• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Taal op tv is zeg maar een ding.

31 augustus 2018 door Redactie Neerlandistiek 4 Reacties

Een reisprogramma over taal en cultuur als inspiratiebron.

Door Petra Poelmans

Met enige regelmaat kunnen we ons verheugen op aandacht voor taal op de televisie. Vaak is dat in de vorm van een spelletje zoals bij 10 voor Taal en S.P.E.L. Marc van Oostendorp schreef al eerder over hoe jammer het is dat taal veelal tot spelling en regeltjes verwordt in een spelformat. Over taal valt zoveel meer te zeggen en mét taal zoveel meer te doen.

Taal kunnen we gebruiken om onze gedachten te uiten, om met elkaar te communiceren. Dat communiceren gaat heel vaak goed, maar soms ook niet. Dan begrijpen we niet wat de ander zegt, of we zeggen niet wat de ander begrijpt. Elkaar begrijpen kan nog complexer worden wanneer er sprake is van communicatie tussen sprekers van verschillende culturen. Een programma waarin een cultuur bekeken wordt aan de hand van taal, dat zou best leuk én interessant kunnen zijn. Dat moeten Paulien Cornelissen (presentator) en Jelle Brandt Corstius (regie) ook gedacht hebben. Zij maakten voor de VPRO het programma Tokidoki, dat soms in het Japans betekent. Tokidoki (vanaf 16 september te zien op NPO2), is een reisprogramma waarin Paulien Cornelissen Japan bezoekt en waarin elke aflevering opgehangen wordt aan een woord uit het Japans. Hoe het programma er precies uit gaat zien en hoezeer taal werkelijk een centrale plaats krijgt, weten we natuurlijk niet. Maar de aankondiging ‘In Tokidoki kijkt Paulien Cornelisse met haar blik op taal naar het land’ klink in elk geval veelbelovend.

We hopen op beeldmateriaal dat ook in de klas gebruikt kan worden. Praten met leerlingen over voorwaarden waaraan succesvolle (interculturele) communicatie voldoet, over wat interculturele communicatie (ICC) eigenlijk is, wordt zoveel sprekender wanneer het met beeld geïllustreerd kan worden. In de Taalcanon zijn minstens twee vragen aan te duiden die aansluiten bij het onderwerp en dus gebruikt kunnen worden om een en ander te duiden. Het lemma: Kan interculturele communicatie succesvol zijn?, van Jan ten Thije, kan bijvoorbeeld gebruikt worden in de zoektocht naar antwoorden op de eerder genoemde vragen naar een definitie van ICC en de voorwaarden voor succesvolle communicatie.

Wanneer je, met leerlingen, nadenkt over de relatie taal, cultuur en de sprekers van de taal, dan is de brug naar de vraag hoe het nu zit met taalkundige relativiteit, met het idee dat taal het denken beïnvloedt, zo gemaakt. Het taalcanonlemma Kleurt taal je wereldbeeld? van Mark Dingemanse gaat in op die vraag.

Uitdagender dan alleen over taal en cultuur na te denken en te praten, is het wanneer leerlingen gestimuleerd worden om wat met hun bevindingen te doen. Een opdracht zou kunnen zijn om een filmpje te maken waarin bijvoorbeeld Nederland of Vlaanderen beschouwd wordt vanuit een centraal woord. Welke woorden zouden dat dan zijn? Wat zijn typische woorden van het Nederlands die centraal zouden kunnen staan in een programma over Nederland. En welke woorden zouden dat zijn voor een programma over Vlaanderen? Zijn dat dezelfde woorden of niet? En wat zegt dat dan over de Nederlandse en Vlaamse cultuur en over hoe we met elkaar kunnen of zouden moeten communiceren? En hoe zit dat met woorden uit bijvoorbeeld het Limburgs? Het Fries? Het Pools, Arabisch en Turks?

Het maken van een dergelijk filmpje, en zeker ook de voorafgaande zoektocht naar de unieke woorden, zal ervoor zorgen dat leerlingen gaan nadenken over hoe taal en cultuur vervlochten zijn. Ze zullen nadenken over wat de relatie is tussen deze aspecten en de sprekers van de taal. Een voor de hand liggend woord om Nederland te duiden zou bijvoorbeeld gezellig zijn. Maar wat is gezellig/gezelligheid eigenlijk en hoe zit dat in de cultuur? En zijn alle sprekers van het Nederlands gezellig?

En nu maar hopen dat Tokidoki een fijne inspiratiebron zal zijn. Wij zitten 16 september in ieder geval voor de buis gekluisterd, gezellig.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel, Neerlandistiek voor de klas Tags: Japan, taalcanon, tv

Lees Interacties

Reacties

  1. gert maAS zegt

    31 augustus 2018 om 09:39

    Goed idee. Jammer dat er begonnen wordt in Japan in plaats van in Nederland zelf. Toch weer een gemiste kans.

    Beantwoorden
  2. Rob Alberts zegt

    31 augustus 2018 om 10:57

    In mijn leven is al lang geen plek meer voor een tv.

    Is dit programma zo goed dat ik bij de buren kan gaan kijken?

    Ik betwijfel het vooraf.

    Vriendelijke groet,

    Beantwoorden
  3. Dick Holsheimer zegt

    29 november 2022 om 10:05

    Taal op tv? We moeten eerst eens de uitspraak van vele tv-bekenden onder de loep nemen!
    Bij Goedemorgen Nederland ging het over de One Love armband. Dat werd uitgesproken als volgt: wan lof!
    De klinkers, gevolgd door 1 medeklinker, werden consequent fout uitgesproken – b.v. Laminaat wordt LAMMINAAT, Panama > PANNEMA en ga zo maar door! Zelfs een voetbalcommentator had het over MOGGELIJKHEDEN! Ook worden zinnen totaal door elkaar gegooid (verkeerde volgorde van woorden).
    Het werkelijk tenenkrommend!
    En…..al die Engelse woorden in tv-reclame….waarom? De NS is daar heel goed in!
    Ik probeer zoveel mogelijk goed Nederlands te spreken!

    Beantwoorden
    • Dick Holsheimer zegt

      29 november 2022 om 10:07

      En dan vergeet ik het woordje – is-?!

      Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Jan van Harten • Boeket

Na zijn heengaan bleef mijn moeder
goed verzorgd achter. Soms was ze druk
bezig om losse gedichten van mij
te lezen om ze daarna te verscheuren.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

FATUM

De hond drinkt uit zijn spiegelbeeld
het hele plasje leeg.
 

Bron: Barbarber, december 1967

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

26 mei 2025: promotie Viorica Van der Roest

26 mei 2025: promotie Viorica Van der Roest

22 mei 2025

➔ Lees meer
25 mei & 21 juni 2025: Leidse Zang voor Kerk en Kroeg

25 mei & 21 juni 2025: Leidse Zang voor Kerk en Kroeg

21 mei 2025

➔ Lees meer
21 juni 2025: J.H. Leopold-lezing

21 juni 2025: J.H. Leopold-lezing

19 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1920 Cyriel Moeyaert
➔ Neerlandicikalender

Media

Memory, War and Translation

Memory, War and Translation

22 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Van Hogwarts naar Zweinstein

Van Hogwarts naar Zweinstein

20 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Verschenen: Romanreuzen

Verschenen: Romanreuzen

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d