• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Wat we van drs. P kunnen leren over de dactylus

20 maart 2018 door Marc van Oostendorp 16 Reacties

Door Marc van Oostendorp

H.H. Polzer. Foto: Jan Zandbergen (Wikipedia)

De dactylus! Het is de oudste vorm van de westerse poëzie, want Homerus schreef er in. In zijn geval, en dat van zijn talrijke navolgers in de klassieke oudheid, ging het om een opeenvolging van een lange lettergreep gevolgd door twee korte (de eigenlijke dactylus), of van twee lange lettergrepen (de spondee). Ik ben de beroerdste niet, dus ik kopieer een voorbeeldje uit Wikipedia:

μῆνιν ἄ | ειδε, θε | ά, Πη | ληϊά | δεω Ἀχι | λῆος
mênin á | eide, the | á, Pē | lēïá | deō Akhi | lêos
dactyl, dactyl, spondee, dactyl, dactyl, spondee.

In dit voorbeeld zijn mê, ei, á, Pē, lēm, deō en lê allemaal lang, en de andere lettergrepen kort.

Het Nederlands heeft (zo min als de meeste andere moderne Europese talen) een verschil tussen lange en korte lettergrepen. Wij hebben dan ook eigenlijk geen gevoel voor die klassieke dactyli. Toch worden hier wel vormen gebruikt die dactylisch genoemd worden, bijvoorbeeld in vertalingen van Homerus en Vergilius. Toen er in de jaren negentig twee verschenen van de Odyssee (een van Imme Dros en een van H.J. de Roy van Zuidewijn) alsmede een van Aeneis door Piet Schrijvers, zijn een aantal interessante betrekkelijk gedetailleerde studies gepubliceerd over de metriek van die vertalingen <Beltman e.a. over Dros; Zonneveld over dRvZ; Neijt over dRvZ; Bons en Neijt over Schrijvers>.

Terug moeten keren

Eén interessante conclusie in dat werk (met name in het artikel van Zonneveld) is dat Nederlandse vertalers wel voeten schrijven als de volgende (de nummering verwijst naar de editie van De Roy van Zuidewijn die Zonneveld gebruikte; het gaat hier steeds om de voorlaatste voet van iedere regel omdat deze altijd dactylisch is en niet soms trocheïsch):

4:276 … van haar / rijke / vader te / rug moeten / keren
84:201 … doen ons de / godspraken / iets, waar / aan, oude / heer, u
86:250 … be / leven en / vond in zijn / strijd tegen / velen
87:302 … en / hem bij zijn / naam noemend, / sprak hij
97:240 … hoe / diep het ons / raakt, over / zwijgen
99:316 … onder el / kaar en je / reis zonder / nut blijft
109:149 … voeten als / hij en / net zulke / handen
204:435 … als de / Eenoog ge / daan heeft, / toen onze / vrienden
406:509 … uit / blonken op / heel deze / aarde

In al deze gevallen wordt een beklemtoonde lettergreep (rug, aan, strijd, naam, raakt, reis, net, toen, heel) gevolgd door een tweelettergrepig woord, met klemtoon op de eerste lettergreep. Dat geldt kennelijk als een goede dactylus, ook al heeft de eerste lettergreep van dat woord natuurlijk klemtoon. In de door Zonneveld gebruikte terminologie: ssw is een goede dactylus in het Nederlands, waarbij s staat voor een sterke lettergreep en w voor een zwakke (‘weak’).

Daarnaast is sww natuurlijk ook een goede dactylus, zoals in bovenstaande voorbeelden bijvoorbeeld geïllustreerd wordt door  vader te, de voorvoorlaatste voet in de eerste regel: een beklemtoonde lettergreep gevolgd door twee onbeklemtoonde.

Uw hartje verlept

In een Nederlandse dactylus moet de eerste lettergreep in ieder geval s zijn; de tweede kan s of w zijn. Hoe staat het met de derde? Volgens Beltman e.a.d en volgens Zonneveld is die in ieder geval bij Dros en De Roy altijd w. Met name de logische mogelijkheid sws komt niet voor. Tweelettergrepige voltooid deelwoorden staan bijvoorbeeld nooit in de tweede en derde positie van een dactylus. De volgende, door Zonneveld geconstrueerde voorbeelden, vind je niet in ‘echte’ vertalingen van Homerus:

… en / hem bij zijn / naam genoemd / hadden
… een / nieuw of / oud gerucht / opvangt
… be / leefden en / toen weer op / nieuw gedaan / hadden
… hoe / breed ze nog / steeds gebouwd / werden

