Voornamendrift 95

Als je de letters van een voornaam husselt dan kan er een andere naam uitkomen. Vlaamse ouders deden dat voor hun 12 kinderen met de letters A, L, E en X en kwamen tot Alex, Axel, Xela, Lexa, Xael, Xeal, Exla, Leax, Xale, Elax, Alxe en Laex. De ambtenaar van de burgerlijke stand had er geen moeite mee. Voor Nederland zouden buiten Alex, Axel, Lexa, Xela en Xael, zeven namen nieuw zijn. Het maakt wel nieuwsgierig welke voornamen in Nederland anagrammen van elkaar zijn, en welke naam de meeste anagrammen kent. En hoeveel namen zijn palindromen?

Daarbij laat ik geslacht buiten beschouwing, dus Bo voor een jongen of een meisje is geen anagram. En om het overzichtelijk te houden moeten er minstens vijf in Nederland geboren naamdragers zijn met enkelvoudige naam. Er mag geen koppelteken in de naam staan, dat sluit Willem-Arie en Arie-Willem uit.

In de onderstaande tabel staan anagrammen voor namen van 2 tot 12 letters. Per lengte wordt het aantal verschillende typen gegeven waarvoor minstens een anagram bestaat, gevolgd door voorbeelden van typen met het grootste aantal anagrammen. De meest voorkomende naam (vet) wordt gevolgd door anagrammen met aflopende frequentie.

De naam met de meeste anagrammen is Reina met 12 anagrammen. Toch is dit maar een klein deel van het theoretisch aantal namen dat met vijf letters gevormd kan worden: 5x4x3x2x1 = 120. Dat komt natuurlijk om je niet zomaar vijf willekeurige letters achter elkaar kunt plaatsen om een naam te maken. En alhoewel met toenemende naamlengte het theoretisch aantal anagrammen alleen maar groeit, neemt het feitelijk aantal anagrammen dat per naam bestaat af. Bij langere namen vinden we vaak alleen een kleine letterwisseling. Toch zou uit Willemientje bijvoorbeeld ook Wilmeleintje of Jentelwilmie gevormd kunnen worden.  Er blijft genoeg ruimte voor creativiteit. Dat laten de Vlaamse ouders met A, L, E, en X zien. Ze creëerden 7 nieuwe namen die in Nederland nog niet gegeven zijn en in Vlaanderen waarschijnlijk ook niet. Ze lijken me allemaal goed uitspreekbaar, maar of de kinderen met die namen goed te onderscheiden zijn lijkt me de vraag.

Veel namen hebben op zijn minst één bestaand anagram. De helft van de namen van 3, 4 of 5 letters heeft er een (figuur 1). Bij langere namen zijn er relatief minder namen waarvoor er ook een anagram bestaat.

Voornaam palindromen

Een bijzondere klasse zijn palindromen, wanneer de voornaam ongeacht de leesrichting gelijk is. Alle palindromen in de basisregistratie personen staan in onderstaande tabel voor namen met ten minste vijf naamdragers. Reinier en Hannah zijn de langste, met Staats (van Eustatius) en Remmer (van Rembert). Hoe korter de naam hoe meer palindromen er zijn, maar met een totaal van 91 is een voornaam palindroom toch een zeldzaam verschijnsel. Met lengte 5, 6 en 7 beginnen en eindigen de palindromen met een medeklinker, behalve de Arabische namen Azizza, Aviva, Afifa en Anina. Met vier letters is het andersom, dan beginnen en eindigen de palindromen met een klinker, behalve Sees en Suus. Met drie letters kan de klinker zowel in het midden als aan de uiteinden van de naam staan. Ebbe, Enne, Esse, Eke, Kik, Nan, Pip en Sas zijn uniseks palindromen.

Zonder beperking naar aantal naamdragers zijn er 247 palindromen. Dan komen Neissien, Reinnier, Adeleda, Evirive, Gerbreg en Habibah er als lange namen bij.