Gelukkig zag ik Jacqueline Bel meteen toen ik de Nieuwe Kerk binnenkwam. Zij is de nieuwe Multatuli-hoogleraar, en dit was de opening van het Multatuli-jaar, dus zij mocht vast vooraan zitten, dus als ik in haar kielzog terecht kwam, had ik een topmiddag.
Maar zo was het niet, want de voorste rijen waren gereserveerd en het mannetje van de Nieuwe Kerk tegen wie ik zei ‘maar zij is de nieuwe Multatuli-hoogleraar’ sloeg terug met het argument ‘daar weten wij niets van’. Ik wilde al afdruipen, maar gelukkig kwam er een doortastender type dan ik die aan Jacqueline alsnog haar ereplaats gaf.
En ik zat dus in haar kielzog.
Het was ook een mooie middag – heel waardig: serieus en tegelijkertijd onderhoudend. Er was een aardige toespraak van Arnon Grunberg die toegaf minder dan een derde van het oeuvre van de schrijver gelezen te hebben, maar tegelijk inzicht gaf in het schrijverschap van Multatuli als iemand die de vorm van de roman wantrouwde als iets wat de waarheid in de weg zou staan – en tegelijkertijd lange tijd geloofde in de kracht van taal: ‘de waarheid blijft een talige aangelegenheid’ zei hij. En er was Thom Hoffman die een soort samenvatting gaf van Max Havelaar door eerst een paar fragmenten uit het boek achter elkaar voor te dragen en vervolgens ontstak in de toespraak die het einde van dat boek is.
Er was de koning die enerzijds wel helemaal vooraan mocht zitten, maar anderzijds op hetzelfde houten stoeltje als de Multatuli-hoogleraar en uw onvermoeibare verslaggever in haar kielzog.
De mooiste toespraak kwam echter van Elsbeth Etty: vol vuur voor de ‘krankzinnige’ club Multatulianen waarvan ze nu al drie jaar voorzitter is (’toen ik hoorde dat ze dogmatische anarchisten werden genoemd, wist ik dat ik daarbij wilde horen’), en voor de schrijver rondom wie zij zich gegroepeerd hebben en lekker Multatuliaans klagend over geldgebrek, bijvoorbeeld in haar oproep aan de aanwezige burgemeester Halsema om te investeren in het Multatuli-museum, maar vooral ook aan de aanwezigen om te helpen het digitale monument dat deze schrijver verdient – een website met ál het werk en álle correspondentie én heel veel literatuur over de schrijver en heel veel beeldmateriaal – tot stand te brengen. Je kunt dat goede doel overigens ook steunen als je nooit in de Nieuwe Kerk bent geweest: hier.
Daarna onthulde de koning samen met een paar leerlingen van de Amsterdamse Multatuli-school en Etty de gedenkplaat, maar daar stonden allemaal fotografen bij, dus daar heb ik niets van gezien. Jacqueline mocht nog met de majesteit praten, maar dat werd niet toegestaan aan de kielzog, dus liep ik de Dam op, een warme avond voor de tijd van het jaar.
De toespraak van Grunberg staat bij de Volkskrant.
Foto: Reinder Storm
“…bijvoorbeeld in haar oproep aan de aanwezige minister Halsema om te investeren in het Multatuli-museum…”
Bedoelt de verslaggever burgemeester Halsema of bedoelt de verslaggever de oproep aan de minister om Halsema te steunen als het gaat om investeringen?
Mevrouw Halsema is burgermoeder en geen minister. Dat weet mevrouw Etty natuurlijk wel en de verslaggever heeft het netjes opgeschreven. Maar ja, al die functies, das best verwarrend en het was nog vroeg.
Niettemin heeft uw vraagstelling een goede bedoeling.