Zulke voltooid deelwoorden beslaan in plaats daarvan altijd de derde lettergreep van een versvoet en de eerste van een volgende:

69:49 … zo / lang van de / zijnen ver / wijderd, ge / kweld wordt
75:282 … van / iemand iets / nieuws of / vangt een ge / rucht op
75:300 … zijn / alom be / roemde / vader ver / moord had
101:373 … die het / stom van ver / bazing ge / zien had
200:251 … drongen wij / door het stru / weel / heen
325:385 … hoe / breed ze ook / mogen ge / bouwd zijn
361:231 … jullie. En / laat dan / dit het sig / naal zijn

Behalve voor vertalingen van klassieke literatuur is de dactylus incidenteel in de Nederlandse literatuur ook gebruikt voor oorspronkelijk werk. Heel vaak gaat het daarbij – om intrigerende redenen waar ik nu niet op zal ingaan – om luchtigere genres. Dat begint bij P.C. Hooft (Klaere, wat heeft er uw hartje verlept), en bereikt zijn voorlopig hoogtepunt in het werk van H.H. Polzer (pseudoniem: drs. P).

Hartelijk groetend

Polzer ontwikkelde in de vroege jaren zeventig een genre, de ollekebolleke, dat bestaat uit 2 strofen van ieder zeven dactyli, gevolgd door een extra klemtoon. (Er zijn nog wat andere eisen op strofebouw, maar die doen er voor ons niet toe.) Hij heeft er vele honderden geschreven in zijn leven, en schreef er zelfs een voor zijn overlijdensadvertentie:

In dit overlijdensollekebolleke voldoen alle voeten aan de eisen die ook de vertalers gebruiken: ze zijn sww (korte be-) of ssw (-richtgeving), en sws-voeten komen niet voor.

Bijklemtoon

Dat verandert echter zodra we het gehele corpus aan ollekebollekes van de doctorandus in beschouwing nemen; of althans de verzamelbundel Zeslettergrepigheid (2010). Ik heb daarin gekeken naar de slotvoet van de eerste regel van alle gedichten. Daarin blijken we zowel sww, ssw én sws te vinden. Ze komen alle drie ongeveer even vaak voor, de laatste zelfs een klein beetje meer dan de andere twee:

sww ssw sws
Dactylus! Dactylus!
Motto ter opening
Dartele dactylus
Ollekebollekes
Zeslettergrepigheid
Lusteloos? Malende?
Lekker je zin doen zeg!
Wat ook het oogmerk zij
Even serieus nu, graag
‘Heerlijk, die huid van jou’
Welk een veelzijdigheid
Totok in Indië
Bloedsomloop aarzelend
Mannelijk-vrouwelijk
Lees dit met huivering
Kijk, dit is Morges, nu
Roemrijk in Mexico
Oerwoud, Columbia
Kijk eens, daar is het dan
Weet u die namen nog?
Hè, wat een opluchting!
Welkome uitdaging
Lastige versregel
Zwarte magie-avond
‘t Is weer zover, jongens!
Mensje, hoe oud zijt ge?
Lezers en liefhebbers!
Twijfel- en twistpunten
Economiecursus
Mokumse trekpleister
Aanspraak in Antwerpen
Gruwelijk droomlandschap
Dit is een krab, vrienden
Schunnige postzegels?
Eenzame broodwinning?
Wallen in opschudding?
Vraag aan de lezer(es)
Prachtige versstructuur
Moet u proberen, zeg
Tijdrovend tijdverdrijf
Opera? Strandvermaak?
Stevige opdracht, hoor!
Etymologenklus
Thans aan het licht gebracht
Dr. P. Biedermann
G.L. de Kneupe, arts
Lelijke tegenslag
Wonder in zakformaat
Lente in ‘t Vondelpark
Avond in ‘t lentegroen
In het nudistenpark
Stadsplein met redenaar
Handelaars opgelet
Oosterse liefdeskunst
Spiegels der ziel, nietwaar?
Cardiologenvoer
Ingewandsnarigheid
Schemerig onderwerp
‘t Was even wennen, hoor
Onrust, onzekerheid
Stukje natuurgebied
Individuoplay
Biologie vandaag
Zeer groot parkeerterrein
Ordelijk slaapvertrek
In uniform gehuld

Het voorbeeld (In uni)form gehuld laat zien dat Polzer voltooid deelwoorden precies op de plaats gebruikte waar de vertalers het niet deden. Het voorbeeld (Vraag aan de) lezeres laat zien dat op de laatste lettergreep zelfs de hoofdklemtoon van het woord kan liggen; op le ligt slechts een bijklemtoon.

