• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Iedereen zijn eigen Multatuli

12 november 2020 door Marc van Oostendorp 1 Reactie

Chris van de Ven is een van de interessantste landgenoten die ik het afgelopen jaar ontmoet heb. Een ouderwetse idealist, een man die zo’n beetje in zijn eentje het culturele leven van zijn woonplaats, de gemeente Duiven. op stand houdt en die de organisatie HOPE XXL heeft opgezet, dat zomaar onbeschaamd tot doel heeft om de wereld beter te maken.

Een man die vanuit de negentiende eeuw een beetje warmte in de eenentwintigste heeft weten te brengen, zou je kunnen zeggen. En daarbij heeft hij dan ook nog Multatuli ontdekt, als een nieuwe nazaat van Een paar jaar geleden schreef hij onder de naam ‘Multaboni’ al het intrigerende Pax Havelaar, een vervolg op Max. Ter gelegenheid van het Multatuli-jaar maakte hij een nieuw boek: Multatuli verknipt. Een portret in 500 fragmenten.

Het boek is een samenvatting van de Volledige Werken en een aanzienlijke literatuur over Eduard Douwes Dekker, met daarbij speciale aandacht voor de vraag: wat was dat nu eigenlijk voor een man? Een introductie, zou je kunnen zeggen, op het werk voor de eenentwintigste-eeuwer die het werk vooral kan zien vanuit de auteur.

Multatuli verknipt bestaat uit hoofdstukken met titels als ‘De humanist’, ‘De atheïst’ en ‘De feminist’, met steeds dus wat korte citaten van de schrijver zelf en van – vooral – zijn biografen over het desbetreffende thema. Aan het eind van ieder hoofdstuk staat ook een langer citaat.

Juist doordat Van de Ven duidelijk de veelzijdigheid van Multatuli heeft willen laten zien, blijkt dat hij eigen keuzes heeft gemaakt. Dat kan misschien ook niet anders bij een iemand die zoveel kanten van zichzelf in zijn werk heeft laten zien. Zo blijft Max Havelaar duidelijk het favoriete boek. Uit of over de Millioenen-Studiën wordt niets gezegd, op een sneer van Maarten ’t Hart na:

Waarom niet erkend dat hij, bijvoorbeeld in de Millioenen-Studiën, de plank ver misslaat. Waarom niet toegegeven dat hij op het gebied van de exacte wetenschappen, die hem zo na aan het hart lagen zoals hij zelf altijd beweert, steevast blundert? Waarom niet onder ogen gezien dat al wat hij schreef over etymologie behoort tot het genus apekool?

Ook de onaangenamere kanten van Multatuli’s karakter krijgen wat minder aandacht. Ze kunnen natuurlijk niet helemaal worden verhuld – de aangifte bij de politie van zijn zoon voor moord zonder dat er ook maar één concrete aanleiding voor is; het ‘huwelijk’ met een minderjarige Indonesische – maar Van de Ven gaat er niet erg diep op in. Mij intrigeren juist ook die donkere kanten, het feit dat we een nationale schrijver hebben die in veel opzichten zo onaangenaam was, dát maakt hem ook tot iemand waar je het eindeloos over kunt hebben.

Maar dat is dan natuurlijk weer mijn persoonlijke invalshoek. Zo heeft iedereen zijn Multatuli. En het lijdt volgens mij geen twijfel dat Van de Vens Multatuli enorm nuttig is om bijvoorbeeld jongeren, die worstelen met de baksteen die Max Havelaar heet, toch nog over de streep te trekken. Het enthousiasme en de geestdrift die de negentiende-eeuwer deelt met de hedendaagse Duivenaar kunnen zo iemand misschien toch net over de streep helpen.

Chris van de Ven. Multatuli verknipt. Een portret in 500 fragmenten. Boom, Amsterdam, 2020. Bestelinformatie bij de uitgever.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: 19e eeuw, Multatuli

Lees Interacties

Reacties

  1. Kruzdlo Robert zegt

    17 november 2020 om 10:49

    Jaap Grave schrijft in dbnl jaargang 34. Delen 68-69: Kennis waarover Multatuli graag een mening had – ik noem als voorbeeld etymologie – was in zijn tijd onzekere kennis. Het is de stelligheid waarmee hij zijn oplossingen noteert, die tegenwoordig verwondering wekt. De wetenschapper van nu is zich ervan bewust dat hij de dilettant van morgen kan zijn. Atte Jongstra’s koppeling van Multatuli’s opvattingen aan het dilettantisme is interessant.

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Willem Bilderdijk • De taal

Die Taal sluit meer, meer ziel, meer wijsheid in,
Dan Platoos school, dan heel Atheen bevatten;
Houdt Waarheid, ja, en echten hemelzin,
En ’t inbegrip der ons verleende schatten.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

LOOPMUIS

Niet eenzamer, maar even eenzaam,
welk huis hij kiest of welke plaats,
zijn poten laten hem niet los,
hij loopt, soms eet hij uit zijn poot,
hij loopt,
tot hij zijn graf haalt, inderhaast.

Bron: Enkele gedichten, 1973

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

26 mei 2025: Nederlands Centraal

26 mei 2025: Nederlands Centraal

7 mei 2025

➔ Lees meer
9 mei 2025: een avond over patiëntenliteratuur in Perdu

9 mei 2025: een avond over patiëntenliteratuur in Perdu

7 mei 2025

➔ Lees meer
16 mei 2025: In contact met collecties

16 mei 2025: In contact met collecties

5 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1777 Nicolaas Anslijn
1910 Jo Daan
1941 Ton van der Geest
sterfdag
2013 Marijke Spies
➔ Neerlandicikalender

Media

Nachoem W. Wijnberg

Nachoem W. Wijnberg

11 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Kruispunt/Croisement: Nederlands in Noord-Frankrijk

Kruispunt/Croisement: Nederlands in Noord-Frankrijk

10 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

➔ Lees meer
Bespreking vwo-examen Nederlands 2025

Bespreking vwo-examen Nederlands 2025

9 mei 2025 Door Arnoud Kuijpers Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d