Voornamendrift 80

Er zijn typisch Nederlandse voornamen, zoals Sanne en Jeroen. Die worden in Nederland vrijwel alleen gegeven door ouders met wortels in dit land. Zo kunnen ook ouders met een migratieachtergrond in de voornamen van kinderen hun band met de taal en cultuur van herkomst benadrukken, naast het vaste gegeven van de achternaam. Ze doen dat om tradities voort te zetten, om hun voorouders te eren, om hun geloof uit te dragen, omdat ze het mooie namen vinden, en in brede zin om hun identiteit vorm te geven in de namen van de kinderen. Ze voelen zich thuis bij die namen. Dat geldt universeel, zowel voor Sanne en Jeroen als voor Muna en Jabril uit Somalië of Panagiota en Georgios uit Griekenland.

Er zijn voornamen waar we het herkomstland uit af kunnen lezen. Ik zal voor de belangrijkste herkomstlanden in Nederland de toplijsten van specifieke eerste voornamen geven. Het gaat dan om voornamen die in ons land aan tenminste 5 kinderen zijn gegeven door ouders met wortels in één specifiek herkomstland (zoals in de vorige bijdrage beschreven). Daar zijn er 6.571 van. Als taal en cultuur zich over meerdere landen uitstrekken en internationaal gangbaar zijn dan voldoen voornamen vaak niet aan die eis, zoals Engelse of Arabische voornamen. Op die namen kom ik in een andere bijdrage nog terug. Overigens zullen namen vaak vanuit een ander schrift (en andere uitspraak) naar het Latijnse worden omgezet, en die transliteratie kan taalafhankelijk zijn waardoor ook algemene namen, zoals Mohamed, toch een specifieke spelling krijgen. Zo zijn Mehmet en Mahamed daarvan de Turkse en Somalische vorm.

In de onderstaande tabel staat de top-20 van specifieke voornamen voor Turkije, Marokko, Suriname, China, voormalig Joegoslavië, Somalië, Afghanistan, Irak, Vietnam, Pakistan, India, Iran, Ethiopië, Egypte, de voormalige Sovjet-Unie en Griekenland. De ordening van landen is naar het totaal aantal verschillende specifieke voornamen per land, wat weer samenhangt met het totaal aantal migranten daar vandaan. De Nederlandse Antillen staan er niet bij omdat die maar weinig specifieke voornamen kennen.

De tabel laat een grote verscheidenheid aan voornamen zien, en ik vermoed dat velen – net zoals ikzelf – het herkomstland zelden zullen herkennen. Het leest als een test voor onze kennis en intuïties over talen en culturen. Sommige Turkse en Marokkaans-Arabische voornamen zullen we inmiddels wel kunnen duiden omdat bekende Nederlanders zoals Fidan Ekiz of Badr Hari ze dragen. Mogelijk weten sommigen dat Hindi namen hier van Surinaamse herkomst zijn. Ook de eenlettergrepige en zeer korte Chinese namen zijn herkenbaar, een enkele Slavische naam en de Griekse mannennamen op -os eveneens, mede omdat verschillende namen uit de bijbel stammen. Toch zullen de meeste namen alleen een associatie met een niet-Nederlandse herkomst oproepen.

Het moet benadrukt worden dat de hier gegeven relatie tussen voornaam en herkomstland alleen geldt voor naamgeving in Nederland. Het hoeven geen voornamen te zijn die uniek zijn voor het herkomstland. Dat is in de bovenstaande figuur te zien voor de verspreiding van Jabril over de hele wereld (inclusief migratie). Maar in Somalië komt de naam wel het meeste voor (als vorm van Gabriël ). In Nederland geven ouders met een migratieachtergrond uit andere landen de naam vrijwel niet.

Deze voor Nederland nieuwe voornamen staan in de voornamenbank. Daar staat dan bijvoorbeeld ‘Naast geboorten in Nederland is de voornaam ‘Abdullahi’ in ons land vooral bekend bij naamdragers die geboren zijn in Somalië, Ethiopië (inclusief Eritrea).’ Maar een naamverklaring wordt niet gegeven. Het zou goed zijn wanneer die er voor deze nieuwe namen wel komt, omdat het bij kan dragen aan begrip voor de bijbehorende talen en culturen en de verrijking die dat biedt voor onze samenleving.