Ik mag niet langer zwijgen. Bijna dagelijks wordt er een nieuwe mokerslag uitgedeeld aan het universitaire landschap in Nederland. Dan is het weer het afschaffen van zo’n beetje alle vreemde talen, dan weer het door louter onnozelheid versterken van het Engels, of de universiteiten te verplichten ieder jaar 94.000 studenten te vinden om te beboeten. En dat allemaal in één week. Gisteren kwam daar nog het nieuws bij dat de minister, naast de al aangekondigde bezuiniging van een miljard euro op het hoger onderwijs (1.000.000.000 euro), nog eens ruim 300 miljoen extra schrapt.

Een zin in het bericht op ScienceGuide hierover trof me bovenmatig:

Een specifieke maatregel die het hoger onderwijs raakt, is het stopzetten van de promotiebeurzen voor leraren. Deze regeling verdwijnt in het kader van de subsidietaakstelling volledig. Dit betekent dat docenten die willen promoveren hiervoor geen specifieke ondersteuning meer krijgen. Deze call voor de regeling die deze week is opengegaan, zal de laatste zijn.

Ik ben onlangs net begonnen mensen te begeleiden in wat kennelijk de een na laatste lichting docentpromovendi is, althans degenen die via het zogenaamde DuDoc-Alfa-programma en via NWO een beurs hebben gekregen. Dit gaat om docenten in de geesteswetenschappen (dus geschiedenis en de talen). De meesten van hen werken in het voortgezet onderwijs, en een enkeling op de basisschool.

Twee weken geleden hadden we de eerste bijeenkomst – wat een intelligente, welbespraakte, en gemotiveerde mensen! Allemaal willen ze zich de komende jaren inzetten om manieren te bedenken om het onderwijs te verbeteren. Ze krijgen daarvoor een beurs zodat ze zich een paar dagen per week kunnen vrijkopen, maar ik weet zeker dat ze allemaal de komende jaren ook veel weekends en vakanties gaan opofferen. Hoe zorgen we ervoor dat chatbots op een verantwoorde manier worden ingezet in het schrijfonderwijs, nu we er toch niet meer omheen kunnen? Hoe kunnen oude teksten zoals Reinaert in het primair onderwijs worden gebruikt om kinderen een gevoel voor het verleden te geven? Hoe kunnen in het vreemdetalenonderwijs het spreken en schrijven beter worden geïntegreerd, zodat beide vaardigheden ervan profiteren?

Dit alles kost natuurlijk maar een schijntje, terwijl het zoveel oplevert. Gemotiveerde leraren die hun werk kunnen verdiepen. Leraren die weten wat wetenschap is. Mooi, wetenschappelijk onderbouwd lesmateriaal. Een universiteit die verbonden blijft met de praktijk – voor de geesteswetenschappen is die praktijk voor een groot deel het klaslokaal. Met andere woorden: veel en veel meer dan wat je erin investeert.

En met één pennenstreek wordt dat allemaal tenietgedaan. Niemand begrijpt waarom, want deze minister heeft de gewoonte elke maatregel te rechtvaardigen door te zeggen dat hij het zelf ook vreselijk en twijfelachtig vindt, maar dat hij gedwongen wordt door hogere machten. Het academische landschap verandert langzaam in een troosteloze woestenij.

Kom op 14 november demonstreren in Utrecht en teken de petitie tegen de bezuinigingen.