• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Johan en Piperviken

6 augustus 2023 door Siemon Reker Reageer

Onder de motorkap van Carmiggelt (vii)

Bescheiden: ik heb maar een paar honderd Kronkels bij de voorbereiding voor deze serie gelezen. Als ik dus beweer dat een bepaalde tekst de beste of heel goed is, dan betekent dat een voorkeur binnen die toevallige selectie uit meer dan 8000 stuks. Bij de top-X Kronkels hoort voor mij Een jongeman uit Oslo (als Piperviken in het Nieuw Utrechtsch Dagblad en het Rotterdamsch Parool op 13 mei 1954 verschenen, via delpher.nl is deze Kronkel althans niet via een zoekwoord vindbaar in Het Parool). In dit verhaal wordt het uitnodigende echtpaar in Rome zó geïntroduceerd: “Merendeels buitenlandse gasten hadden zich verenigd ten puissanten huize van een heer, die in het hart van de kwestie, stond te kijken als een boeiende persoonlijkheid, voor wie hem wist aan te snijden. Zijn echtgenote, die wij op een moeilijk levenstijdstip aantroffen, dwarrelde gastvrouwelijk rond en sloeg fonteinen geestdrift uit een rots van wanhoop.” Ten puissanten huize, hier geniet iemand van naamvallen.

De kennelijk nerveuze gastvrouw vergist zich telkens in Carmiggelt, denkt bij herhaling dat hij uit Oslo komt en gaat dan snel weg zodra die vergissing door haar gedropt is. “Zij verdween weer in de menigte, mij overlatend aan een windstille heer op leeftijd, die als een uitgedwarreld blad in het leven lag, en mij aankeek of ik zijn twaalfde bord balkenbrij was.” Prachtig, een reeks verrassingen bevattend. We belanden via de balkenbrij in het Oosten, de geboortestreek van Carmiggelts vader of diens werkgever Stegeman én we maken kennis met een wel zeer passieve manspersoon.

Dat gold al bij de introductie van de heer des huizes die als een taart uit de ijskast wordt voorgesteld en die daarmee al net zo star of zelfs uitgeleefd wordt voorgesteld als de bezoeker die ons dus uitgetekend wordt als “windstille heer op leeftijd, die als een uitgedwarreld blad in het leven lag”. En mevrouw? Hij dwarrelde neer, zagen we, zij dwarrelde rond en was heel wat meer mans, ze “sloeg fonteinen geestdrift uit een rots van wanhoop”.

De rots moet een Oudtestamentische verwijzing zijn naar Mozes, Numeri 20 in de vertaling van BibleGateway.com: “Moeten wij voor jullie water uit deze rots laten komen?’ Toen hief Mozes de staf op en sloeg tweemaal op de rots. Het water gutste eruit en de mensen en het vee konden drinken.” – Verderop in het verhaal wordt de verteller naar van alles in Noorwegen gevraagd maar dat zijn evenzovele zaken waarop deze Amsterdammer geen antwoord weet. Als er concreter naar de wijk Pipervika geïnformeerd wordt (een havenwijk) en wel of men er nog bezig is te breken, schrijft Carmiggelt dat hij, aan de destructie begonnen, doorgaat: “Want zo ben ik dan; als ik eenmaal begin te breken in zo’n stad, laat ik geen steen op elkaar.” Dat lijkt mij een verticaal, binnentekstueel lijntje met het Mozaïsche succesvolle slaan op de rots van boven.

Zulke lijntjes komen niet altijd in een Kronkel voor maar voldoende vaak om er een bewust streven van Carmiggelt in te zien.

Dit stukje verscheen eerder op het weblog van Siemon Reker

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: S. Carmiggelt

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Paul Snoek • Een reus

Een reus kent zichzelf.
Hij zoekt een meisje zoet als een konijn
om weg te goochelen in en uit
de grote hoed van zijn hart.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

OEUVRE

Het oeuvre van de dood is wel onmetelijk,
maar elke bladzij, blad na blad, is vastgeplakt
en ieder deel staat vastgespijkerd op de plank
en elke plank: nog in de boom onuitgehakt.

Bron: Barbarber, december 1969

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

10 juli 2025

➔ Lees meer
Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

8 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1914 Karel Meeuwesse
1936 Mieke Smits
1939 Seth Gaaikema
sterfdag
1978 Sonja Witstein
2021 Mark de Haan
➔ Neerlandicikalender

Media

De laatste keuze van Rogi Wieg

De laatste keuze van Rogi Wieg

9 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

8 juli 2025 Door Vianne Cré Reageer

➔ Lees meer
‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

5 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d