• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Call for Papers dossier ‘Zintuiglijkheid’

11 oktober 2023 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Het thema van het volgende dossier van Locus-Tijdschrift voor Cultuurwetenschappen is Zintuiglijkheid.

De afgelopen decennia is de cultuurwetenschappelijke interesse voor de zintuigen, waarneming, ervaring, affecten, lichamelijkheid, kortom zintuiglijkheid sterk gegroeid. Na een langere periode waarin structuralisme en formalisme de boventoon voerden, ontstond in de jaren negentig een beweging die we nu als de ‘affective’ of ‘sensory turn’ kennen. Van een sterke focus op de analyse van structuren en betekenisgevingen van cultuurobjecten, verschoof de aandacht steeds meer naar de culturele dimensies van zintuiglijkheid en gevoel. Hierdoor verschoof de benadering van zintuiglijkheid als biologisch fenomeen naar een waarbinnen gevoel en zintuiglijkheid als een breed cultureel construct wordt gezien. ‘Sensory studies’ biedt zo een culturele benadering van de zintuigen, en een zintuigelijke benadering van cultuur.

Het thema zintuiglijkheid kan vanuit de verschillende theoretische en objectgerichte perspectieven worden benaderd. Binnen het vakgebied van kunstgeschiedenis hangt onderzoek naar restauratie en materialiteit bijvoorbeeld nauw samen met zintuiglijkheid. Men vraagt zich bijvoorbeeld af van welk materiaal een kunstwerk gemaakt is, en hoe dit de zintuigen aanspreekt. Van belang wordt dan hoe het hout of de verf ruikt, of je de streken van het penseel kunt zien, van welk materiaal pigmenten werden gemaakt, en of dat materiaal giftig was of niet? Verder kent de kunstgeschiedenis een lange theoretische traditie waarbij concepten als Stimmung, mood, atmosfeer de zintuiglijke ervaring van of in het kunstwerk problematiseren. De filosofie biedt ons inzichten via onder andere de fenomenologie; film- en mediastudies houdt zich bezig met zintuiglijkheid en multimodale perceptie in relatie tot het bewegend beeld; binnen de cultuurgeschiedenis ontstond ‘the history of emotions’ waarbinnen onder andere zintuiglijkheid historisch wordt benaderd; voor muziekwetenschappers zijn zintuigen en waarneming belangrijke thema’s, en letterkundigen doen steeds meer onderzoek naar lezers, emoties en Theory of Mind. Een dergelijke meer empirische benadering kenmerkt ook het onderzoek binnen communicatiewetenschappen waar de rol van emoties en ervaring via empirisch publieksonderzoek wordt bekeken.

Het interessante is natuurlijk dat de theorieën en concepten uit de kunstgeschiedenis ook in mediastudies een plek kregen, fenomenologie kan helpen onze zintuiglijke ervaring van literatuur, schilderijen en films te begrijpen, en het onderzoek binnen communicatiewetenschappen mogelijkheden biedt theorieën over zintuiglijkheid vanuit de empirie te staven. Het onderwerp biedt dus mogelijkheden tot kruisbestuiving tussen de verschillende disciplines binnen de cultuurwetenschappen. Daarnaast is zintuiglijkheid een thema dat ook buiten de cultuurwetenschappen onderzocht wordt. Kennis uit de biologie is van belang om het lichamelijke aspect van zintuiglijkheid te begrijpen. Daarnaast is men binnen de psychologie geïnteresseerd in de manier waarop prikkels via de zintuigen reacties en gedrag oproepen. Maar ook de samenstelling van stimuli wordt onderzocht, bijvoorbeeld in onderzoek naar kleur (samenstelling pigmenten) en geur (hoe rook een grachtenpand in de 16e eeuw).

Voor dit dossier willen we de traditionele cultuurwetenschappelijke problematieken in relatie tot zintuiglijkheid aan de orde laten komen, maar ook moedigen we auteurs aan interdisciplinaire en vergelijkende vragen te stellen. Tenslotte hopen we dat deze invalshoek een directe brug kan slaan naar de rol die kunst en cultuur spelen in de ervaringsmaatschappij waarin we leven.

Uitnodiging

Locus – Tijdschrift voor Cultuurwetenschappen nodigt onderzoekers uit bij te dragen aan een themadossier over deze ‘sensory turn’ in de cultuurwetenschappen. We verwelkomen bijdragen vanuit verschillende disciplines (bijvoorbeeld geschiedenis, filosofie, kunstgeschiedenis, letterkunde, mediastudies, games studies, culturele antropologie, wetenschapsgeschiedenis, medische geschiedenis) of een interdisciplinaire combinatie hiervan. Op die manier willen we een overzicht bieden van het actuele onderzoek naar zintuiglijkheid en gevoel binnen de cultuurwetenschappen in Nederland.

Voorstellen voor artikelen (max. 200 woorden + een bio) kunnen worden ingestuurd via locus@ou.nl. Deadline voor voorstellen is 13 november 2023.

Locus-Tijdschrift voor Cultuurwetenschappen is een online, open acces uitgave van de Open Universiteit. Als interdisciplinair academisch tijdschrift richt het zich op een breed publiek van zowel academici als geïnteresseerden in cultuurwetenschappelijk onderzoek. Meer weten? Klik hier.


Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Nieuws Tags: call, tijdschriften

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

D. Hillenius • Wij hebben nog vergeten

men laat Hongaren de zee zien
hijst Hollanders op bergen
beren op fietsen
opoe Moses maakt schilderijen

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

SPROOKJE

Om middernacht word ik een pompoen en drijf ik weg in een muiltje

Bron: datering; 1971-1972; niet eerder gepubliceerd

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

18 juli 2025

➔ Lees meer
19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

15 juli 2025

➔ Lees meer
1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1801 Taco Roorda
1901 Wim Caron
sterfdag
1901 Jan ten Brink
1919 Jacob Verdam
2010 Hans den Besten
➔ Neerlandicikalender

Media

De Literaire Letterenshow met Mustafa Stitou en Auke Hulst

De Literaire Letterenshow met Mustafa Stitou en Auke Hulst

19 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

15 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 3 Reacties

➔ Lees meer
Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

14 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d