Op 17 mei vond de finale van de Olympiade Nederlands plaats in het Universiteitsmuseum Utrecht. Er namen in totaal meer dan 2200 Vlaamse en Nederlandse leerlingen aan de voorronde in januari deel, en 11 van hen bereikten de finale. Zij deden allemaal onderzoek onder begeleiding van een onderzoeker aan een Vlaamse of Nederlandse universiteit, en de jury bekeek daarvan de afgelopen weken de resultaten. Els Stronks (Universiteit Utrecht) opende namens de organisatie de bijeenkomst.

De aanwezigen werden nog even in spanning gehouden omdat Tine De Koninck en Elisabeth de Bruijn voor de meegekomen familieleden en vrienden van de finalisten uitlegden welke scholen meededen, welke opgaven in de voorronde gemaakt werden, en hoe uit die meer dan 2200 leerlingen de 11 finalisten boven kwamen drijven. Twee derde van de leerlingen die aan de voorronde deelnamen waren Vlaams, een derde Nederlands: we zien na 5 jaar Olympiade Nederlands dat in Vlaanderen hele klassen meedoen, terwijl in Nederland enkele leerlingen per klas deelnemen. Van de 11 finalisten kwamen er 8 uit Vlaanderen, 3 uit Nederland.

Laurens Ham las daarna als juryvoorzitter het juryrapport door, waarbij elk van de 11 onderzoeksprojecten kort belicht werd. Alle finalisten hadden ook een dag in Brussel met workshops van onder andere de VRT gekregen om tot een optimale presentatie van het onderzoek per video te komen. De finalisten, hieronder, voerden onderzoek uit naar de volgende onderwerpen:

Benthe de Kraker (Sint-Maartenscollege Maastricht): “De verbeelding van consumptie in zeventiende-eeuwse komische toneelstukken”. Begeleiders: Estel van den Berg en prof. dr. Kornee van der Haven (Universiteit Gent)

Helene Dierickx (GO! Atheneum Zottegem): “Hoe draagt de typografie van een roman bij tot de betekenis?”. Begeleider: prof. dr. Lars Bernaerts (Universiteit Gent)

Karlijn Goossens (Óscar Romerocollege Dendermonde): “Praten met je handen. Hoe gebaren helpen om teksten te begrijpen”. Begeleider: dr. Merel Scholman (Universiteit Utrecht)

Lars Dhooghe (Sint-Jozefcollege Turnhout): “Bruh of glamour? Hoe bekend en duurzaam zijn de woorden van de kinderwoordverkiezing van 2024?”. Begeleiders: prof. dr. Nicoline van der Sijs (Insituut voor de Nederlandse Taal Leiden) en prof. dr. Reinhild Vandekerckhove (Universiteit Antwerpen)

Lore Claeys (Óscar Romerocollege Dendermonde): “Gesprekken tijdens First Dates“. Begeleider: dr. Myrthe Gosen (Rijksuniversiteit Groningen)

Maanasa Yekkala (Sint-Barbaracollege Gent): “Smaakt een goed boek naar andijvie? Een onderzoek naar criteria voor goede jeugdliteratuur, nu en toen”. Begeleider: dr. Frauke Pauwels (Universiteit Antwerpen)

Mariël Vonck (Gomarus College Groningen): “Het is ook vrouwenwerk! Vrouwelijk auteurschap in de vroegmoderne tijd”. Begeleider: dr. Tine De Koninck (Universiteit Antwerpen)

De top 3 werd bekend gemaakt:

3. Junxiang Ni die de prijs kreeg voor zijn “Emoties in Middelnederlandse ridderromans. Een kwantitatieve analyse” (Lorentz Casimir Lyceum Eindhoven). Begeleiders: dr. Laurent Breeus-Loos en dr. Elisabeth de Bruijn (Universiteit Antwerpen).

2. Ben Geivaerts (GO! Atheneum Malle): “Lijdend of meewerkend? De status van het voorwerp bij de werkwoorden gehoorzamen, verzaken en weerstaan“. Begeleiders: Alexander Van Herpe en dr. Dirk Pijpops (Universiteit Antwerpen)

1. Winnares van de Olympiade Nederlands 2025 is Lies de Schepper (Sint-Ritacollege Kontich), voor haar onderzoek naar “De sociale betekenis van dierennamen in de Lage Landen”. Begeleiders: dr. Melissa Schuring (Vrije Universiteit Brussel) en Karlien Franco (Katholieke Universiteit Leuven). Bekijk het winnende filmpje

Namens de sponsoren (Taalunie, Orde van den Prince, Noordhoff, Lemniscaat, Pelckmans) reikte taalkundige, oud-directeur van de Dikke  Van Dale en VRT-columnist Ruud Hendrickx aan de winnares de trofee uit. Alle finalisten ontvingen vervolgens een oorkonde en prijzenpakket van Marieke van Steijn (Universiteit Utrecht).

Daarna was het woord aan Frank Heinen: oud-student van de opleiding Nederlands in Utrecht, en Slimste der Slimste (want winnaar van het jubileumseizoen van het programma De Slimste Mens) in 2025. Hij vertelde hoe Nederlands niet de eerste studie was die hij koos, maar wel de studie waar hij vond wat hem maakt wat hij nu is: iemand die veel ziet, veel onthoudt en met elkaar verbindt, en over dit alles kritisch nadenkt en schrijft. Valerie Rousseau (Universiteit Antwerpen) dankte na afloop alle aanwezigen, leraren van de leerlingen die deelnamen, begeleiders aan de universiteiten en sponsoren. Na afloop was er tijd om gezellig na te praten, een kopje thee of koffie te drinken en een taartje te eten. We kijken terug op een geslaagde middag. Tot volgend jaar beste taalliefhebbers!