Eigennamen kun je vergelijken met wijzende vingers. Ze hebben nauwelijks betekenis van zichzelf, maar ze verwijzen naar een bepaalde persoon. Er is, waar het voornamen betreft, maar één aspect waarop een naam vaak wel iets betekent: dat van gender. Meisjesnamen zijn anders dan jongensnamen. En daarbij geldt niet alleen dat je voor iedere individuele naam moet leren of hij … [Lees meer...] overWaarom Klak een jongen is en Klukie een meisje.
voornamen
Typisch Nederlandse voornamen
Voornamendrift 82 Na het beschrijven van voornamen met een migratieachtergrond leek het me logisch om het ook eens te hebben over typisch Nederlandse voornamen. Dat bleek veel moeilijker dan ik dacht. Intuïtief denk je dat Aart en Trijntje klassieke Nederlandse namen zijn en Joep en Sterre moderne. Dat klopt wel, maar als je probeert dat systematisch te onderzoeken … [Lees meer...] overTypisch Nederlandse voornamen
20 mei, on-line lezing ‘Hebben Friese voornamen toekomst?’
Als het geven van Friese voornamen een maat is voor de stand van de Friese taal en cultuur, dan ziet het er slecht uit voor het Fries. Fryslân kent weliswaar verreweg de meeste regionale voornamen van Nederland, maar de tendens is sterk dalend. Voor Súdwest-Fryslân ging het aantal Friese voornamen van 50% voor 1950 naar 25% na 2000. In Harlingen, Sneek en … [Lees meer...] over20 mei, on-line lezing ‘Hebben Friese voornamen toekomst?’
Internationale voornamen in Nederland
Voornamendrift 81 Een voornaam voor je kind waar je internationaal mee uit de voeten kunt en die in veel landen goed uitspreekbaar is, het kan een keuze van ouders zijn. Ook als ouders een verschillende herkomst hebben zoeken ze vaak een voornaam die voor beide families acceptabel is en komen op een internationale naam uit. Zo’n naam zal trouwens niet in talen hetzelfde … [Lees meer...] overInternationale voornamen in Nederland
Voornamen met een specifiek herkomstland
Voornamendrift 80 Er zijn typisch Nederlandse voornamen, zoals Sanne en Jeroen. Die worden in Nederland vrijwel alleen gegeven door ouders met wortels in dit land. Zo kunnen ook ouders met een migratieachtergrond in de voornamen van kinderen hun band met de taal en cultuur van herkomst benadrukken, naast het vaste gegeven van de achternaam. Ze doen dat om tradities voort … [Lees meer...] overVoornamen met een specifiek herkomstland
De populairste voornamen uit de middeleeuwen
Walewein, Ferguut, Esmoreit. Drie namen die onlosmakelijk verbonden zijn met de Middelnederlandse letterkunde. Hoewel ik hen nog niet ben tegengekomen, lopen er in Nederland klaarblijkelijk mannen rond die bij hun geboorte een van deze voornamen als eerste naam hebben gekregen. Wel zijn ze letterlijk op de vingers van één hand te tellen, zoals de Nederlandse … [Lees meer...] overDe populairste voornamen uit de middeleeuwen
Verspreiding van verkleinvormen van Anna, voor en na 1930
Voornamendrift 78 In de vorige bijdrage werden de verschillen in de geografische verspreiding van verkleinvormen van de voornaam Anna en de verkleinvormen van man in de Morfologische Atlas van de Nederlandse Dialecten (in Nederland en Vlaanderen, de MAND) besproken. Hier geven we de gedetailleerde verspreiding van de verkleinvormen van Anna, zowel voor de periode 1790-1930 … [Lees meer...] overVerspreiding van verkleinvormen van Anna, voor en na 1930
De geografische verspreiding van verkleinsuffixen in voornamen en in de Morfologische Atlas van de Nederlandse Dialecten
Voornamendrift 77 Door Gerrit Bloothooft Verkleinvormen in vrouwennamen zijn vaak streekgebonden. Maar bestaat er een relatie met de verkleinvormen in de daar gesproken taal? Om dat te onderzoeken vergeleek ik de geografische verspreiding van verkleinsuffixen in de voornaam An [Anje, Antje, Annetje, Annechien-vormen, Anke, Anneke(n)], met die van het woord man … [Lees meer...] overDe geografische verspreiding van verkleinsuffixen in voornamen en in de Morfologische Atlas van de Nederlandse Dialecten
