(Persbericht Boom)
Het schoolvak Nederlands saai en oninteressant? Het nieuwe handboek KERN Nederlands taal & cultuur laat zien dat onze taal zoveel méér is dan het eindeloos trainen van steeds dezelfde trucjes en deelvaardigheden voor het eindexamen. Waarom schreven middeleeuwers in ‘chattaal’? Is taal aangeboren of aangeleerd? Waarin verschilt een roman van Reve van het Burgerlijk Wetboek van Strafrecht? En waarom is het eigenlijk logisch dat we soms dt-fouten maken? In KERN Nederlands taal & cultuur komen deze en meer onderwerpen uit de neerlandistiek uitgebreid aan bod.
Schoolvak in crisis
In Nederland draait het sinds de invoering van de Basisvorming (1993) en het Studiehuis (1998) vooral om taalvaardigheden; buiten literatuur zijn er geen kennisdomeinen opgenomen in het curriculum. De grote aandacht die hierdoor in schoolboeken uitgaat naar deelvaardigheden, structuren en strategieën hebben het vak niet leuker gemaakt, integendeel. Uit onderzoek van Rijksuniversiteit Groningen (2016) en Onze Taal (2019) is gebleken dat leerlingen Nederlands ‘saaier, oninteressanter en minder leuk vinden dan andere vakken’. Gelukkig zijn er docenten Nederlands die met hun enthousiasme en eigen lesmateriaal het vak bezielen en een gezicht geven, maar ze werden hierbij niet ondersteund door inspirerende schoolboeken.
Meer vakinhoud
Een informatief en mooi schoolboek maken over Nederlandse taal en cultuur, dat je ook na je schooltijd wilt houden: dát was het doel van de makers van KERN Nederlands taal & cultuur. Kennis van en inzicht in taal, taalgebruik en cultuur zijn immers ook buiten de schoolse context relevant. De docenten, vakspecialisten en methodeontwikkelaars die aan KERN Nederlands werkten, lieten zich inspireren door het Manifest Nederlands op school van het meesterschapsteam Nederlands. Hierin pleiten specialisten en wetenschappers van verschillende universiteiten voor het combineren van talige vaardigheden met een vakinhoudelijk aanbod. ‘Bij geschiedenis of biologie lees je teksten die over het eigen vakgebied gaan, waarom zou dat niet ook bij Nederlands kunnen?’, aldus dr. Theo Witte, voorheen voorzitter van het meesterschapsteam en nu auteur van KERN Nederlands.
Nieuwe lesmethode
Ook mét al het moois wat onze taal biedt, kun je je eindexamen halen.
KERN Nederlands taal & cultuur is het bovenbouwvervolg op de methode KERN Nederlands van educatieve uitgeverij Boom voortgezet onderwijs die sinds 2016 in de markt is. In de onderbouwdelen voor gymnasium en havo/vwo wordt al veel aandacht besteed aan taalbeschouwing. Uitgever Gemma Jissink: ‘We merken duidelijk dat we hiermee voorzien in een behoefte. Docenten én leerlingen geven aan dat de vakinhoudelijke verdieping het vak aantrekkelijker en uitdagender maakt.’
Het nieuwe handboek voor de tweede fase van het voortgezet onderwijs is opgebouwd rondom de pijlers taal, communicatie en literatuur. Het biedt veel aandacht voor taalkundige onderwerpen, vaardigheden vanuit een breed communicatieperspectief, literaire analyse gekoppeld aan creatief schrijven en literatuurgeschiedenis als representatie van ideeën en cultuur. Bij het handboek volgen nog oefen- en examenboeken en online licenties. KERN Nederlands taal & cultuur is getest op 25 scholen door heel Nederland.
KERN Nederlands taal & cultuur verschijnt 28 februari 2020.
Bestelinformatie bij de uitgever.
Nu verschijnen dus de eerste antwoorden op de ondraaglijke saaiheid van het vak Nederlands!
‘Waarom schreven middeleeuwers in “chattaal”?’
Als dat de strategie is voor de bovenbouw(!) vwo en havo, heb ik nog een paar suggesties:
– Wist jij dat Bredero een soort straattaal gebruikte in zijn toneelstukken?
– … de rederijkers aan het gamen waren met taal?
– … PC Hooft de Lil’ Kleine van zijn tijd was met zijn gewaagde rijmen?
– … Vondel een soort vlog maakte voor de stad Amsterdam?
Het lijkt mij de verkeerde strategie. De leerling moet klimmen, de leraar moet niet dalen tot het vermeende interesseveld van de leerling. Je kunt het nog beter omdraaien: wist je dat je bij het appen dezelfde teksttrucs gebruikt als middeleeuwse schrijvers?
Interesse wekken, betekent dat je leerlingen juist uit hun eigen hokje trekt en laat ontdekken dat er andere werelden bestaan. Laat ze een pen snijden uit een ganzen- of beter pauwenveer en galnoteninkt maken en proberen om een middeleeuwse oorkonde over te schrijven. Het heeft niets met chatten te maken, behalve dat het een zo omslachtig proces is dat je blij bent dat woorden worden afgekort.
Laat ze ook ervaren dat het schrijven van hoofdletters heel lastig snel te doen is met ganzenveer en inkt. Dan begrijpen ze waarom de schrijvers de huidige ‘kleine’ letters ontwikkelden. Zo verwerven ze begrip voor typografie en begrijpen ze uiteindelijk veel meer van hoe teksten gestructureerd op papier (of scherm) worden geplaatst.