• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

De walvis als spiegel van Nederland

19 november 2018 door Marc van Oostendorp Reageer

Door Marc van Oostendorp

Sommige boeken zijn liefde op het eerste gezicht. Ik wist niet dat ik op zoek was naar een boek over walvissen, maar Walvissen groot en vet is een boek dat ik nooit meer weg wil doen.

Hans Beelen en Ingrid Biesheuvel verzamelden allerlei historische Nederlandse teksten over walvissen. Verfrissend is: dat zijn ook echt allerlei historische teksten: vertalingen of bewerkingen, van de middeleeuwen tot en met de 19e eeuw, van de bijbel tot Moby Dick, maar ook originele gedichten van amateurs én bekende dichters (zoals Cats), en bijvoorbeeld ook berichten uit allerlei kranten.

Samen geven ze, vooral ook door de uitvoerige toelichting die Beelen en Biesheuvel geven, een goed beeld van de relatie van de Nederlanders met de walvis door de eeuwen heen. Fijn daarbij is ook dat het commentaar van deze twee neerlandici ook in ieder geval voldoende biologisch geïnformeerd is om aan de hand van de historische beschrijvingen het soort walvis nader te specificeren.

In de middeleeuwen was het voor zover we weten vooral een mythologisch beeld van gigantische watermonsters. In de zestiende eeuw, zeggen Beelen en Biesheuvel, werd dat anders. In eerste instantie verschenen er pamfletten over potvissen die op het strand aanspoelden, soms in groepen. (Je zou zeggen dat dit in de middeleeuwen toch ook al gebeurd moet zijn, maar kennelijk vond toen niemand het de moeite waard daar verslag van te doen.) En in de vroegmoderne tijd kwam daar de walvisvaart bij, die in de loop van de eeuwen steeds georganiseerder en grootschaliger werd, tot hij in de negentiende eeuw in elkaar zakte.

Het aardige is dat de walvis zo een spiegel wordt waarin je de Nederlandse samenleving kunt zien: de manier waarop de mensen de wereld om hen heen ontdekten, de manier waarop ze anders naar die werkelijkheid begonnen te kijken en die veranderende blik in nieuwe vormen op schrift stelden.

En dan is er nog een katern met mooie afbeeldingen ook! Walvissen groot en klein: dat gaan een paar mensen om mij heen in december cadeau krijgen.

Hans Beelen en Ingrid Biesheuvel, red. Walvissen groot en vet. Nederlanders op walvisvaart in het Hoge Noorden. Amsterdam: Athenaeum-Polak & Van Gennep. Bestelinformatie bij de uitgever.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

D. Hillenius • Wij hebben nog vergeten

men laat Hongaren de zee zien
hijst Hollanders op bergen
beren op fietsen
opoe Moses maakt schilderijen

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

SPROOKJE

Om middernacht word ik een pompoen en drijf ik weg in een muiltje

Bron: datering; 1971-1972; niet eerder gepubliceerd

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

18 juli 2025

➔ Lees meer
19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

15 juli 2025

➔ Lees meer
1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1801 Taco Roorda
1901 Wim Caron
sterfdag
1901 Jan ten Brink
1919 Jacob Verdam
2010 Hans den Besten
➔ Neerlandicikalender

Media

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

15 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 3 Reacties

➔ Lees meer
Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

14 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Marc van Oostendorp over prijs voor Neerlandistiek

Marc van Oostendorp over prijs voor Neerlandistiek

13 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 2 Reacties

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d