80 jaar Gerrit Komrij

13-01-2025

Wat de antiracisten en de bestrijders van antisemitisme zo node ontberen is een gepast stilzwijgen op zijn tijd.

Bron: ‘Pleidooi voor de rokende racist’ in Lof der simpelheid (1988)

12-01-2025

Dat die momenten er waren beseffen we pas wanneer ze voorbij zijn. We hebben onze zwaarte teruggekregen. Zeurende koppijn hebben we en het getob over ons afgeleefde vel verlaat ons geen seconde. We lopen uren te ijsberen over één zin, overwegen in alle ernst om in godsnaam maar ergens een idee te stelen en het gedicht dat we proberen te schrijven ziet zwart van de doorhalingen. De melodie ontbreekt. We zijn weer de moeizaam knutselende lomperiken van daarvoor.

Bron: ‘Overgave’ in Humeuren en temperamenten (1989)

11-01-2025

Je zinnen vallen samen met je ideeën, je ideeën worden vanzelf muziek. Het zijn geen dode woorden die je opschrijft, ze zweven lichtgevend boven het papier, als vuurvliegjes in een zomernacht. Elk gedicht dat je nu zou schrijven zou een klein mirakel worden. Je hoefde het maar te willen en het stond er. Geen woord kon door een ander woord verbeterd worden. )

Bron: ‘Overgave’ in Humeuren en temperamenten (1989

10-01-2025

Er zijn momenten – je kunt ze niet afdwingen en het deert ze niet of ze wel gelegen komen – dat alles wat je schrijft precies zo op het papier belandt als je het wilt. De zinnen zijn precies goed van lengte, de cadans van de woorden danst mee op de maat van je bezieling en op tijd schiet je de laatste, beslissende wending te binnen die van het geheel iets gaafs en glanzends maakt.

Bron: ‘Overgave’ in Humeuren en temperamenten (1989)

09-01-2025

Je hoort soms mensen beweren dat ze zo ‘lekker’ in hun lichaam zitten. Dat hun lijf ze zo door en door past. Ze voelen zich, zeggen ze, precies op maat gesneden en schijnen met die bewering wonderwat te bedoelen. En er wonderwat mee in hun schik te zijn.

Bron: ‘Onmatigheid’ in Humeuren en temperamenten (1989)

08-01-2025

Het is een omslachtige, aan therapeutische prietpraat ontleende manier om hun narcistisch welbehagen aan te duiden. Het is het soort zelfbewustzijn dat types uit de tv-reclame, de modebladen en de reisfolders uitstralen. Meer gladheid dan harmonie. Meer huidcrème dan hersens.

Bron: ‘Onmatigheid’ in Humeuren en temperamenten (1989)

07-01-2025

Heb mededogen met de machtigen en machtsbegerigen. Het kost ze zoveel moeite een voortdurend tot argwaan bereid publiek van hun goedheid te overtuigen.

Bron: ‘Machtsbegeerte’ in Humeuren en temperamenten (1989)

06-01-2025

In tegenstelling tot de gangbare opinie, die wil dat machthebbers en machtshongerigen slechteriken zijn, met een cynische geest en een destructieve inslag, houd ik ze per definitie voor ingoeie schepsels. Het is juist hun goedheid die ze zo slecht en vernielzuchtig heeft gemaakt.

Bron: ‘Machtsbegeerte’ in Humeuren en temperamenten (1989)

05-01-2025

We houden ons voor machtig beschaafd, voor slim en origineel. Maar onder het craquelé van al onze verfijningen, omwegen en transformaties is – als we het willen zien – pijnlijk zichtbaar op welke redeloze behoeften en stompzinnige drang naar herhaling die berusten. We willen het niet graag zien.

Bron: ‘Jachtinstinct’ in Humeuren en temperamenten (1989)

04-01-2025

Het stemt niet vrolijk te beseffen met hoeveel dunne en minder dunne draden we vastzitten aan de primitieve wereld van onze verste voorvaderen, toen die nog op vier poten liepen zonder een knoop of ritssluiting in hun vacht. Met hoeveel touwen en kabels.