Wat maakt een leerling bij Nederlands tot een goede leerling? Moet je goed van de tongriem gesneden zijn? Moet je vooral foutloos kunnen schrijven of is creativiteit belangrijker? Moet je een wetenschappelijke instelling hebben of moet je vooral kunstzinnig zijn?
Het tijdschrift Vaktaal van de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek komt in maart 2019 met een themanummer over ‘excellentie’ in de neerlandistiek. Voor dat nummer zoeken we bijdragen van docenten én leerlingen over de vraag wat een leerling op de middelbare school nu goed maakt in het schoolvak Nederlands.
Bijdragen zijn liefst 150-200 woorden lang zijn, en kunnen voor 15 januari 2019 worden ingestuurd naar de redactie. We plaatsen maximaal 10 bijdragen. Daarnaast worden een ruimere selectie geplaatst op Neerlandistiek. Auteurs van een in Vaktaal geplaatste bijdrage krijgen natuurlijk een bewijsexemplaar.
“Wat maakt een leerling bij Nederlands tot een goede leerling? Moet je goed van de tongriem gesneden zijn? Moet je vooral foutloos kunnen schrijven of is creativiteit belangrijker? Moet je een wetenschappelijke instelling hebben of moet je vooral kunstzinnig zijn?”
De ideale leerling is vlot van tongriem (weging: 2/10), foutloos van schrift (weging: 2/10), creatief (weging 0,5/10), een wetenschapper in de dop (weging: 2/10), kunstzinnig (weging: 0,5/10), niet te luidruchtig (weging: 2/10) en behulpzaam naar zijn medeleerlingen (weging: 1/10).
Nee, het enige juiste antwoord is dat ALLE leerlingen Nederlands goede leerlingen zijn. Het zijn je klanten!
Leerlingen zijn geen klanten. De klant is degene die betaalt en de kwaliteitseisen mag stellen en dat is niet de leerling. Althans niet op school, wel later bij een LOI en dergelijke.
De leerling is de geleverde grondstof waar de leraar het product mee moet bouwen. Een goede leerling is goede grondstof. Dus kneedbaar.
Hij moet daarom vooral nieuwsgierig en leergierig zijn en bereid zijn zich te onderwerpen aan het productieproces, dus de schoolmethode. Karakter- of andere eigenschappen of vaardigheden doen er niet toe, die bepalen slechts hoe de leraar er mee om moet gaan.
Waar goede eigenschappen doorslaggevend zijn is niet de leerling goed maar de school of de leraar slecht.
Een goede leerling bij het vak Nederlands is een kritische leerling. Deze leerling wil weten waarom hij iets moet leren en laat zich niet afschepen met drogredenen of voorkeuren van de docent of medeleerlingen. Op het moment dat deze leerling begrijpt welk nut de lesstof voor hem persoonlijk oplevert, wordt hij nieuwsgierig naar het wat en hoe en vraagt om voorbeelden en toelichting. Toetsen accepteert hij alleen als deze hem laten zien hoever en in welke mate hij nog van zijn doel verwijderd is. Wat deze leerling leert, brengt hij direct in praktijk In de les en dit betekent dit dat hij zich kwetsbaar opstelt: hij stelt vragen, hij oefent, hij maakt fouten en gaat onderuit, verbolgens daagt hij anderen uit zich te meten met hem. Deze leerling heeft coaching nodigt, maar hij bepaalt zelf in welke mate en wanneer. Hopelijk heeft hij voldoende vertrouwen in zijn docent. Deze leerling probeert het beste uit zichzelf te halen, op zijn eigen wijze. Een goede leraar respecteert dit.
Ik voel een verkiezing aankomen voor de goedste leerling en dan als prijs een jaar gratis Nederlands studeren aan een van de universiteiten in Nijmegen.
Die leerlinge wint de prijs met een briljant essay over de nieuwe zesjescultuur: “Normen en waarden, het schoolvak Nederlands in de 20e en in de 21e eeuw”. Haar fouten in de statistiek worden niet vergeven, noch opgemerkt.
Van haar stellingen maakte deze de grootste indruk
– de werkelijke overgang van renaissance naar romantiek is te dateren aan de hand van het moment waarop de radbraking als straf voor beestachtige misdaden niet meer werd gevoeld als de zedelijk noodzakelijke uitvoering van een abortus die veel vroeger had moeten plaatsvinden