foto: Annemies Tamboer

In december kwam Louis Grijp (1954-2016) nog op het Meertens Instituut. Het was toen aan iedereen duidelijk dat hij zijn intellectuele erfenis aan het overdragen was; dat dit de laatste keer was. Hij deed dat in de eerste plaats een bijzondere bijeenkomst met ‘zijn’ mensen, de mensen van het liedonderzoek. Maar ook in zijn gesprekjes met andere onderzoekers maakte hij duidelijk dat hij het vooral belangrijk vond dat zijn werk werd voortgezet – in mijn geval het werk naar de vorm van coupletten van liedjes. Hij wilde dat ik dat beloofde, en ik kon dat niet weigeren.

Die intellectuele erfenis is enorm. Louis was misschien wel de prominentste geleerde van ons instituut: iemand die wijd en zijd gerespecteerd werd, die grote subsidies wist binnen te halen en met die gelden grootse projecten tot stand wist te brengen én af te ronden. Zijn verdiensten voor het onderzoek naar het Nederlandse lied zijn daarmee gigantisch.

Hij was bovendien een inspirerend mens: altijd vriendelijk en betrokken, geïnteresseerd in ander onderzoek zonder zijn kritische zin te verliezen. Zijn eigen werk was nauwgezet, maar bovendien overstelpend. Weinig mensen werkten zo hard en graag als hij.

Zijn hoofdwerk daarbij was zonder enige twijfel de Nederlandse Liederenbank, waarin meer dan 170.000 Nederlandse liedjes uit alle eeuwen op allerlei manieren ontsloten zijn. Maar rondom die gigantische database wist Grijp ook nog allerlei wetenschappelijke én artistieke projecten op te zetten.

Die wetenschappelijke projecten gingen de laatste jaren onder andere over manieren om melodietjes te vinden in de database. Iets soortgelijks was altijd al een ambitie geweest: ervoor zorgen dat zoveel mogelijk liedjes van een melodie konden worden voorzien. Om die reden was oorspronkelijk van heel veel liedjes heel precies de tekststructuur beschreven. Ook als er geen melodie-aanduiding was voor oudere liedjes kon je op deze manier een ánder liedje vinden dat op dezelfde melodie geschreven was.

Op die manier ontdekte Grijp bijvoorbeeld dat ook de strofen van Hadewijch waarschijnlijk gezongen werden, en wist hij de melodieën te achterhalen voor de reien in de Gijsbrecht.

Er was daarbij altijd een kruisbestuiving met zijn ándere werk, dat van uitvoerend musicus en artistiek directeur van het gezelschap Camerata Trajectina dat vooral Nederlandse zeventiende-eeuwse muziek uitvoerde.

Wat hebben we genoten van hun concerten en van de gesprekken met Louis. Wat kunnen we nog voort met zijn enorme nalatenschap. Wat zullen we hem missen.