Bron- en contactonderzoek
Voornamendrift 76 Door Gerrit Bloothooft Wat zou ik graag een uitgebreid bron- en contactonderzoek doen naar nieuwe voornamen. Want hoe komen ouders aan zo'n nieuwe naam (de bron)? En als de nieuwe naam er is, hoe nemen andere ouders de innovatie over (de contacten). Over dat laatste schreef ik al eerder, geïnspireerd door de verspreiding van het coronavirus. Maar nu … [Lees meer...] overBron- en contactonderzoek
Van Johann tot Jaxx
Voornamendrift 75 Door Gerrit Bloothooft Wanneer de gegeven voornamen van een jaar gepubliceerd worden, krijg ik vaak de vraag of er nieuwe trends zichtbaar zijn. Meestal zie ik die niet, maar de laatste jaren valt me op dat er populaire namen zijn die eindigen op een dubbele medeklinker, zoals Tess en Lynn bij de meisjes en Finn en Jaxx bij de jongens. En inderdaad, voor … [Lees meer...] overVan Johann tot Jaxx
De mate van genderneutraliteit
Voornamendrift 74 Door Gerrit Bloothooft Als de Sociale Verzekeringsbank beweert dat er veel voornamen zowel aan jongens als meisjes worden gegeven, kun je het daar niet mee eens zijn maar zou je dat ook willen onderbouwen. Je wilt een maat van genderneutraliteit die 1 is als alle voornamen aan evenveel jongens als meisjes worden gegeven, en die 0 is als elke naam of … [Lees meer...] overDe mate van genderneutraliteit
Geslacht is van belang
Voornamendrift 73 Door Gerrit Bloothooft [De Sociale Verzekeringsbank heeft haar website inmiddels aangepast en geeft voor 2020 toch de voornaamlijsten voor zowel jongens als meisjes] De Sociale Verzekeringsbank (SVB) heeft in januari de voornamen van 2020 gepubliceerd en maakt voor het eerst geen onderscheid tussen jongens- en meisjesnamen. Als reden noemt men dat … [Lees meer...] overGeslacht is van belang
Regionale voornamen: Nederland
Voornamendrift 72 Door Gerrit Bloothooft en David Onland Een voornaam die vertelt in welke streek je in Nederland geboren bent, het komt niet zo veel meer voor. En in de toekomst zullen het er ook steeds minder worden want er wordt nog maar weinig vernoemd naar grootouders en steeds meer verhuisd. De huidige regionale namen werden vroeger aan 8% van de meisjes en 5% van … [Lees meer...] overRegionale voornamen: Nederland
Regionale voornamen: Noord-Brabant en Limburg
Voornamendrift 71 Door Gerrit Bloothooft en David Onland Voor het katholieke Brabant en Limburg zou gedacht kunnen worden dat er genoeg heiligen zijn om te onderscheiden tussen parochies en bedevaartsoorden, maar uit de voornaamgeving blijkt dat niet. Misschien juist doordat de pastoor en later de ambtenaar ervoor zorgde dat voornamen min of meer standaard in … [Lees meer...] overRegionale voornamen: Noord-Brabant en Limburg
Regionale voornamen: Zeeland
Voornamendrift 70 Door Gerrit Bloothooft en David Onland Topnamen op de Zeeuwse eilanden waren in 2017 nog de traditionele vernoemingsnamen Jan en Johanna waar de rest van Nederland al lang voor Daan en Emma koos. Omdat regionale voornamen eigenlijk alleen kunnen bestaan door lokale vernoeming in volgende generaties, vinden we in Zeeland, als westelijke uitloper van de … [Lees meer...] overRegionale voornamen: Zeeland
Regionale voornamen: Zuid-Holland
Voornamendrift 69 Door Gerrit Bloothooft en David Onland De regionale voornamen in Zuid-Holland concentreren zich vooral tussen en rond de grote rivieren (Alblasserwaard en Vijfheerenland) en de Zuid-Hollandse eilanden, met Rotterdam als opvallend middelpunt. In het hele gebied vinden we bij zowel mannen als vrouwen varianten van Adriaan, en natuurlijk Leendert (Huijzer … [Lees meer...] overRegionale voornamen: Zuid-Holland
Regionale voornamen: Noord-Holland
Voornamendrift 68 Door Gerrit Bloothooft en David Onland Voornamen kunnen alleen regionaal zijn als mensen niet ver verhuizen en er bovendien een traditie is van het doorgeven van namen door het vernoemen van grootouders. Aan beide voorwaarden wordt steeds minder voldaan. In Noord-Holland, met grote verstedelijking rond Amsterdam, Haarlem, Zaanstreek, Alkmaar, Purmerend … [Lees meer...] overRegionale voornamen: Noord-Holland