Keurig

De vorm van de dactylus is bij Polzer dus echt anders dan die in de klassieke talen: de eerste lettergreep moet klemtoon hebben, aan de andere twee lettergrepen worden geen eisen gesteld. Logisch gezien zou dus ook sss een dactylus kunnen zijn; mogelijk hoort (Lekker je) zin doen zeg! in die categorie en niet in sww waarin ik hem hierboven heb geplaatst. We hebben dus vier mogelijke dactyli: sww, sws, ssw en sss.

De vraag is nu waarom Polzer wel goedkeurde wat de vertalers niet konden: een s in de laatste lettergreep van de dactylus. Een sleutel tot het antwoord op die vraag ligt, denk ik, in het feit dat sws ook niet lijkt voor te komen in de eerste dactylus van de eerste regel (al moet ik toegeven dat ik dat nu nog iets minder systematisch heb nagegaan).Die eerste voeten zijn keurig sww of ssw.

Traditie

Wat kan hier aan de hand zijn? Ik denk dat je zou kunnen zeggen dat de eerste lettergreep van een dactylus niet zozeer klemtoon moet hebben, maar een heffing moet zijn: hij moet méér klemtoon hebben dan de voorafgaande lettergreep in dezelfde regel. Maar dat betekent dat de voorafgaande voet (de eerste) dus niet op een s mag eindigen. Alleen de laatste voet van een regel biedt de mogelijkheden sws of sss.

In de eerste positie van de dactylus kan zelfs (heel incidenteel) een lettergreep staan die eigenlijk geen klemtoon heeft; als de voorafgaande lettergreep maar nóg minder klemtoon heeft:

Adem-, ook menigmaal
Eetlustbenemende
Weergave van
’s Mensen jacht op genot.

of

Haar liquidatie door
Ononderworpenheid
En strategie
Wordt een doorslaand succes

Hier fungeren van ’s mensen en en strate als dactyli, hoewel je bij normale lezing geen nadruk kan leggen op van of en. Het werkt, volgens mijn hypothese, alleen omdat de ve of de heid ervoor nog mínder klemtoon heeft. Ik heb zelfs een voorbeeld kunnen vinden met (vermoedelijk) een sjwa in de eerste positie van een dactylus:

Zeg het met stoplappen
‘Eh, ’t is dus zo dat eh’
Dwaas om te horen en
Mal à propos

En dat verklaart dan waarom die mogelijkheid zich bij de vertalers helemaal niet voordoet. Zij schreven dactylische hexameters, dat wil zeggen: regels van zes dactylen of spondeeën. En in die traditie is de laatste voet (de enige die sws of sss kan zijn) altijd een spondee (ss), of een trochee (sw). Er is in die vertalingen dus helemaal geen mogelijkheid voor het soort voeten dat Polzer in zijn Ollekebollekes zo graag gebruikte.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: dactylus, Drs. P, H.H. Polzer, Imme Dros, metriek

Lees Interacties

Reacties

  1. Ton Harmsen zegt

    20 maart 2018 om 08:34

    Beste Marc, dit vind ik een geweldige waarneming! Wat een prachtige voorbeelden voor het analyseren van de metriek, die immers een betekenisvol onderdeel van de poëzie is. Ik zou er wel bij vertellen dat de voorlaatste voet van het eerste Iliasvers een synizesis bevat, dat ‘deo’ hier niet twee voeten zijn maar ongeveer klinkt als ‘djo’. Je schrijft ‘In dit voorbeeld zijn mê, ei, á, Pē, lēm, de en lê allemaal lang’; dat moet dus niet ‘de’ maar ‘deō’ zijn. Bij mij komt ook de vraag op of ollekebolleke nu een de- of een het-woord is (‘een genre, de ollekebolleke’ en ‘dit overlijdensollekebolleke’. Ik ben geneigd ‘de ollekebolleke’ te zeggen. En tenslotte, de sjwa in de eerste positie van een dactylus in het laatste voorbeeld, bedoel je ‘Eh’? Dat kan volgens mij als aandachtvragend stopwoord juist heel veel klank en klemtoon hebben. Ik ga dit artikel nu meteen voor de tweede keer lezen!

    Beantwoorden
    • Marc van Oostendorp zegt

      20 maart 2018 om 11:27

      Dank je wel. Ik heb de verschrijving in de lijst met lange lettergrepen verbeterd. Ik weet duidelijk niet goed welk woordgeslacht ik aan ‘ollekebolleke’ toeken. Door die uitgang heeft het natuurlijk ook wel iets van een diminutief, vandaar – denk ik – dat ik ook wel tot het neutrum wordt aangetrokken.

