Metamorfoses van taal en talenstudies ‘Talen worden armer, talen verdwijnen, talenopleidingen storten in.’ Het zijn niet de vrolijkste opinies die je regelmatig hoort over taal. In de ogen van velen staat deze treurige stand van zaken voor de moeilijke positie van de humaniora, of zelfs de hele cultuursector. In hoeverre kloppen deze beweringen? En als ze kloppen, kunnen … [Lees meer...] overTe verschijnen: Het verdriet van de talen
Archief voor augustus 2025
7 oktober 2025: VONK-inspiratiemiddag
Op dinsdag 7 oktober is het weer zover: de GRATIS online VONK-inspiratiemiddag voor secties Nederlands. Tijdens deze unieke middag, waarin de vakvernieuwing uiteraard een belangrijke rol speelt, delen twaalf docent-onderzoekers hun wetenschappelijk onderbouwde lesmateriaal op een toegankelijke en inspirerende manier met vakgenoten. Enthousiast geworden? Hier vind je het brede … [Lees meer...] over7 oktober 2025: VONK-inspiratiemiddag
Verschenen: Rondom de verwondering
Reflecties over gedichten met een zingevende thematiek Rondom de verwondering bespreekt gedichten rond thema’s die raken aan zingeving, spiritualiteit en levenskunst. Deze thema’s geven structuur aan de artikelen die sinds 2017 in het tijdschrift Mantra zijn verschenen. Thema’s als leegte en volheid, lot en toeval, onzichtbare krachten, signalen van een nieuw … [Lees meer...] overVerschenen: Rondom de verwondering
De Helhond sliep
Met verhevigde concentratie zaai en wied ik in De appelmoestuin. Het wordt mijn pretentieuste boek tot nu toe. Niet zozeer omdat het een nieuwig type essays wil brengen, als wel omdat ze in eerste instantie zijn bedoeld voor jongeren. Meer dan ooit weeg ik woorden. Er bestaat immers zoiets als toegankelijkheid, registerdrift en bukken versus hurken … [Lees meer...] overDe Helhond sliep
Het lezen gaat door
Leeslogboek: augustus Ik ben volkomen gericht op lezen en op boeken. Dat geldt al minstens vanaf mijn tweede of derde levensjaar, als we de mensen mogen geloven van mensen die toen wat ouder waren. Weliswaar groeide ik op in een gezin, een familie van lezers, maar het lijkt me lastig om te bepalen of ik nu zo gesocialiseerd ben met het boek, of dat er een genetische … [Lees meer...] overHet lezen gaat door
Boek ferskynd mei Middelnederlânske oarkonden út Fryslân
Al wer aardich mear as in heale iuw lyn, yn 1969, waard yn Utert in stúdzjekonferinsje hâlden oer de bestudearring fan de Fryske taal en letterkunde oan de Nederlânske universiteiten. De ynlieder oer de stúdzje fan it Aldfrysk wie drs. (letter prof. dr.) H.D. Meijering. Ik wol hjirre graach ien fan de stellingen by syn ynlieding oanhelje: Beschrijving en bestudering van het … [Lees meer...] overBoek ferskynd mei Middelnederlânske oarkonden út Fryslân
15 september 2025: Symposium Schrijven over vernietiging
Maandag 15 september 202513.30 - 17.00 uurKartini Auditorium, UniversiteitsbibliotheekWitte Singel 27, 2311 BG Leiden Hoe te schrijven over de terreur van totalitaire regimes, over het leed, de onderdrukking, vervolging en vernietiging die daaruit voortkomen? En hoe komt het dat schrijvers in de nationaalsocialistische concentratie- en vernietigingskampen, ondanks de immense … [Lees meer...] over15 september 2025: Symposium Schrijven over vernietiging
In memoriam Renée van Bezooijen (1952-2025)
Op 21 mei 1952 werd Renée Alice Martha Goverina van Bezooijen geboren in het Belgische Kortrijk, op 21 juli 2025 overleed ze in het Friese Kûbaard. Twee plaatsen waarvan de naam begint met en K, en dan houdt de gelijkenis meteen op. Het is tekenend voor Renée, die zich in een veranderlijke loopbaan ontwikkelde van klankgeleerde tot kunstenaar (zonder dat eerste overigens … [Lees meer...] overIn memoriam Renée van Bezooijen (1952-2025)
Simon Vestdijk • Het lied der piramiden
Het lied der piramiden Wij zijn een vierkant volk, te streng in ’t loodOm een meander naar zijn aard te vatten;Wij zijn van de eeuwigheid de tochtgenoot,Door zonnebrand noch zandstorm af te matten. Ginds is het zwaarbevolkte stroomland grootIn bouwen en regeren en brandschatten,Tot de ondersteen de bovensteen verstootEn vorst en volk als gruis uiteen doet spatten. Ons … [Lees meer...] overSimon Vestdijk • Het lied der piramiden
Mock him not
Het zijn en blijven, wilde ik zeggen, de onverwachte, raar en bijzonder gezegde dingen die altijd het leukste zijn om te lezen, die het meeste doen en je het beste bijblijven. Daarom is het voor vertalers ook zo belangrijk om, als er bijzonder geformuleerde dingen in het origineel staan, die bijzondere formuleringen dan ook bijzonder in het Nederlands te … [Lees meer...] overMock him not
‘Onko teillä ohjelmaa?’ (Haben Sie einen Spielplan?; vert.)