Regionale voornamen: Gelderland en Utrecht
Voornamendrift 67 Door Gerrit Bloothooft en David Onland ‘Gelderland levert je mooie streken’ is de toeristische slogan van de provincie. En inderdaad, Gelderland kent heel verschillende landschappen en we vinden er ook streekeigen voornamen, maar niet overal meer. Dat is ook in Utrecht het geval en daarom combineren we beide provincies en onderscheiden drie gebieden: de … [Lees meer...] overRegionale voornamen: Gelderland en Utrecht
Regionale voornamen: Overijssel en Urk
Voornamendrift 66 Door Gerrit Bloothooft en David Onland Waar veel mensen komen en gaan vinden we weinig streekeigen voornamen. In Overijssel zijn er in Twente opvallend weinig wat te maken kan hebben met de opkomst van de Twentse textielindustrie in de 19e eeuw. Wat elders in Overijssel aan regionale namen resteert sluit aan bij omliggende streken want namen en gewoonten … [Lees meer...] overRegionale voornamen: Overijssel en Urk
Regionale voornamen: Drenthe
Voornamendrift 65 Door Gerrit Bloothooft en David Onland Drenthe is een Nedersaksisch gebied dat vanouds bestond uit verspreide bewoningskernen op zand te midden van uitgestrekte woeste gronden met bossen en moerassen. De grootschalige ontginningen, met name van het hoogveen vanaf de 17de eeuw en later van het laagveen, leidden tot omvangrijke bevolkingsimport vanuit de … [Lees meer...] overRegionale voornamen: Drenthe
Regionale voornamen: Groningen
Voornamendrift 64 Gerrit Bloothooft en David Onland We kennen de provincie Groningen van het Gerecht (de Stad), Westerkwartier, Fivelingo, Ommelanden, Oldambt, Veenkoloniën en Westerwolde. Dat onderscheid zien we ook in de regionale voornamen terug. De voornamen die in 19e eeuw streekgebonden waren en dat nog steeds zijn staan hier op de kaart als er nu meer dan 100 … [Lees meer...] overRegionale voornamen: Groningen
Regionale voornamen: Fryslân
Voornamendrift 63 Gerrit Bloothooft en David Onland De meeste regionale voornamen vinden we in Fryslân. Voor zolang het duurt tenminste, want ze worden steeds minder gegeven, of worden landelijk populair. Hierboven staan de meest populaire op de kaart van Fryslân, geschaard onder de gemeente (indeling 2007) waar een naam in de 19e eeuw – op basis van voorkomens in … [Lees meer...] overRegionale voornamen: Fryslân
Regionale voornamen in kaart
Voornamendrift 62 Door Gerrit Bloothooft en David Onland Zijn er voornamen waaruit je kunt afleiden waar iemand in Nederland geboren is? Ja, er is een grote kans dat Bintje uit Friesland komt, Luppo uit Groningen, Lammigje uit Drenthe, Duvera uit West-Friesland, Kniertje uit Scheveningen, Jozias uit Zeeuws-Vlaanderen, Dimphina uit West-Brabant, Hubert uit Zuid-Limburg, en … [Lees meer...] overRegionale voornamen in kaart
Geboorteplaats: 33o 57′ NB, 25o 37′ OL
In het jaar 1912 is door ons, Ambtenaar van den Burgerlijke stand der gemeente Nijmegen, provincie Gelderland, ingevolge missive van den Minister van Oorlog tot ’s Gravenhage /../ ingeschreven een uittreksel uit het dagregister, gehouden aan boord van het stoomschip Koning Willem III, zich bevindende op 33o 57' Noorderbreedte en 25o 37' Oosterlengte, houdende dat aan boord van … [Lees meer...] overGeboorteplaats: 33o 57′ NB, 25o 37′ OL
Aangenaam, zeven podcasts bij de NTR over voornamen
Voornamendrift 60 Door Gerrit Bloothooft Soms meldt zich iemand bij me die origineel en doortastend is. Edda Heinsman, die als freelancer voor de NTR werkt, is er een van. Ze is gefascineerd door voornamen en maakt daar podcasts over onder de titel ‘Aangenaam’. Ze schrijft er zelf over: ‘Zo gaan we op zoek naar de meest getatoeëerde naam van Nederland, en komen we er … [Lees meer...] overAangenaam, zeven podcasts bij de NTR over voornamen
