Ik heb het idee dat er echt iets wezenlijks gaat veranderen.
Ineens heeft iedereen het erover; ChatGPT .
ChatGPT is een Large Language Model, getraind door OpenAI. Het systeem kan zowel vertalen als nieuwe tekst genereren en velen, van journalist tot marketeer, van vertaler tot docent, vragen zich af: welke gevolgen gaat dit voor mijn beroep hebben? Gaat dit mijn werk radicaal ontwrichten?
Maar er is iets anders wat mij meer bezighoudt: als je alleen nog enkele schrijfinstructies hoeft te geven waarna je gedroomde essay of betoog, rapportage of reclameslogan met een druk op de knop verschijnt, welke gevolgen heeft dat voor ons als mens, voor onze denkkracht? Want schrijven is denken, is structureren, is keuzes maken en is stof eigen maken. Schrijven is leren.
Sommigen beweren dat het gebruik van ChatGTP ook zal leiden tot een verlies van creativiteit en luiheid in de hand werkt omdat mensen minder bereid zijn zich in te spannen om hun eigen ideeën te bedenken. De meer optimistisch ingestelden geloven weer dat het ons in staat zal stellen een deel van onze cognitieve lasten te verlichten. ChatGPT kan ons bijvoorbeeld helpen grote hoeveelheden informatie efficiënter te verwerken en te organiseren, zodat onze hersenen zich op complexere taken kunnen concentreren. Dit kan bijvoorbeeld nuttig zijn voor mensen die worstelen met mentale overbelasting.
Mij lijkt dat het effect van ChatGPT in elk geval complex en veelzijdig zal zijn. En op onze diensten bij In’to net zo goed. Gaan wij op termijn onze schrijfcursussen vervangen door een cursus AI-literacy, waarin studenten leren de juiste vragen te stellen en het systeem de juiste instructies te geven? En gaat onze vertaaldienst vervangen worden door machine translation met post editing, waar de menselijke en interculturele maat nog wordt toegevoegd aan wat de machine heeft geproduceerd?
Zijn mijn zorgen terecht of zal het zo’n vaart niet lopen? Ik weet het niet behalve dat ik het idee heb dat er echt iets wezenlijks gaat veranderen.
Sylvia van der Weerden is directeur van het Radboud In’To Languages
Ik ben bang dat je gelijk hebt en dat er inderdaad iets wezenlijks staat te gebeuren. Maar wat….?
‘Sommigen beweren dat het gebruik van ChatGTP ook zal leiden tot een verlies van creativiteit en luiheid in de hand werkt omdat mensen minder bereid zijn zich in te spannen om hun eigen ideeën te bedenken.’ Dit geloof ik niet. Mensen met ideeën zijn onverslaanbaar, zelfs in je slaap kun je creativiteit zijn. De wil van de mens kun je niet in een machine stoppen. Wel gaat er gelukkig veel veranderen. Nachtmerries daar zijn mensen gek op.
Dit is wat ChatGPT er zelf over zegt (zie ook het webforum):
“Het is moeilijk om te voorspellen wat de invloed van ChatGPT op de schrijfonderwijs zal zijn, omdat ChatGPT een nieuwe technologie is die nog niet veel gebruikt wordt in het onderwijs. ChatGPT is een chatbot die gebruikmaakt van een machine learning-algoritme om te communiceren met mensen en om te antwoorden op vragen. Het kan mogelijk gebruikt worden in het onderwijs om leerlingen te helpen bij het verbeteren van hun schrijfvaardigheden, bijvoorbeeld door hen te helpen bij het formuleren van zinnen of het corrigeren van spelfouten. Het is echter belangrijk om te onthouden dat ChatGPT geen vervanging is voor menselijke begeleiding en dat het belangrijk is om leerlingen ook te blijven helpen met persoonlijke feedback en begeleiding van een leraar of mentor.
Wat verderop in de conversatie kwam deze bijdrage van ChatGPT:
“Hoewel ChatGPT kan helpen bij het genereren van teksten die natuurlijk en gemakkelijk te lezen zijn, is het nog steeds belangrijk om te leren hoe je zelf goede teksten kunt schrijven. Schrijfvaardigheid is [..] een cruciale vaardigheid in bijna alle beroepen en opleidingen, omdat het helpt om je ideeën duidelijk en overtuigend over te brengen.”
Een intrigerende kwestie die we niet te lang voor ons uit kunnen schuiven, blijft dan wel hoe het schrijfvaardigheidsonderwijs het best kan worden ingericht nu leerlingen en studenten met groot gemak ChatGPT kunnen gebruiken en de produkten niet gevoelig zijn voor plagiaatcontrole.
Naar mijn idee kan dat niet zonder dat het schrijfproces van de leerlingen en studenten elke keer weer op de voet wordt gevolgd. Maar is daar voldoende tijd en ruimte voor in het onderwijs? Of moeten we terug naar het opstel dat met pen en papier in het klaslokaal wordt geschreven?
Dat laatste is sowieso goed!
Ja, pen en papier. Goed idee.
We zullen in ieder geval nog duidelijker moeten maken dat schrijftraining breintraining is.