Stel dat je in 1970 helemaal vrij en onafhankelijk denkt, wat denk je dan? Dat kan natuurlijk van alles zijn, het denken is nu eenmaal vrij, maar je zou bijvoorbeeld kunnen denken: dat alle sociale strijd in die tijd, zélfs de strijd tegen Franco in Spanje, allemaal onbelangrijk is zolang de ene helft van de mensheid (de mannen) de andere helft (de vrouwen) onderdrukt. Of: dat … [Lees meer...] over‘Onko teillä ohjelmaa?’ (Haben Sie einen Spielplan?; vert.)
Diefstal van een gouden tandenstoker en een knaap door waternimfen ontvoerd
Hylas en de nimfen (1896) door John William Waterhouse Deze zomer verscheen de vertaling van Harm-Jan van Dam van de Monobiblos van Daniël Heinsius. Een Neolatijns dichter die met zijn Nederduytsche poemata een ferm stempel heeft gedrukt op onze letterkunde. Mijn twee belangrijkste leermeesters (twee van de drie) bespreken zijn werk in hun proefschrift: Sonja Witstein en … [Lees meer...] overDiefstal van een gouden tandenstoker en een knaap door waternimfen ontvoerd
Te verschijnen: Er hangt iets van lente in de klas…
Nederlandstalige onderwijsgedichten vanaf de dertiende eeuw tot nu Het leven op de school biedt rijke stof voor dichters. Deze vuistdikke poëziebundel bevat de belangrijkste gedichten over de school vanaf de middeleeuwen tot nu toe. Opvallend veel zaken bleven gelijk, zoals het ongemak van de eerste schooldag, de vriendschappen, het gebrek aan orde, de eerste … [Lees meer...] overTe verschijnen: Er hangt iets van lente in de klas…
VUB-eredoctoraat voor auteur en Nobelprijswinnaar J.M. Coetzee
Op 13 oktober 2025 zal de Vrije Universiteit Brussel (VUB) in de Brusselse Munt een eredoctoraat uitreiken aan de Zuid-Afrikaans-Australische schrijver en Nobelprijswinnaar J.M. Coetzee. Met deze erkenning bekroont de VUB niet alleen een van de meest gelauwerde auteurs van onze tijd, maar ook een schrijver die op uitzonderlijke wijze literatuur inzet om de wereld in vraag te … [Lees meer...] overVUB-eredoctoraat voor auteur en Nobelprijswinnaar J.M. Coetzee
OWL+: in plus foar Europeeske minderheidstalen en ûnderwizers
OWL+ (Ownership and Leadership) is in projekt wêrby’t sprekkers fan it Frysk yn Nederlân, it Súd-Samysk yn Noarwegen, it Latgalysk yn Letlân en it Mirandeesk yn Portugal in platfoarm krigen om mei-inoar yn kontakt te kommen. Ek binne meardere tools (middels) ûntwikkele, sadat ûnderwizers yn de regio’s dêr’t dy talen praat wurde beskikking krigen oer mear ûnderwiismateriaal om … [Lees meer...] overOWL+: in plus foar Europeeske minderheidstalen en ûnderwizers
Hoe maak je van tieners lezers?
Welkom bij mijn leesclub! Het schooljaar begint en ik deel graag mijn ideeën over lezen en leesonderwijs. Dit is een aangepaste versie van de lezing die ik hield bij de lancering van lezeninhetvo.nl. Wil je niet alleen geïnspireerd, maar ook goed geïnformeerd worden? Bekijk de website! Vandaag bespreken we de vraag: Hoe maak je van tieners lezers? Ik ga deze kwestie ontleden … [Lees meer...] overHoe maak je van tieners lezers?
