• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Rapsodie in ijs

21 december 2022 door Mathijs Sanders Reageer

Donald Niekker, Waarachtige beschrijvingen uit het permafrost.

Er zit een boel leven in de Groningse neerlandistiek. Zo organiseert onze studievereniging Zaza een aantal leesclubs. Om de paar weken bespreken die clubs een boek, dat beurtelings door de studenten wordt aangedragen en daarover wisselen wij van gedachten in een bekend Gronings etablissement (waar je ook wel eens een schrijver tegen het lijf loopt).

Deze week bespraken we (ik mag meedoen!) Waarachtige beschrijvingen uit de permafrost van Donald Niedekker. Schrijver (1963) en roman (2022) bleven wat onder de radar, maar de toekenning van de Bordewijkprijs 2022 voor verhalend proza bracht daar enige verandering in.

Als je het verhaal samenvat blijft er weinig van de roman over. Een bemanningslid dat op 27 januari 1597 het leven liet tijdens de overwintering van de Hollanders op Nova Zembla vertelt vanuit de permafrost over zijn leven en over wat zijn zintuigen en bewustzijn binnendringt sinds zijn recente opwarming. Wat Waarachtige beschrijvingen uit de permafrost tot een uitzonderlijke roman maakt zijn de talrijke beelden waarmee de naamloze verteller – een dichter die lof had moeten zingen van de expeditie – de wereld duidt en diens even zoekende en barokke als trefzekere stijl.

De fraaie ironie is onmiskenbaar. Het denken van de stijfbevroren (maar door de opwarming van de aarde gestaag ontdooiende) verteller is zo vloeibaar als water, terwijl zijn tegenspeler – de onkreukbare predikant, geograaf, astronoom en cartograaf Petrus Plancius – de stolling van de steile orthodoxie belichaamt. Geen grotere leugen dan samenhang, aldus de verteller. “Het is toeval voor en toeval na, soms een tel doorschoten door het vuurvliegjeslicht van causaliteit.” Zijn vertelling kan dan ook niet anders dan rapsodisch zijn, de open plekken op de kaart vullend met cartouches, zoekend naar wat zijn diepste verlangen kan vervullen – naar dat wat zich bevindt in het binnenste van een ei in een ei in een ei.

“Veel heb ik gezien, ver kan ik schouwen. Veel kan ik verhalen.” Wat een heldenepos had moeten worden, werd het trommellied van een sjamaan.

Behalve een “atypische ecoroman” (Emma Ringelberg op Jong Neerlandistiek), is Waarachtige beschrijvingen uit de permafrost een roman waarin de verplintering en de meerduidigheid worden gevierd – het stromen van de rivier, het vloeien van de inkt, de dooi die alles wat dreigt te stollen in beweging zet.

Kom nu, grote warmte, warmte die eeuwen van vorst doet vloeien in een stroom van woorden. Te lang liggen mijn woorden hier diepbevroren. Vier keer honderd jaar heb ik ganzen zien overvliegen, vier keer honderd jaar in het korte, al te vroege voorjaar, vier keer honderd jaar in het vroege najaar, vier keer honderd jaar heb ik hun roep gehoord zonder ze te kunnen groeten.

Kom nu, Grote Dooi die de vorst van eeuwen doet smelten, en mijn woorden zullen stromen.

Kom warmte, kom!

Het resultaat is een intrigerende en waarachtige vertelling door een ontdooiende geest.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: Donald Niekker, klimaatroman, letterkunde

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Maarten van der Graaff • Peiskam

ik zit met kruimels op mijn jas in de stiltecoupé
ik word morsiger ik weet iets van poëzie
de forenzen zien het morsige in mij
ik ruik naaldbomen ik ruik potgrond

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

ARS POETICA

Waar puin ligt en een oude fiets
keerde mijn schoen een kistje om,
ik keerde op mijn schreden,
keerde het om, ik dacht misschien
ligt het toch liever andersom.

Bron: Het Zinrijk, 1971

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

18 juni 2025

➔ Lees meer
Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

Een rijk leven: afscheidsrede Johan Koppenol, VU Amsterdam

17 juni 2025

➔ Lees meer
3 juli 2025: afscheidssymposium Johan Koppenol

3 juli 2025: afscheidssymposium Johan Koppenol

17 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

sterfdag
1962 Joseph Endepols
➔ Neerlandicikalender

Media

De internationale positie van het Engels

De internationale positie van het Engels

14 juni 2025 Door Marc van Oostendorp Reageer

➔ Lees meer
Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

11 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

10 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d