De voor- en nadelen van e-tekst
Is tekst op een beeldscherm even begrijpelijk als tekst op papier? Of gaat lezen van papier toch beter? Frank Jansen en Daniel Janssen deden onderzoek en komen met boeiende bevindingen over de voor- en nadelen van e-tekst. Zoveel staat vast: het medium heeft effect op hoe we teksten lezen, begrijpen, onthouden en waarderen. Maar hoe dat precies werkt, is nog onduidelijk.
Als zelfs de Belastingdienst ophoudt met brieven schrijven en overstapt op e-mail, is het einde van de papieren brief nabij. Aan de andere kant neemt de verkoop van e-readers al twee jaar af, en stijgt de verkoop van digitale boeken bij Amazon niet langer. Het bedrijf opende vorige maand zelfs zijn eerste fysieke boekhandel. Gaat het papieren boek het uiteindelijk toch winnen?
Digitaal is hot en dat is niet verwonderlijk. Met de huidige smartphones en tablets heb je altijd een medium bij de hand waarmee je snel teksten kunt maken en overal teksten kunt lezen. Maar er zijn – zoals altijd – ook mensen die zich afvragen of de digitalisering nadelen heeft. Een van de eersten die zich deze vraag hardop stelden, was Nicolas Carr. In zijn boek The Shallows (2010) betoogt hij dat internet ons aanzet tot oppervlakkige informatieverwerking en dat zulks ten koste gaat van onze mentale vermogens.
Een bekende illustratie hiervan is wat er gebeurde met de hersenen van Londense taxichauffeurs. Die werden vroeger getraind om alle straten uit hun hoofd te vinden. Bijgevolg was hun hersengebied voor ruimtelijk inzicht sterk vergroot. Bij hun jongere collega’s, die het navigatiesysteem TomTom gebruiken, is dat hersengebied een stuk kleiner.
Na Carr zijn er nog drie interessante boeken verschenen waarin min of meer hetzelfde wordt betoogd: Mind Change (2014) van Susan Greenfield, het wat radicalere Digitale dementie van Manfred Spitzer en Naomi Barons Words Onscreen (2015), dat juist een wijdere strekking heeft. Alle drie deze boeken zijn zeer lezenswaardig voor wie zich een beeld wil vormen van de voor- en nadelen van digitalisering in het algemeen. Wijzelf richten ons al enige tijd op de effecten van digitalisering op communicatie, meer in het bijzonder op de effecten van digitalisering op tekstbegrip.
Begrijpen we teksten op scherm even goed als teksten op papier?
Taalrobots
De robot komt, onvermijdelijk. En ook tekstschrijvers krijgen met hem te maken. Wat kunnen zij leren van vertalers, hun ‘beroepsburen’ die al tientallen jaren werken met vertaalrobots en andere technologische hulpmiddelen?
Robots nemen steeds meer taken over […] die tot voor kort buiten het bereik van de technologie zijn gebleven. Denk bijvoorbeeld aan schoonmakers, magazijnmedewerkers en taxichauffeurs.’ Nee, hier is geen trendwatcher aan het woord, maar onze minister van Sociale Zaken, Lodewijk Asscher. Vorig jaar september hield hij een speech over de gevolgen van robotisering voor de werkgelegenheid. Als zelfbenoemde ‘rasoptimist’ houdt hij er rekening mee dat robots werkloosheid gaan veroorzaken.
Geldt dat scenario ook voor tekstschrijvers? Guus Visser en Marcel Uljee zoeken het antwoord.
Online dating
Hoe schrijf je een effectieve profieltekst?
Er komt heel wat clichétaal voorbij op datingsites. Deze stoplappen lijken vaak erg op de gemeenplaatsen waarmee bedrijven zich proberen te onderscheiden van hun concurrenten.
Omdat de meeste mensen geen geboren schrijvers zijn – en omdat weinig dingen zo lastig zijn als jezelf profileren – zijn teksten van online dating-profielen zelden een feest om te lezen. De profielbeschrijvingen zijn vaak clichématig en weinig effectief. Het viel Erik Weijers op dat de valkuilen en obstakels vergelijkbaar zijn met die van bedrijven die zichzelf profileren, online of offline. Hij zet een paar overeenkomsten op een rij.
En verder …
- Kort
- Metatoontje – Felix van de Laar
- Hoe politiepersberichten tot online opinievorming leiden – Diana Koning en Tessa van Charldorp
- De lessen van schrijftrainer Ida Stroosnijder – Sylvia Verhulst
- Een prettig gesprek: Hoe instituties webcare inzetten op Twitter – Charlotte van Hooijdonk en Christine Liebrecht
- Verplichte taaltoetsen in het hoger onderwijs? – Joy de Jong
- Taaltrainingen (2)
- Toon maar wat ballen – Xaviera Ringeling
- Adviesvaardigheden van tekstschrijvers – Willy Francissen
- Wetenschapsvisualisatie – Marjolein Pijnappels
- Boeken
- Tooltips
- Taal van Tiggeler: Sjoemeltaal – Eric Tiggeler
Laat een reactie achter