• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Neoklassiek Neder-Grieks

25 november 2022 door Marc van Oostendorp 3 Reacties

Portret van Hugo de Groot (1583-1645), Michiel Jansz. van Mierevelt (atelier van), 1631. Bron: Rijksmuseum.

“Ειπ’ ἄρα, εἰ ποτ’ ἔην μεγάλου τ’ ἀνδρὸς μέγα τ’ ἔργον’, dichtte Jan de Groot (de vader van Hugo) ‘Μεῖζον ἂν ἢ οἷον Στεύνιος ἔργον ἔθη;’ – zeg maar of er ooit een groots werk van een groot man is geweest dat grootser was dan het werk dat Stevin deed?

Hugo de Groot schreef die regels in een gedicht aan het begin van Simon Stevins belangrijke werk De beghinselen der weegh const. Dat boek was geschreven in het Nederlands, maar De Groot verhief de intellectuele status ervan door er een gedicht in het Latijn aan toe te voegen, en een in het Grieks.

De Groot was niet de enige die in de vroegmoderne tijd in het Grieks schreef, laten Han Lamers en Ralf Van Rooy zien in een nieuw nummer van het Classical Receptions Journal. Er waren aan het eind van de zestiende en het begin van de zeventiende eeuw veel meer dichters die zich waagden aan deze belangrijke klassieke taal – een taal die tot kort voor die periode eigenlijk nauwelijks gelezen werd in West-Europa. Lamers en Van Rooy wijden een heel artikel aan het ‘Neoklassiek Grieks’ zoals dat in deze periode in de Lage Landen begon te leven.

Dat Neoklassieke Nedergrieks is tot nu toe altijd een beetje verwaarloosd. Je kunt natuurlijk wel zien dat her en der Griekse gedichten werden geschreven, maar vaak wordt dat afgedaan als een spelletje bedoeld om te laten zien hoe slim of geleerd je bent. Hamers en Van Rooy tonen aan dat er allerlei andere redenen waren waarom Laaglandse geleerde dichters zich overgaven aan Heleense poëzie. Constantijn Huygens en Hugo de Groot deden het bijvoorbeeld om beter Grieks te leren, anderen, zoals vader De Groot, om distinctie te geven aan eigen werk of dat van anderen. Bovendien werd het Grieks ook mooi gevonden, misschien wel de meest poëtische taal: ook de klassieke Romeinen hadden immers al hoog opgegeven van de taal. Op bijzondere gebeurtenissen op te luisteren werden dan ook af en toe voordrachten gedaan in het Grieks, bijvoorbeeld door Erasmus.

Wonderlijk is dat die cultuur rondom het Neoklassieke Grieks niet in alle regio’s hetzelfde was. Zo werd in de Lage Landen nauwelijks proza geschreven in de oude taal: de overgeleverde teksten zijn bijna allemaal gedichten, terwijl er in Scandinavië bijvoorbeeld soms ook proefschriften in het Grieks werden opgesteld.

Het was geen massabeweging en het hoogtepunt ervan heeft maar een paar decennia geduurd. Maar het is een intrigerende episode in de geschiedenis van de Lage Landen, waarin we ontdekken dat het een geschiedenis is geweest van vele talen.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel

Lees Interacties

Reacties

  1. Ton Harmsen zegt

    25 november 2022 om 09:42

    Wat een wonderkind was Hugo de Groot toch! De Weeghconst is van 1586 (het citaat op fol. aA3v) en Hugo van 1583. Toen ik drie was kon ik nog niet in het Helleens schrijven.

    Beantwoorden
    • Marc van Oostendorp zegt

      25 november 2022 om 09:53

      Oei, dat was een foutje van mij – de tekst was geschreven door Hugo’s vader, Jan. Overigens kan ik, nu ik oud en der dagen zat ben, nog stééds niet in het Grieks schrijven, en zeker geen gedichten.

      Beantwoorden
      • Ton Harmsen zegt

        25 november 2022 om 17:00

        Haha – in ieder geval veel dank voor het verwijzen naar dit nuttige artikel van Lamers & Van Rooy, dat ik met veel plezier gelezen heb. In de door hen genoemde bloemlezing The Hellenizing Muse komt Janus Grotius overigens niet voor, en Hugo veertien keer – de vergissing is dus niet zo raar.

        Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

W.L. Penning • Het monster

Doller dan ooit is ’t monster losgebroken,
En menschen worden wilde beesten;
Helsch viert het kwaad zijn gloriefeesten –
Tot de overmacht heeft rechtgesproken

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

HONDSDAGEN

Niet groen rijpt het gras dit jaar,
bomen dragen hun bladeren wit,
het licht is niet uit het veld
te slaan, de dag reikt aan
de dag, in dromen zoeken
de nachten onderdak.

Bron: Uit de hoge boom geschreven, 1967

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

18 juli 2025

➔ Lees meer
19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

15 juli 2025

➔ Lees meer
1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1949 Jeroen Groenendijk
sterfdag
1963 Jan Naarding
2008 Rein Bloem
➔ Neerlandicikalender

Media

The form of the adjective in Dutch

The form of the adjective in Dutch

20 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Literaire Letterenshow met Mustafa Stitou en Auke Hulst

De Literaire Letterenshow met Mustafa Stitou en Auke Hulst

19 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

15 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 3 Reacties

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d