante het coninckrijck.