Verwarwoordenboek vervolg (286)
In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de digitale versie van het Verwarwoordenboek op www.schrijfwijzer.nl.
Wilt u ook een ‘verwarpaar’ behandeld zien? Plaats dan een reactie onder deze rubriek. Kijkt u dan wel even op de website om te zien of de woorden al zijn opgenomen.
band / binding
De woorden worden in de figuurlijke betekenis wel door elkaar gebruikt, maar er is een subtiel verschil.
band wat personen samenbindt: ‘om iets heen’
- De band tussen broers en zussen is misschien wel de meest unieke relatie die er bestaat.
binding hoe personen gehecht zijn: ‘tussen’
- Ik heb geen idee meer voor welke organisatie ik eigenlijk werk en voel geen binding meer met mijn werkgever.
Beide woorden hebben ook een letterlijke betekenis: band bij auto of rok, enz., en binding van atomen. Deze betekenissen van ‘samenvoeging’ zijn duidelijk. Maar samenvoegen kan op verschillende manieren. Je kunt verschillende elementen samenbinden met een band eromheen. Maar je kunt ze ook vasthechten aan elkaar, en dan gaat het om een (ver)binding. Je zou ook kunnen zeggen dat een band totaler is, er helemaal omheen, en dat een binding meer een aspect betreft waarin je je met een ander verbonden voelt.
Beide woorden in één zin: Als je bindingsangst hebt, dan ben je bang dat je de band met iemand als te knellend zult ervaren. Duidelijk zo, het onderscheid? Wat kies je dan in de volgende zinnen?
1. Als dirigent ervaar ik in het Concertgebouw echt een band/binding met het publiek.
2. Deze partij had vroeger een nauwe band/binding met de vakbond.
Een klein veldonderzoek gaf de volgende uitkomst. In 1. bestaat een lichte voorkeur voor binding. Een dirigent kan ook een band hebben met het orkest, bijvoorbeeld als hij al vaker dat concert heeft geleid. In 2. bestaat een voorkeur voor band, en dan liever nog het meervoud banden, omdat het hier gaat om concrete contacten. Dus ook zoiets subtiels als de concreetheid van de verbondenheid speelt een rol bij het onderscheid tussen band en binding. Benieuwd naar tegenvoorbeelden. Als je die opstuurt, en wij daar contact over hebben, dan krijgen we misschien ook een binding – nee, een band.
Afbeelding van Tatyana Kazakova via Pixabay
M. M. Haverkamp zegt
Het eerste waar ik aan denk bij band is, dat het persoonlijker is.
De band van de dirigent met het publiek, zijn publiek op dat moment, om zijn invulling van de vertolking van de componist ten gehore te laten brengen. De band met zijn publiek was sterk die avond.
Ik heb niets met een binding, behalve als ik in de keuken sta.
Het is wetenschappelijker.
Arno. zegt
Het ligt bij mij ietsjes anders dan bij Haverkamp hierboven. Mijn intuïtie zegt me dat het verschil tussen de band en de binding met het publiek in de gegeven voorbeelden hem in de duurzaamheid zit. De band tussen de dirigent en het publiek is permanent, de binding is iets wat op díé plek op díé avond van dát concert ontstaat en weer uiteenvalt als het applaus verstorven is en ieder zijns weegs gaat. Overigens denk ik dat ik in het tweede geval misschien eerder zou kiezen en voor de mogelijkheid ‘verbinding’, maar dit schrijf ik met enige aarzeling.
Robert Kruzdlo zegt
Arno, hangt dat niet af welk publiek er in de zaal zit? Vastpubliek of nieuwpubliek. Voorlopig laat ik het hier bij.