Project Literaire Genootschappen Beleidsplan Ministerie van OCW 1997-2000. De wens en oproep om literaire genootschappen als het Multatuliegenootschap te herwaarderen en te verjeugdigen las ik met genoegen. Ik heb mij lang met het heractiveren van Literaire genootschappen bezig gehouden door ze uit te nodigen bij de Landdag voor Leeskringen Boek-delen in de Beurs van Berlage in 1991 op initiatief van de door mij opgerichte Literaire Salon en de jaarlijkse training voor leeskringleiders van De Literaire Salon in het ISVW. In het verlengde daarvan en op verzoek van het ministerie van OCW diende ik als doorstart voor De Literaire Salon een projectvoorstelLiteraire Genootschappen in voor haar beleidsplan 1997- 2000. Mijn projectplan ligt ter inzage in het Literaire Salonarchief van het Literatuurmuseum. (zie ook Dick Welsink in Handleiding voor leeskringen 1992) Daarom ga ik nu na wat er en of van mijn vierentwintig jaar geleden gepubliceerde projectplan Literaire Genootschappen zoals Multatuligenootschap, Godfried Bomans, Guido Gezelle Vestdijkkring in de discussies over de toekomst van de Neerlandistiek nog iets is teruggekomen. Of u daar nog wat aan hebt gehad. Of mijn voorzet u heeft geholpen, zodat ik als onbezoldigd adviseur dan op die manier eraan heb kunnen bijdragen het Multatuligenootschap en andere min of meer sluimerende genootschappen voor een breder publiek bijvoorbeeld op het VWO aan de man te brengen
Project Literaire Genootschappen Beleidsplan Ministerie van OCW 1997-2000. De wens en oproep om literaire genootschappen als het Multatuliegenootschap te herwaarderen en te verjeugdigen las ik met genoegen. Ik heb mij lang met het heractiveren van Literaire genootschappen bezig gehouden door ze uit te nodigen bij de Landdag voor Leeskringen Boek-delen in de Beurs van Berlage in 1991 op initiatief van de door mij opgerichte Literaire Salon en de jaarlijkse training voor leeskringleiders van De Literaire Salon in het ISVW. In het verlengde daarvan en op verzoek van het ministerie van OCW diende ik als doorstart voor De Literaire Salon een projectvoorstelLiteraire Genootschappen in voor haar beleidsplan 1997- 2000. Mijn projectplan ligt ter inzage in het Literaire Salonarchief van het Literatuurmuseum. (zie ook Dick Welsink in Handleiding voor leeskringen 1992) Daarom ga ik nu na wat er en of van mijn vierentwintig jaar geleden gepubliceerde projectplan Literaire Genootschappen zoals Multatuligenootschap, Godfried Bomans, Guido Gezelle Vestdijkkring in de discussies over de toekomst van de Neerlandistiek nog iets is teruggekomen. Of u daar nog wat aan hebt gehad. Of mijn voorzet u heeft geholpen, zodat ik als onbezoldigd adviseur dan op die manier eraan heb kunnen bijdragen het Multatuligenootschap en andere min of meer sluimerende genootschappen voor een breder publiek bijvoorbeeld op het VWO aan de man te brengen
Ik heb altijd betreurd dat deze beroemde schrijver bekend is gebleven onder zijn aanstellerige pseudoniem. Vraagt iemand in het buitenland je naar gevierde Nederlandse schrijvers, moet je met dat rare “Multatuli” aan komen zetten en uitleggen dat hij veel geleden heeft. Zijn levenspad ging wellicht niet geheel over rozen, maar het is niet moeilijk voorbeelden te vinden van mensen die meer geleden hebben, bijvoorbeeld in de Max Havelaar. E. Douwes Dekker, dat vind ik een mooie naam. Het Douwes Dekkerjaar is begonnen. Prima.
aanstellerig? battus (hoewel zijn opperlands er mag wezen), stoker, raoul chapkis, jan eter, 4 pseudoniemen voor een middelmatige kwetsende voor-het-hoofdstoter, dat noem ik pas aanstellerig. de geweldenaar douwes dekker verdient zijn eigen prachtige synoniem.