Goedemorgen beste Koen Rymenants, Cefas van Rossem en andere vrienden van de verscheiden neerlandici! De lijst met geboorte- en sterfdagen heeft een nieuwe impuls gekregen door een geheimzinnige e-mailcorrespondentie met Jan Noordegraaf en Joop van der Horst in de afgelopen week. Wat voor project werd er eind jaren tachtig van de vorige eeuw uitgevoerd op de UvA en waarom liep het dood? Wat ligt er allemaal verborgen op de zolder van Jan Noordegraaf? Wat hebben René Appel en Dik Zweekhorst met elkaar te maken? Het onderzoeksteam van Neerlandistiek werkt koortsachtig om de onderste steen boven te krijgen.
In de tussentijd weer een spannende aflevering van onze flitsquiz. Verderop in de week gedenken wij de geboortedag van een neerlandicus wiens naam lange tijd een begrip is geweest in brede kring. Misschien omdat zijn zoon, eveneens een bekend neerlandicus, een biografie over hem schreef, maar toch vooral om het monumentale werk, dat zich als een Chinese muur over de decennia uitstrekte.
De vraag van deze week is: wie was deze neerlandicus en over welk werk gaat het?
Ik merk dat ik nog veel te leren heb: is een neerlandicus iemand anders dan een literair schrijver? Overlapt het een het ander ooit, of soms?
Puzzelen is een liefhebberij van me, ook cryptische omschrijvingen, dus ik vermoed dat die Chinese muur een hint is.
Echter. Ik ben een absolute analfabeet op het gebied van neerlandici. Nederlandse schrijvers, dat is lang geleden, omdat het moest voor het vak Nederlands, maar dan waren het vooral de Vlamingen die mij aanspraken: Hugo Claus, Hendrik Conscience’s “De Leeuw van Vlaanderen”, maar vooral Louis Paul Boon’s boeken.
Dus zocht ik via trefwoorden en kwam op een bladzijde met Nederlandse schrijvers en geboortedata.
De enige die daar vermeld staat en die ook nog eens komende week zijn geboortedag viert, is J.J. Voskuil: hij werd geboren op 1 juli 1926.
Ik zocht nog naar een zoon, maar vond die niet. Wel vond ik een interessant artikel over J.J. Voskuil in een bijzonder interessant online tijdschrift: Schift.
http://www.schift.nl/lousje-voskuil-mijn-man-heeft-een-statement-van-ons-leven-gemaakt/
Maar goed: een neerlandicus? Wat is een neerlandicus?
Ik vond uitleg:
1) Beoefenaar der Nederlandse taal en letterkunde 2) Beroep 3) Beroep, ambt of functie 4) Docent in de Nederlandse taal 5) Kenner van de Nederlandse taal 6) Kenner van het Nederlands 7) Kenner van Nederlandse taal en letterkunde 8) Letterkundige 9) Student in de nederlandse letteren
Vreemd genoeg voelt neerlandicus met een kleine letter als fout. Voor mij zou het Neerlandicus moeten zijn. Vooral ook, in dit geval, vanuit een respect voor de mens daarachter, en wat die voor Nederland heeft betekend, en nog betekent.
Wil een neerlandicus (uit respect voor de spellingregels met een kleine letter) in onze lijst worden opgenomen, dan moet hij of zij op zijn minst over Nederlandse taal of literatuur gepubliceerd hebben in een vaktijdschrift en bij voorkeur Nederlands gestudeerd hebben. De grenzen zijn niet heel scherp, maar als schrijver of dichter alleen kom je er niet in.
Dank voor de uitleg.
Een neerlandicus (schrijvend met een kleine letter omdat dit regelgeving is die met afspraken en wetten doch niets met respect-hebben-voor te maken heeft en daarmee voor mij, met de normen die ik verbind aan respect, als een foute afspraak ervaren wordt) is dus, om het heel duidelijk te maken voor allen die het niet zijn, waaronder ik zelf, een met de hoge adel vergelijkbaar persoon.
Je hoort bij de adel, of niet. “Neerlandistiek” is een elitaire groep, een vorm van adel, van “zo heurt het”, maar dan betreffende de Nederlandse taal en letterkunde, enz. enz., en er wordt naar lieve lust in gespeeld en rondgedarteld, of gejaagd, zoals ook gebeurt in adellijke kringen.
Ik heb en volg een andere ethiek, en schrijf mij daarom uit.
Uitschrijven is sowieso lastig want je moet overleden zijn om op de lijst te staan. De criteria zijn verder niet zozeer bedoeld om mensen uit te sluiten, maar om mensen die iets betekend hebben voor de neerlandistiek te kunnen gedenken. Opdat wij beseffen wie ons voorgingen.
Uitschrijven voor de nieuwsbrief. Dat is wat ik bedoelde en dit is gebeurd.
Knuvelder? Literatuurgeschiedenis.
Je bent op de goede weg! Maar het is niet goed.
Gerrit Kalff, Geschiedenis der Nederlandsche Letterkunde
Inderdaad, dat is het goede antwoord! Niet te verwarren met Gerrit Kalff jr., want dat is dus de zoon die de biografie schreef. Gerrit Kalff werd geboren op 30 juni 1856, dit jaar precies 160 jaar geleden.
Je bezet daarmee een gedeelde tweede plaats in onze Hall of Fame.
Ik denk dat het de neerlandicus, lexicograaf Jules van Oosterom is die gewerkt heeft aan het WNT, dat met z’n veertig dikke banden wel gezien kan worden als een Chinese muur.