Geheime Praktijken. Secreten, spionage en stiekem gedoe in de zeventiende eeuw

Zaterdag 26 augustus 2017, Universiteit van Amsterdam

De zeventiende eeuw wordt regelmatig aangeduid als “The age of secrecy”. Maar terwijl er internationaal veel aandacht is voor geheimhouding, spionage en clandestiene kennis, zijn deze thema’s in de geschiedenis van de Nederlanden nog maar mondjesmaat onderzocht. De Republiek in het bijzonder wordt eerder gezien als een relatief open en tolerante samenleving dan als een land van geheimhouding. Toch weten we dat stiekem gedoe ook in de Nederlanden geen uitzondering was: bestuurders konkelden in achterkamers, Den Haag en Brussel waren centra voor spionage, er werd in geheimschrift geschreven en gildes, handelaren, wetenschappers en kunstenaars hielden vakkennis vaak angstvallig voor zich. Bovendien werden nut en noodzaak van geheimen op verschillende terreinen bediscussieerd en werd (het ontdekken van) geheimhouding verbeeld op schilderijen en in allerlei teksten. Meer onderzoek is nodig om deze vormen van geheimhouding te onthullen. Dit congres wil daarom een zo breed mogelijk scala aan geheime praktijken belichten om antwoord te geven op de vraag: was de zeventiende eeuw voor de Lage Landen inderdaad de eeuw van de geheimhouding?

We moedigen onderzoekers vanuit alle disciplines aan om deze vraag te beantwoorden. Mogelijke bronnen zijn secrete resoluties van secrete commissies, geheime instructies, handels-correspondentie, kaarten, cijfercodes, ongeopende brieven, secreetboeken, complottheorieën, confessieboeken, medaillons, raadselboeken, emblemata, gilderegels, geheimschrift, onzichtbare inkt, kabinetten, maskers, recepten, toneelstukken over samenzweringen, en schilderijen en prenten van spionnen, gefluister, afluisterpraktijken, dichte deuren en verzegelde brieven.

De spreektijd voor lezingen is 20 minuten. Ook voorstellen voor thematische panels van drie papers zijn zeer welkom. De voertaal van het congres is Nederlands, maar presentaties in het Engels zijn ook welkom.

Abstracts (max. 300 woorden plus een korte biografie) kunnen worden opgestuurd aan Djoeke van Netten, geheimepraktijken2017@gmail.com.

De deadline is 1 april 2017.

De congrescommissie

Djoeke van Netten, Amsterdam
David van der Linden, Groningen
Rindert Jagersma, Nijmegen
Nadine Akkerman, Leiden