Verwarwoordenboek vervolg 236

In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de digitale versie van het Verwarwoordenboek op www.schrijfwijzer.nl.

Wilt u ook een ‘verwarpaar’ behandeld zien? Plaats dan een reactie onder deze rubriek. Kijkt u dan wel even op de website om te zien of de woorden al zijn opgenomen.

restaurateur / restaurator             

De woorden worden door elkaar gebruikt in de ‘herstel’-betekenis, maar ‘statushouders’ zien wel degelijk verschil.

restaurateur              hersteller; restauranthouder, uitzendkok

• Na de opleiding garage-carrosserie specialiseerde hij zich als restaurateur van oldtimers.
• Hij volgde zijn vader op als restaurateur van het beroemde Le Vent d’Armor in Quartier Latin in Parijs.
• Nee, dit is niet zomaar catering aan huis, het gaat om een echte restaurateur.

restaurator                hersteller van kunstwerken, behoudkundige voor materieel erfgoed

• In deze documentaire over het beroemde drieluik Het Lam Gods is prachtig verfilmd hoe restaurators te werk gaan.

Aan dit woordpaar kun je goed zien hoe lenig onze taal is in het opnemen van betekenisonderscheidingen met als criterium ‘status’ of ‘extra deskundigheid’. Het herstellen van oude meubels of auto’s is natuurlijk van geheel andere orde dan het herstellen van kunstwerken. Logisch dat de beroepsgroep ‘behoudkundigen voor materieel erfgoed’ zich op dit punt wil onderscheiden, ook met specialisaties als email- of textielrestaurator. En dan is het meervoud restaurators ook net iets deftiger dan restauratoren.

Wel krijgen we dan het probleem dat een oldtimer ook als materieel erfgoed gezien kan worden. En wat te denken van het weer toegankelijk maken van oude filmrollen? Hoe dan ook, de uitgang -tor straalt meer deskundigheid uit, want daarvoor is een opleiding nodig om oude kunstwerken in ere te herstellen. En de uitgang -eur roept eerder associaties op met herstellen van wat kapot is. Daar heeft een amateur geen speciale scholing voor nodig.

Misschien toch een waarschuwing. Laten we deze onderscheidingsmogelijkheid met gepaste voorzichtigheid hanteren. Dus niet naast curator ook curateur (minder deskundig?) of naast conservator ook conservateur (hobbyist?). En zeker niet naast formateur ook nog formator (iemand die al veel kabinetten heeft geformeerd). Ook is het niet nodig om onze taal te belasten met andere onderscheidingen zoals een ventilateur voor een verplaatsbare tafelventilateur naast een ventilator voor grote losse wieken aan het plafond of een inbouwsysteem in badkamer.

Natuurlijk is er kritiek mogelijk op de status-onderscheiding restaurateur-restaurator. Maar zeg nou zelf, je spreekt in een sterrenrestaurant toch liever met de restaurateur dan met de restauranthouder.

Afbeelding Willem van de Poll, CC0, via Wikimedia Commons