      Beantwoorden
      • Marc van Oostendorp zegt

        20 maart 2018 om 11:32

        En over die ‘eh’ heb je natuurlijk gelijk: die it geval een soort zinsklemtoon, vooral doordat het een citaat is, voorafgegaan door de mededeling dat je op ‘stoplappen’ moet passen.

        Beantwoorden
      • Niels Blomberg zegt

        22 maart 2018 om 21:36

        Plezierdichters spreken van HET ollekebolleke

        Beantwoorden
  2. Mient Adema zegt

    20 maart 2018 om 09:46

    De dactylische hexameter gaat in mijn herinnering terug naar Ovidius waar deze met zijn “Pyramus et Thisbe iuvenum pulcherrimus alter altera quas Oriens habuit praelata puellis contiguas tenuere domos” onder woorden bracht dat die twee schoonheden gewoon naast elkaar woonden. We leerden er toen bij dat een lettergreep lang was, als die dat van zichzelf al was of doordat er twee medeklinkers op volgden. Klemtonen volgden elkaar met de regelmaat van één of twee onderbrekingen op. Eigenlijk best lekkere rapteksten.
    Dat principe deed me altijd wat gekunsteld aan. Drs. P zal, met alle andere versvoetigen, gewoon op zijn gevoel afgaan en zich wellicht helemaal niet afvragen of de theorie van de ollekebolleke ook met de praktijk overeenstemt. Maar dat is niet meer dan een inschatting.
    De theorie hierboven lees ik met graagte weg, maar ik ben al blij dat een ander het geduld op kan brengen de zaak wat uiteen te rafelen. Dubbel gevoel, als niet-wetenschapper aan wetenschap te ruiken.
    Tegen Sinterklaas moet iedere rijmer maar even dit artikel lezen.

    Beantwoorden
  3. Anton zegt

    20 maart 2018 om 09:59

    “In uniform gehuld” is in de spreektaal geen dactylus. Drs. P. heeft hier heel sneaky de klemtoon van het bijvoeglijk naamwoord ‘uniform’ geleend.

    Beantwoorden
    • Marc van Oostendorp zegt

      20 maart 2018 om 11:30

      Het is volgens de hier uiteengezette theorie dus wel een sequentie van twee dactyli, de eerste van de vorm ssw en de tweede van de vorm sws. Dat in net zelfstandig naamwoord ‘uniform’ de hoofdklemtoon op ‘u’ ligt’, betekent niet dat er op ‘form’ geen bijklemtoon ligt. Die bijklemtoon geldt als een heffing en dat is genoeg.

      Beantwoorden
  4. Jos Houtsma zegt

    20 maart 2018 om 10:54

    Je schrijft: “Ik denk dat je zou kunnen zeggen dat de eerste lettergreep van een dactylus niet zozeer klemtoon moet hebben, maar een heffing moet zijn: hij moet méér klemtoon hebben dan de voorafgaande lettergreep in dezelfde regel. Maar dat betekent dat de voorafgaande voet (de eerste) dus niet op een s mag eindigen.”
    Maar houdt dat steek?
    Een heffing is niet zo maar een beklemtoonde lettergreep: het is een lettergreep die in een versregel de klemtoon krijgt: de overige lettergrepen zijn dalingen. De klemtoon van de lettergreep die in een versregel ‘geheven’ wordt kan sterk verschillen: hoofdklemtoon, bijklemtoon, zelfs een onbeklemtoonde lettergreep kan geheven zijn. En lettergrepen die in een daling staan kunnen een sterkere of minder sterke klemtoon hebben. Het gebruik van heffingen en dalingen zijn belangrijke middelen om het ‘ritme’ van een vers te bepalen. Dat wisten de oudste ‘metrische’ dichters al:
    Het hémelsé gerécht heeft zích ten lángen léste .
    Polzer hield – net als veel andere metrische dichters sinds, zeg, Vestdijk en Slauerhoff – kennelijk van het effect dat ontstaat als de heffingen en dalingen in een versregel ‘wringen’ met de klemtonen.
    Als er in vertalingen van epische poëzie minder vrijpostig met de verdeling van heffingen en dalingen wordt omgegaan, is dat misschien omdat de vertalers beducht voor effecten die de leesbaarheid van hun tekst schaden?