Willem Jan Otten • Op de hoge
Op de hoge Liep augustus op zijn einde,sloot de badmeester de hokjes af,fietste neuriënd september in. Niemand was er dan ook bijdat ik de plank betrad. Ik wasgeblinddoekt als een deserteur. Dit zijn de stappen bang bang bang.In het Bosbad op de hogezweet men het peentje bangverlang. De zon stond even laag als ik en stondop punt van zakken in de grond.Wie mij naar … [Lees meer...] overWillem Jan Otten • Op de hoge
Elias of het gevecht met de nachtegalen voor het eerst in het Spaans
In 2019 stelde de uitgever van de Spaanse uitgeverij La Umbría y la Solana mij voor om een literaire klassieker uit het Nederlands te vertalen. De uitgeverij, met een catalogus die vooral uit melancholische uit het Portugees vertaalde titels bestaat, leek een ideale plek om Elias of het gevecht met de nachtegalen in het Spaans te publiceren. Ondanks het feit dat het een … [Lees meer...] overElias of het gevecht met de nachtegalen voor het eerst in het Spaans
Wat zijn de verschillende woordsoorten?
Wat iedereen moet weten over taal (15) Onlangs verschenen de resultaten van een onderzoek: wat vinden taalwetenschappers dat mensen moeten weten over taal? Dat resulteerde onder andere in een lijst van 25 vragen. Korte antwoorden op die vragen zet ik hier deze weken op een rijtje. In het Nederlandse systeem delen we zinsontleding op in redekundige en taalkundige … [Lees meer...] overWat zijn de verschillende woordsoorten?
‘de lage landen’ viert vijftig jaar Surinaamse onafhankelijkheid
Suriname, laat je troeven aan de wereld zien! Die boodschap richt Kathleen Ferrier, dochter van de eerste Surinaamse president, tot haar geboorteland in de lage landen. Nu Suriname vijftig jaar onafhankelijk is, belicht het tijdschrift de culturele kracht van het land en de creatieve kruisbestuiving met Nederland. Presentatie op 18 september in het Amsterdamse Bijlmer … [Lees meer...] over‘de lage landen’ viert vijftig jaar Surinaamse onafhankelijkheid
Een eerste aankondiging: Achter de verhalen 2026
Vormen van lezen Universiteit Gent, 15-17 april 2026 Achter de verhalen is het tweejaarlijkse congres van de moderne Nederlandse letterkunde, dat in 2026 twintig jaar bestaat en al aan verschillende universiteiten van Nederland en Vlaanderen georganiseerd werd. Het congres verwelkomt bijdragen van onderzoekers op het brede gebied van de moderne Nederlandse letterkunde uit … [Lees meer...] overEen eerste aankondiging: Achter de verhalen 2026
12 septimber 2025: Fryske Akademydei
It nije akademyske jier begjint foar de Fryske Akademy mei de fiering fan de dies natalis, de dei fan de oprjochting fan it ynstitút. Alle jierren nûget de Fryske Akademy - op de freed fan, foar of nei de 10e septimber - de leden, stipers en relaasjes út om mei-inoar werom te sjen op it ôfrûne jier, mar foaral om mei-inoar foarút te sjen nei moaie gearwurkingen, projekten en … [Lees meer...] over12 septimber 2025: Fryske Akademydei
Oudhollandsch Gezelschapsspel
Nederlandstalige prozaïsten anno 1961 Deze week gaat de column van Opheffer in De groene Amsterdammer over Nieuwe romanciers van W.M.L.E. van Leeuwen uit 1961. Dat boek bevat een reeks essays over toentertijd actuele schrijvers, of, zoals Opheffer het typeert, een ‘homerische lijst van 25 schrijvers’ [zie het plaatje]. Hoewel Opheffer liefdevol aandacht schenkt aan Van … [Lees meer...] overOudhollandsch Gezelschapsspel
Harry Mulisch • Gelag, pop, spiegel
Gelag het was een warme zomerdag.waar is de hagelslag?het kind berouwt zijn wangedrag,de moeder fluistert: och.de vader lacht zijn holle lach,haar liefde sterft bij toverslag. •• Pop de moeder brengt haar lieve kind.oma zoekt een pop gezwind. het lieve kindje zingt een lied.oma’s pop die hoort het niet. op schoot verdroomt het kleine meisje.oma zingt het oude … [Lees meer...] overHarry Mulisch • Gelag, pop, spiegel
Hoalt d’eigen sproake in eer’
Een boek over het Hellendoorns dialect De taal van Hellendoorn van Jan Nijen Twilhaar biedt een unieke kijk op de taal en cultuur van Hellendoorn. Ik ben veel te weten gekomen over de taal en cultuur van Hellendoorn waar ik wel geboren, maar niet getogen ben. Mijn ouders waren net als Gerard en zijn vrouw uit het boek: ze wilden hun kinderen (helaas voor mij) geen … [Lees meer...] overHoalt d’eigen sproake in eer’
