Doe de kersten princen int ghevangenisse waren, soo ginck Ludienne metten coninck, haeren broeder, eten ende toonde hem een blijdt gelaet. Ende doen de maeltijt ghehouden was, ginck haer broeder slapen. Ende sy maeckten de manier oft sy oock slapen had gegaen, maer sy ginck totten kercker dien sy ontsloot, ende seyde: “Ick bid mijn heeren dat ghy my wilt vertellen de manier van uwen wet, want ick meer uwen God beminne danmen weet.”
Dit hoorende, de bisschop predickte haer een schoon sermoen van onsen lieven Heer ende het kersten gheloove, daerse groote geneuchte in hadt ende seyde: “Mijn heeren, uwe wet ende geloove behaecht my wel. Daerom soude ick wel willen een van u allen die my beliefde tot eenen man te kiesen om dien te trouwen.”
De bisschop seyde: “Ick troude u, en waer ick geen priester.”
Ende coninck Antonis seyde: “Ick ben oock noch te houwen, maer mijnen bol is my grijs …”
Doe seyde Ludienne: “Mijn heeren, is desen jongelinck gehouwet? Hy is die my best behaget. Dien begeer ick te trouwen, ende ick ben de gene die uwer alder leven behouden mach!”
Doen veranderde Brixius in sijn aengesicht ende seyde tot coninck Anthonis ende den bisschop: Wat hem beliefde dat soude hy doen. Doen seyde de coninck Anthonis: “So begheere ick dat hy haer te houwelijck neme, ende ick sal hem overgheven het coninckrijck van Constantinopelen na mijn doot.”
Van welcke woorden Brixius seer verblijt was, ende sy beloofden daer voor den bisschop dat sy malkanderen trouwen souden. Ende doen soo leyde Ludienne alle de kersten princen in haer kamer, daer sy alle met malkanderen goet cier maeckten met eten ende drincken.
Ende na der maeltijt leyde Ludienne dese drie kerstenen in ha[er]s broeders wapenkamer, daer sy hun wel wapenden. Ende doen leyden syse in haers broeders peertstal, daer saten sy elck op een vande beste peerden ende reden na der poorten met Ludienne, daer sy de wachters ende den poortier slapende vonden, die sy al dooden. Ende doe namen sy de sleutelen vander poorten ende ontdeden de poorten.
Ende Brixius reet terstont mette schoone Ludienne in sijns vaders tente, ende hy seyde tot de wachters: “Waer is coninck Henrick, mijn vader?”
Ende de wachters van des conincx tente, siende dattet Brixius was vergeselschapt met een soo schoone jonckvrouwe, zijn terstont in des conincx kamer gheloopen, seggende: “Heer coninck, Brixius, u sone, is hier.”
Ende Brixius is terstont by sijn vader ghegaen ende heeftet hem al vertelt wat hem ende den coninck Anthonis ende den bisschop van Tours geschiet was, ende hoe sy alle door de schoone Ludienne uyt der gevanckenisse verlost waren, ende hoe dat coninck Anthonis ende de bisschop van Tours d’een p[o]orte vander stad open hielden, “ende sy verwachten u daer.”
Waer af coninck Henrick blijde was, ende reedt terstont met alle de kerstenen inde stad van Narbonen, daer sy inghelaten waeren, ende sy staken ’t vyer inde huysen, waer af de Turcken vervaert waeren ende liepen terstont op de poorten ende mueren vander stad om de Kerstenen te verslaen. Maer de Kerstenen sloeghen so vromelijck onder de Turcken datse al versloegen wat hun tegen quam, maer die hun wilde[n] laten doopen ende christen werden, die lieten sy leven.
Ende als koninck Gamans dit gheruchte hoorde ende zach dat de heele stadt inden brandt stondt, soo liep hy op de mueren vanden palleyse ende spronck van mistroosticheyt int water ende verdronck hem zelven.
Aldus wonnen de Kerstenen de stadt, maer het vyer ende den brandt wert soo groot dat sy alle het goet namen dat sy gekrijgen konden, ende vloden weder inde tenten, daer sy alle ontrent acht daghen bleven rustende, ende sy bedanckten Ludienne seer van haerder grooter vriendtschap die sy hun bewesen hadde. Ende daer wertse kersten ghedaen vanden bisschop van Tours, maer Brixius en troude haer niet voor dat hy Helena, sijn moeder, ghevonden hadde. Ende de Kerstenen wonnen doen voort heel Schotlant ende bekeerdent ende maecktent kersten.
Ende daer nae, als sy Schotlandt verzien hadden met pastoren die de nieuwe Kerstenen int kersten gheloove zouden onderwijsen, gingen sy al t’samen tschepe ende quamen ten lesten tot Tours, daer sy z[e]er feestelijck ontfanghen worden van alle den poorters ende inwoonders vander stadt, die groote ghenuchte bedrev[e]n van spelen, schieten ende tornoyen, van blijschap dat haren bisschop ende de ander heeren daer hy m[e]de w[e]ch ghereyst was ende zoo veel perijckelen teghen d’ongheloovighe Turck[e]n gheleden hadde en[de] zoo menich landt kersten h[e]lpen maken hadde, weder ghekomen was.
Helena van Constantinopel, hoofdstuk 27
Hoe de schoone Ludienne de kersten princen de stadt in handen leverde inder nacht.
[27]
* *
*
Hoofdstuk 27 in een synoptische, tweetalige (Nederlands-Frans) editie, met daarin verwerkt de versie in De vrouwen-peerle en de druk van de weduwe van Jehan Treperel, Paris ca. 1510.
Een woord dat u niet kent, kunt u opzoeken in het on-line Woordenboek der Nederlandsche Taal
Laat een reactie achter