• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Oproep: Drank & drugs in de achttiende eeuw

1 mei 2023 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Gin craze

Achttiende-eeuwers hadden de beschikking over een rijk menu aan psychoactieve stoffen. Naast verschillende vormen van alcohol (bier, wijn, jenever), opium (opiumpillen, laudanum) en tabak (pijptabak, snuiftabak) vonden nieuwe stimulerende middelen als koffie, thee en chocolade hun weg naar herbergen, koffiehuizen en huishoudens. De afgelopen dertig jaar signaleerden historici een ‘soft drugs revolution’ (Goodman, 1995) en bestudeerden ze de eerste drugsepidemieën (Warner over de ‘gin craze’, 2002). In de Lage Landen en elders waren kooplieden actief in legale handel én in illegale smokkel. Aan het eind van de eeuw ontstonden de eerste medische concepten van verslaving, als gevolg van een groeiende ongerustheid over de effecten van alcohol en opium.

Veranderend middelengebruik in de achttiende eeuw is soms gezien als zowel uiting als oorzaak (Schivelbusch, 1980) van de opkomst van de burgerlijke samenleving en van het ‘civilisatieproces’. Hedendaagse historici stellen deze verbanden echter ter discussie, ook omdat de achttiende-eeuwer ons huidige concept van ‘drugs’ niet kende. De grenzen tussen geneesmiddelen, roes- en genotsmiddelen en voeding waren vloeiend. Wetgeving en handhaving waren veelal gebaseerd op overwegingen van fiscaliteit en openbare orde, veel minder op de wens individuele consumptiepatronen te reguleren uit moreel of medisch oogpunt.

Het Jaarboek De Achttiende Eeuw van 2024 wil het landschap van psychoactieve middelen in de lange achttiende eeuw (1670-1830) in kaart brengen. Het zal proberen de verhouding van de achttiende-eeuwer tot zijn psychoactieve dieet te begrijpen vanuit diens eigen perspectief, en niet als de voorgeschiedenis van onze hedendaagse omgang met en regulering van alcohol en ‘drugs’. Thema’s die we graag behandeld willen zien zijn onder meer: veranderingen in consumptiepatronen en gebruiksomgevingen; medische, filosofische en religieuze ideeënvorming rond de middelen; de dynamiek van legale en illegale markten; wetgeving en de rol van de overheid; middelengebruik en de ontwikkeling van de burgerlijke samenleving; de relatie met de koloniale samenlevingen; en het beeld van middelengebruik in kunst en literatuur.

Abstracts met voorstellen voor papers (max. 300 woorden, met korte bio van de auteur) graag toezenden vóór 1 juli 2023, aan Stephen Snelders (s.a.m.snelders@uu.nl) en jaarboek@18e-eeuw.nl. Van de geselecteerde voorstellen worden de volledige artikelen van maximaal 6.000 woorden verwacht tegen 1 februari 2024. De artikelen worden aan redactionele peer review onderworpen.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Nieuws Tags: 18e eeuw, drugs

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Jolanda Kooijmans • Constant

de koeien kauwend en herkauwend in het kikkerbadje
onder de hoge lucht die een zoete pudding is
met ganzen in lange slierten vloekend en tierend
in een groots verband

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

LOOPMUIS

Niet eenzamer, maar even eenzaam,
welk huis hij kiest of welke plaats,
zijn poten laten hem niet los,
hij loopt, soms eet hij uit zijn poot,
hij loopt,
tot hij zijn graf haalt, inderhaast.

Bron: Enkele gedichten, 1973

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

26 mei 2025: Nederlands Centraal

26 mei 2025: Nederlands Centraal

7 mei 2025

➔ Lees meer
9 mei 2025: een avond over patiëntenliteratuur in Perdu

9 mei 2025: een avond over patiëntenliteratuur in Perdu

7 mei 2025

➔ Lees meer
16 mei 2025: In contact met collecties

16 mei 2025: In contact met collecties

5 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1947 Renata de Bies
sterfdag
2024 Renata de Bies
➔ Neerlandicikalender

Media

De Vliegende Hollander. De Mythe bij Gerard Reve, Jef Last en Louis Ferron

De Vliegende Hollander. De Mythe bij Gerard Reve, Jef Last en Louis Ferron

12 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

➔ Lees meer
Nachoem W. Wijnberg

Nachoem W. Wijnberg

11 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Kruispunt/Croisement: Nederlands in Noord-Frankrijk

Kruispunt/Croisement: Nederlands in Noord-Frankrijk

10 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d