Door Elma Blom
Onlangs werd ik geïnterviewd voor het programma Goedemorgen Nederland (onderwerp begint op 10:11). De aanleiding was een plan van VVD tweede-kamerlid Bente Becker. Zij wil alle kinderen die nieuw in Nederland aankomen naar de voorschoolse educatie sturen. Aan mij de vraag wat voorschoolse educatie voor deze kinderen kan betekenen. VVE (voor- en vroegschoolse educatie) programma’s kunnen een positieve bijdrage leveren aan de selectieve aandacht en Nederlandse woordenschat van kinderen (zie bijvoorbeeld dit rapport). Beiden zijn belangrijk op school. Ook is het nuttig om de taal van kinderen vroeg te stimuleren via voorschoolse educatie. Veel praten met kinderen, kinderen aan het woord laten en ingaan op hun interesses zijn dan belangrijk.
Nuance
In de 35 seconden die ik toebedeeld kreeg, was geen ruimte voor nuance. Nuance is wel op zijn plaats. Zo vind ik het een slecht idee om nieuwkomers in Nederland op een hoop te gooien. Net als bij kinderen van Nederlandse komaf, zijn er grote verschillen tussen kinderen. Het ene kind is het andere niet.
Wie o wie?
Voor kinderen die nieuw zijn in Nederland kan de voorschool nuttig en leuk zijn. Ze maken kennis met de Nederlandse taal. Ook oefenen ze spelenderwijs met schoolse vaardigheden. En ze krijgen de kans om andere kinderen te leren kennen. Maar het is niet zo dat alle kinderen die in Nederland nieuw aankomen, de voorschool nodig hebben om goed te functioneren op school. Daarnaast hebben ook veel kinderen van Nederlandse komaf baat bij de voorschool. Kortom: of je wel of geen nieuwkomer bent, is niet het beste criterium. Opleidingsniveau van de ouders en talige omgeving thuis (de criteria in Amsterdam), zijn geschikter.
Voorschool voor iedereen
Bente Becker wil inburgering stimuleren. Ik denk dat de behandeling van nieuwkomers als aparte groep segregatie juist in de hand werkt, net zoals aparte gratis peuterspeelzalen voor doelgroepkinderen en betaalde opvang voor niet-doelgroepkinderen. Waarom doen we zo moeilijk en nemen we geen voorbeeld aan Zweden? In Zweden gaat 80% van de kinderen naar de voorschool en is de voorschool voor iedereen betaalbaar. En als het gaat om onderwijskansen van kinderen uit gemigreerde gezinnen, doet Zweden het heel goed. Hun vroege en inclusieve voorschoolsysteem speelt hier een belangrijke rol in.
Sarah zegt
Volledig akkoord met deze nuances, in het bijzonder de laatste paragraaf! Als Vlaming ben ik overtuigd van de meerwaarde van kleuterschool vanaf 2.5 jaar (in praktijk trouwens ten vroegste vanaf 2.5 jaar, vaker nog enkele maanden ouder).
Het is niet verplicht, en het gaat bij ons in de media vaak over de groep kinderen die er geen gebruik van maakt maar er wel baat zou hebben. Maar dat is uiteindelijk zo’n kleine groep, een overweldigend aantal kinderen start wél met school, schoolse vaardigheden, en een taalbad op 2.5 à 3 jaar…