    Beantwoorden
    • Marc van Oostendorp zegt

      20 maart 2018 om 11:36

      Ik vermoed dat Polzer de vergelijking met Slauerhoff en Vestdijk slecht zou verdragen. Hij ging juist prat op, en werd geroemd om zijn regelmatigheid. Dit is een beschrijving van waar die regelmatigheid uit bestond. Misschien had ik voor lezers als u beter niet het woord ‘heffing’ kunnen gebruiken, want ik geef er hier een licht andere betekenis aan: een lettergreep die meer klemtoon heeft (of niet minder) dan de onmiddellijk voorafgaande. Zo’n ‘heffing’ staat dus bij Polzer altijd in de positie die u heffing zou noemen.

      Beantwoorden
      • Jos Houtsma zegt

        20 maart 2018 om 15:17

        Polzer gebruikt, lijkt mij, antimetrieën om een koddig effect te bereiken.

        Beantwoorden
  5. DirkJan zegt

    20 maart 2018 om 11:23

    Volgens mij is de correcte spelling van de schuilnaam van Heinz Polzer, Drs. P, met twee hoofdletters en zonder punt achter de P. De naam is bedacht door Willem Duys. Volgend jaar wordt uitgebreid de honderdste geboortedag van de doctorandus gevierd.

    Beantwoorden
  6. jaap van den Born zegt

    20 maart 2018 om 17:43

    De correcte spelling is inderdaad Drs. P en het is hét ollekebolleke.

    Beantwoorden
  7. jaap van den Born zegt

    20 maart 2018 om 17:56

    Eventjes rechtzetten
    Dit is geen genre hoor
    Dit is een versvorm
    Terecht zeer beroemd

    Iedere lijder aan
    Versificatiedwang
    Weet dat het genre
    Light verse wordt genoemd

    Beantwoorden
  8. jaap van den Born zegt

    21 maart 2018 om 00:38

    Ik heb het boeiende artikel gedeeld op Het vrije vers, maar wel je naam fout gespeld. Dat zal je leren ‘drs. P’ te schrijven. http://hetvrijevers.nl/index.php/jaap-van-den-born/4776-wat-we-van-drs-p-van-de-dactylus-kunnen-leren

    Beantwoorden
    • Niels Blomberg zegt

      22 maart 2018 om 22:08

      Op het forum van Het Vrije Vers heb ik mijn stokpaardje bereden. Eigenlijk gaat het maar om 1 versvoet: de 2e dactylus in regel 6, die uit één woord bestaat. In bovenstaand voorbeeld van Jaap van den Born is dat versificatiedwang. De vierde lettergreep bevat de hoofdklemtoon van het woord en duldt eigenlijk geen klemtoon naast zich. Daarom zie ik hier liever sws dan ssw. Ik heb al twee steunbetuigingen.
      Moderne plezierdichters stellen dus andere eisen aan dactyli dan oude Grieken.
      http://hetvrijevers.nl/index.php/forum/3-Doe-een-suggestie/14487-wat-we-van-drs-p-kunnen-leren-over-de-dactylus#26855

      Beantwoorden
      • DirkJan zegt

        23 maart 2018 om 18:07

        Van Drs. P wordt gezegd dat hij een zware purist was en dat hij daarom ‘meid’ nooit op ’tijd’ zou laten rijmen. Dat is in ieder geval niet waar, blijkens de regels uit zijn lied De baardmijt:

        “U moet vooral beseffen dat u juist door uw behaardheid
        U blootstelt aan het woeden van de zo gevreesde baardmijt”

        Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

M. Vasalis • Afsluitdijk

De bus rijdt als een kamer door de nacht
de weg is recht, de dijk is eindeloos
links ligt de zee, getemd maar rusteloos,
wij kijken uit, een kleine maan schijnt zacht.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

RAG

Een web van één draad lang
waarin een spin voer vangt,
waarop een vlieg kort zit,
beweegt, zijn poten wast,
wegvliegt en keert, niet weet
waarvoor die draad zich spant.

Bron: Enkele gedichten, 1973

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

18 juni 2025

➔ Lees meer
Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

17 juni 2025

➔ Lees meer
3 juli 2025: afscheidssymposium Johan Koppenol

3 juli 2025: afscheidssymposium Johan Koppenol

17 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1894 Edgard Blancquaert
sterfdag
1849 Barthold Lulofs
1984 Leonardus Michels
1986 W.A.P. Smit
➔ Neerlandicikalender

Media

Het culturele landschap van Frits van Oostrom

Het culturele landschap van Frits van Oostrom

19 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De internationale positie van het Engels

De internationale positie van het Engels

14 juni 2025 Door Marc van Oostendorp Reageer

➔ Lees meer
Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

11 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d