Door Marjo van Koppen

Marc groet ’s morgens de dingen

Dag ventje met de fiets op de vaas met de bloem
                                                                ploem ploem
dag stoel naast de tafel
dag brood op de tafel
dag visserke-vis met de pijp
                        en
dag visserke-vis met de pet
                  pet en pijp
          van het visserke-vis
                 goeiendag

Daa-ag Vis
dag lieve vis
dag klein visselijn mijn

Paul van Ostaijen

Jef Bogman schrijft in het artikel ‘Marc en de dingen’ gepubliceerd in literatuur zonder leeftijd 22 in 2008 over dit gedicht dat het gaat over Marc, het 2,5-jarige zoontje van de schilder Floris Jespers. Marc ziet bij zijn ontbijt dingen die op tafel staan, maar ook de schilderijen van zijn vader.

Laten we ons verplaatsen in de kleine Marc. Hij zit aan tafel. Er is net een nieuwe dag begonnen en hij kijkt om zich heen. Hij staart niet zomaar een beetje voor zich uit. Hij observeert. Hij groet de dingen die hij ziet, anders gezegd hij probeert er echt mee in contact te komen. Hij onderzoekt en bekijkt zijn omgeving vanuit allerlei invalshoeken.

Hij kijkt naar een vaas. Er staat iets op de vaas: een ventje op een fiets. Er zit iets in de vaas: een bloem. Op bloem rijmt iets: ploem. Bloem, Ploem Ploem. Maar, Marc is niet alleen geïnteresseerd in vazen en bloemen. Hij kijkt verder en ziet de verschillende dimensies van de tafel: er staat iets op, er staat iets naast.

Dan ziet hij vermoedelijk een schilderij van zijn vader. Op het schilderij staat een visser met een pet en een pijp. Er is blijkbaar ook een vis op te zien. Met het woord visser en vis probeert de kleine Marc wat morfologische en syntactische bewerkingen uit: een verkleinwoord: visserke, gecombineerd met het woordje vis. Een herhaling? Een soort binominale woordgroep: vissertje van vis? Of een vooruitwijzing naar de vis die we zo gaan ontmoeten?

De Marc in dit bekende gedicht van Paul van Ostaijen doet mij denken aan onze eigen Marc. Marc die ons vrijwel dagelijks laat genieten van de manier waarop hij naar de wereld kijkt, van de dingen die hij ontdekt door talloze invalshoeken te kiezen.

Die Marc wordt vandaag 50 jaar.

Het zou geweldig zijn als wij hem op deze bijzondere dag bedanken voor zijn zondagochtendcolleges, zijn horrorfeuilleton, de sonnettenreeks en de vele, vele andere dingen die hij voor Neerlandistiek.nl in het bijzonder en de Neerlandistiek in het algemeen doet door te zorgen dat die 14 gloednieuwe sonnetten er komen. Doet u mee?

https://www.voordekunst.nl/projecten/6136-14-gloednieuwe-sonnetten