• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Jan van Parijs gedigitaliseerd

9 november 2019 door Willem Kuiper Reageer

Door Willem Kuiper

Göttingen, Niedersächsische Staats- und Universitätsbibliothek, 8 Fab. III, 2108, fol. A1r.

Volgens Edith Wickersheimer, die in 1923 Le roman de Jehan de Paris opnieuw uitgaf, werd deze tekst te Lyon geschreven tussen eind november 1494 en begin december 1495 door een anonieme hoveling van en vermoedelijk voor koning Charles VIII (1470-1498) en diens vrouw Anne de Bretagne (1477-1514). De auteur zelf noemt in de proloog zijn boek een “histoire joyeuse”, een plezierige geschiedenis, en dat is het ook.

Jehan de Paris bleef bewaard in twee sterk op elkaar lijkende handschriften van omstreeks 1500 en in een aantal drukken, de oudste uit Lyon. Parijs volgde pas enkele decennia later. Wanneer, waar, voor wie en door wie de Nederlandse vertaling gemaakt werd, weten wij niet. Wel kan op basis van fouten en varianten worden vastgesteld dat die Nederlandse vertaler een Parijse druk volgde, geredigeerd door een telg van het drukkersgeslacht Bonfons.
In 1586 werd Jan van Parijs gekeurd en goed bevonden om gelezen te worden op Antwerpse scholen, maar dit hoeft niet te betekenen dat dit het jaar van de eerste druk is. In de loop van de zestiende eeuw nam de maatschappelijke, politieke en religieuze onrust in Antwerpen zo sterk toe dat het wereldlijk en geestelijk gezag alle boeken die op dat moment gebruikt en uitgegeven werden door één of meer censoren liet keuren of herkeuren. Als wij deze gevisiteerde en geapprobeerde redactie vergelijken met de Franse brontekst dan zien wij dat de censor de tekst (gelukkig voor ons) ongemoeid gelaten heeft.

Helaas is er geen zestiende-eeuwse druk van Jan van Parijs bewaard gebleven. Het oudste exemplaar van deze exemplarische middeleeuwse longseller, die tot in het begin van de negentiende eeuw herdrukt werd, wordt bewaard in de oude Duitse universiteitsstad Göttingen, Omdat het een vroeg-zeventiende-eeuws boek is, ligt het niet bovenop de stapel van te digitaliseren boeken, zo het al op die stapel lag.

Jan van Parijs is niet de enige Nederlandse druk die in Göttingen bewaard wordt. Zij hebben ook Rijckaert zonder Vreese in het magazijn staan, gedrukt door Hieronimus Verdussen, Antwerpen 1619. Dankzij persoonlijk ingrijpen van Marieke van Delft, conservator oude drukken KB Den Haag werd dat boek recentelijk gedigitaliseerd. Dus toen ik hoorde dat zij wederom naar Göttingen zou reizen, heb ik haar mijn wens meegegeven. En weer heeft zij het voor elkaar gekregen! Want sinds deze week staat Jan van Parijs te pronk op de digitale boekenplank van de website van de Niedersächsische Staats- und Universitätsbibliothek en is hij opgenomen in de Lijst van gedigitaliseerde Middelnederlandse handschriften en drukken in binnen- en buitenlandse bibliotheken

Met deze digitale druk op tafel samen met een handvol gedigitaliseerde Franse drukken uit Lyon en Parijs zal ik over een maand of wat mijn huidige editie van Jan van Parijs vervangen door een herziene en waar nodig verbeterde editie.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: Jan van Parijs

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

W.L. Penning • Het monster

Doller dan ooit is ’t monster losgebroken,
En menschen worden wilde beesten;
Helsch viert het kwaad zijn gloriefeesten –
Tot de overmacht heeft rechtgesproken

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

HONDSDAGEN

Niet groen rijpt het gras dit jaar,
bomen dragen hun bladeren wit,
het licht is niet uit het veld
te slaan, de dag reikt aan
de dag, in dromen zoeken
de nachten onderdak.

Bron: Uit de hoge boom geschreven, 1967

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

18 juli 2025

➔ Lees meer
19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

15 juli 2025

➔ Lees meer
1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1949 Jeroen Groenendijk
sterfdag
1963 Jan Naarding
2008 Rein Bloem
➔ Neerlandicikalender

Media

The form of the adjective in Dutch

The form of the adjective in Dutch

20 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Literaire Letterenshow met Mustafa Stitou en Auke Hulst

De Literaire Letterenshow met Mustafa Stitou en Auke Hulst

19 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

15 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 3 Reacties

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d