• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

De Geschiedenis van een Joodsch jongetje (1851)

5 mei 2019 door Ewoud Sanders Reageer

Jeugdverhalen over Joden (36)

Door Ewoud Sanders

Herkomst en drukgeschiedenis

‘De Geschiedenis van een Joodsch jongetje’ is in 1851 gepubliceerd in Het zendelingsblad voor de jeugd. Het is vertaald uit het Duits en wordt gepresenteerd als een waargebeurd verhaal dat door een ‘handswerkman in Berlijn’ aan een ‘zendeling onder de joden’ is verteld. Het gaat om een terugblik: de hoofdpersoon, Mozes, is inmiddels overleden. De titel van de oorspronkelijke uitgave is niet bekend.

Samenvatting

Mozes woont in een kleine stad in de provincie Thuringen in Duitsland. Hij speelt graag met de kinderen van een vrome hoogleraar. Op een dag nemen de kinderen het ‘Joodsche knaapje’ mee naar huis. Mozes is erg onder de indruk van de Bijbelverhalen die de professor vertelt. De professor ziet dat ‘in het hart van dit lammetje uit de kudde Israels een genadewerk aangevangen’ is. Hij leert Mozes lezen, want dat kan het jongetje niet.

Mozes vraagt aan zijn vader of hij voor hem een bijbel wil kopen, want hij heeft besloten om Christen te worden. Maar – ‘gelijk men denken kan’ – ontsteekt Mozes’ vader in grote woede. Mozes krijgt ‘een duchtig pak slagen’ en huisarrest. Zijn vader verbiedt hem om nog langer met de monsters (‘zoo noemde hij de Christenkinderen’) te spelen.

Maar zodra Mozes het huis mag verlaten, gaat hij weer op bezoek bij de professor. Die raadt Mozes aan om zijn vader nogmaals om een bijbel te vragen. De ‘lieven jongen’ wordt nu niet alleen ‘onbarmhartig’ door zijn vader geslagen, maar ook dagenlang in een donkere kamer opgesloten. Mozes krijgt nauwelijks te eten, want zijn vader vindt het ‘beter dat zijn zoon stierf, dan dat hij een afvallige werd’. Pas nadat Mozes heeft beloofd dat hij geen christen zal worden, wordt hij vrijgelaten.

Andermaal vlucht Mozes naar de professor. De jongen slaat zijn armen om de knieën van de hoogleraar en smeekt of deze zich over hem wil ontfermen. Hij gelooft dat Jezus de Messias is, zegt Mozes, en niets op aarde zal hem ervan weerhouden om een volgeling van Jezus te worden.

De professor schakelt het gerecht in. Mozes wordt verhoord in aanwezigheid van zijn ouders. ‘Het kind legde een goede belijdenis af. Zijne antwoorden op de vragen die men hem voorlegde, waren eerder die van een oud, beproefd Christen, dan van een Joodsch jongetje.’ Ook veel andere joden en een rabbijn zijn bij het verhoor aanwezig. De ouders van Mozes zijn vermogend; zij bieden hun jonge zoon geld aan om tot het jodendom terug te keren, ‘maar alles te vergeefs’.

‘De kleine Mozes’ wordt in het gezin van de hoogleraar opgenomen, gaat theologie studeren en wordt uiteindelijk een succesvolle dominee, die velen tot Jezus brengt. Hij weet ook een joodse jongen te bekeren.

Doelgroep

Het zendelingsblad voor de jeugd was het eerste zendingsblad voor kinderen. Het verscheen tussen 1850 en 1868 en was een orthodox-protestants maandblad. Het blad besluit dit verhaal met een boodschap aan de jonge lezers: ‘Zeg mij, mijn lezer! gaat gij ook wel eens met Joodsche kinderen om, en drijft gij dan den spot met hen, of maakt gij hen ook met den eenigen Naam [Jezus, ES] bekend (…) door welken wij moeten zalig worden?’

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: 19e eeuw, jeugdliteratuur, Jeugdverhalen over joden

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

J. Slauerhoff • Morgen rijd ik met bedwelmende bloemen naar je toe

Morgen rijd ik met bedwelmende bloemen naar je toe.
Ik wil niet langer wachten, eindelijk weten hoe
Je bent; de bloemen zullen je verraden.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

ZOMER

Het water ligt ontdaan bijna
van water onder stof,
de bomen zien hun eigen ogen
en ik door groen hun groen niet meer,
ze zijn verborgen in de bomen.

De lucht betrekt over het vee –
wanneer het licht zo donker wordt
licht fel het wit van koeien op.

Bron: Enkele gedichten, 1973

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

10 juli 2025

➔ Lees meer
Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

8 juli 2025

➔ Lees meer
12 september 2025: Dag van de Nederlandse partikels

12 september 2025: Dag van de Nederlandse partikels

7 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1887 Gesinus Kloeke
➔ Neerlandicikalender

Media

De laatste keuze van Rogi Wieg

De laatste keuze van Rogi Wieg

9 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

8 juli 2025 Door Vianne Cré Reageer

➔ Lees meer
‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

5 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d