Op een dag als vandaag denk ik altijd ook aan Marga Minco (1920-2023). In 2019 mochten wij haar in haar huis in Amsterdam de P.C. Hooft-prijs uitreiken. Elf jaar eerder las haar dochter Jessica Voeten de door haar moeder geschreven 4 mei-voordracht voor, ‘Een sprong in de tijd’.
Ze haalde herinneringen op aan 4 mei 1940, “de laatste zaterdag waarop ik onbekommerd met mijn vader van huis was gegaan.” Haar lezing en daarmee haar oeuvre (er zou in 2019 nog een kort dankwoord volgen) besluit met deze indrukwekkende woorden:
Op een dag als vandaag, op deze vierde mei, zie ik die zaterdag in 1940 voor me, die zaterdag die nooit uit mijn geheugen is gewist, en die met het stijgen der jaren, in een altijd wisselende cadens – al naar gelang mijn stemming – me steeds levendiger voor de geest is blijven staan.
Op een dag als vandaag luister ik naar de jonge stem van Marga Minco, vastgelegd op een 45 toerenplaatje uit 1960. Op de tweede zijde van die plaat horen wij haar echtgenoot, de dichter Bert Voeten. Samen sieren zij met hun gezichten en handschriften nog altijd de omslaghoes.
Marga Minco leest een variant voor op haar verhaal ‘Bomen’, dat in mei 1957 voor het eerst was verschenen in het literaire tijdschrift Maatstaf en daarna nog vaak zou worden herdrukt. Anders dan in veel ander werk uit die vroege jaren van haar schrijverschap (Het bittere kruid, Het adres), koos zij voor de derde persoon. Maar voor de plaatopname in de reeks ‘Stemmen van schrijvers’ zette zij het verhaal over Ruth om in de eerste persoon enkelvoud en voegde zij een prachtige laatste zin toe, luister maar:
Zo zullen zij opnieuw bijeen zijn onder de zon, hun wortels diep in de heuvels van Judea.
Judit Gera zegt
Hartelijk dank voor het delen van de jonge stem van Marga Minco. Toen ik haar leerde kennen had ze al een oude stem maar er bleef toch een beetje van die jonge stem over. Aangrijpend ook die switch naar de eerste persoon enkelvoud.