Door Marc van OostendorpKun je als wetenschapper niet beter alles wat je schrijft meteen op het internet knallen? We weten inmiddels dat de systemen van peer review en redactie die normaliter gehanteerd worden lang niet ideaal zijn – dat ze betekenen dat er onzin als die van de Nederlandse geleerden Stapel en Bax gepubliceerd wordt, terwijl er ongetwijfeld allerlei … [Lees meer...] overCiteren maar!
Korte geschiedenis van neerlandistiek.nl (3 en slot): hoe het eindigt
Door Marc van OostendorpWaarom ging het mis? De eerste twee jaargangen waren eigenlijk best aardig, met redelijk veel goede artikelen over een grote variëteit aan onderwerpen. Sommige van die artikelen worden geloof ik ook nog wel geciteerd. Ook later was er af en toe een opleving, maar je ziet de vloed langzaam afnemen en uiteindelijk vrijwel opdrogen. Op een bepaald … [Lees meer...] overKorte geschiedenis van neerlandistiek.nl (3 en slot): hoe het eindigt
Korte geschiedenis van neerlandistiek.nl (2): De mislukkingen
Door Marc van Oostendorp We wilden niet alleen een wetenschappelijk tijdschrift maken dat de neerlandistiek weer bij elkaar zou brengen. We wilden ook niet alleen laten zien dat een tijdschrift ook gratis kon zijn - echt gratis, voor zowel de lezers als de schrijvers. We wilden, als we dan ook aan de gang waren, meteen wat experimenteren met de vorm.Sommige van die … [Lees meer...] overKorte geschiedenis van neerlandistiek.nl (2): De mislukkingen
Korte geschiedenis van Neerlandistiek.nl (1)
Door Marc van OostendorpBinnenkort valt het doek over het elektronisch tijdschrift Neerlandistiek.nl. Hoog tijd dat de geschiedenis van dit roemruchte initiatief nu eindelijk eens beschreven wordt. Dat ga ik de komende dagen doen in een heel korte serie. Ik was er niet van het allereerste begin bij. Dat begin was tijdens een strandwandeling – of een boswandeling, daar wil … [Lees meer...] overKorte geschiedenis van Neerlandistiek.nl (1)
De tv heeft toch invloed
Door Marc van OostendorpHeeft de tv invloed op het taalgebruik van jongeren? Ja, zeggen een aantal Britse taalkundigen in een artikel dat onlangs verscheen in het prestigieuze tijdschrift Language (helaas alleen toegankelijk voor abonnees).Het is het soort wetenschapsnieuws dat niet snel de kranten haalt omdat de gemiddelde lezer al snel denkt dat hij dat natuurlijk allang … [Lees meer...] overDe tv heeft toch invloed
Kinderen praten vaker over hun ouders
Door Marc van OostendorpDe correlatiemachine draaide deze week weer op volle toeren. In het tijdschrift PLOS ONE verscheen een artikel van een groep Amerikaanse psychologen die 700 miljoen 'woorden en zinnen' hadden onderzocht van Facebook-berichten.700 miljoen! De onderzoekers waren er zelf enorm van onder de indruk. In hun abstract en in het artikel zelf trompetteren ze het … [Lees meer...] overKinderen praten vaker over hun ouders
Wie bedenkt de beste nieuwe taalregel van 2013?
Door Marc van OostendorpOok dit jaar schrijft het elektronisch tijdschrift voor de neerlandistiek Neder-L weer een prijsvraag uit voor de beste nieuwe taalregel van het jaar. Het Nederlands is namelijk nog lang niet af: er zijn nog allerlei punten waarop de ene Nederlandstalige dit zegt en de ander dat, terwijl niemand kan vertellen welk van de twee nu de juiste is, … [Lees meer...] overWie bedenkt de beste nieuwe taalregel van 2013?
Klankencyclopedie van het Nederlands (41 en slot): [ʘ]
[ʘ] De [ʘ] maak je door je lippen te tuiten, ze in het midden tegen elkaar aan te zuigen, en ze los te laten. Die klank wordt doorgaans niet tot het Nederlands gerekend, al maken vrijwel alle Nederlandstaligen hem vermoedelijk wel af en toe (drie keer achter elkaar, wanneer ze elkaar begroeten), en wordt hij zelfs wel geschreven, namelijk als mensen onder een brief … [Lees meer...] overKlankencyclopedie van het Nederlands (41 en slot): [ʘ]
Onderzoeker in de crisis
Door Marc van Oostendorp We leven in een tijd van afbraak. Het is een rare zin om neer te schrijven, het klinkt zo pathetisch dat het moeilijk is om te geloven. Maar het is geloof ik wel waar. Waar je om je heen kijkt, wordt van alles en nog wat gesloopt. Vanwege de crisis, ja, en vanwege een weerzin tegen een heleboel monumenten die er staan. Misschien is het omdat ik … [Lees meer...] overOnderzoeker in de crisis
Spreek Fries met uw kind
Door Marc van OostendorpAf en toe kom ik nog mensen tegen die het slachtoffer waren van een klein maar toch treurig misverstand. Vorige week was er nog een vrouw op bezoek bij de open dag van het Meertens Instituut. Haar ouders waren Fries, maar hadden thuis alleen Nederlands gesproken omdat ze dachten dat die kinderen zo beter vooruit konden komen in de maatschappij.Dat is … [Lees meer...] overSpreek Fries met uw kind
Mag ik achterlangs je?
Een kind vult de taal aanDoor Marc van OostendorpWe zaten gisterenavond aan tafel, toen Daan, het vierjarige zoontje van mijn vrienden, zich begon te vervelen en besloot om over onze stoelen te lopen. Bij iedere verjaardagsgast waarschuwde hij 'mag ik achterlangs je?'Het was, met zoveel herhaling, moeilijk om géén taalobservatie te doen. Toch leverde niemand commentaar. Het … [Lees meer...] overMag ik achterlangs je?
Wetenschappelijk Lijmen
Door Marc van OostendorpDat het betrekkelijk eenvoudig is om onzinnige artikelen gepubliceerd te krijgen in het alom gerespecteerde Science, bleek deze week weer eens. Een medewerker van het blad had een hele hoop nonsens bij elkaar geveegd en dit gestuurd naar allerlei open access-tijdschriften – wetenschappelijke tijdschriften die hun inhoud gratis op internet ter … [Lees meer...] overWetenschappelijk Lijmen
Het beter ik van Simon Carmiggelt
Door Marc van Oostendorp Omdat Simon Carmiggelt vandaag honderd jaar zou zijn geworden, gaf Van Oorschot onlangs een keuze van honderd verhalen uit zijn werk: Gedundrukt. Koop dat boek vandaag, dan kan het de hele week op de woonkamer liggen en elke dag kunt u er even in snuffelen en u verheugen op aanstaande zondag wanneer u het helemaal kunt lezen.Ik vermoed dat er … [Lees meer...] overHet beter ik van Simon Carmiggelt
De ironische zachte g
Door Marc van Oostendorp De afgelopen week viel het me ineens bij twee mensen op: een ironische zachte g. Iemand die verder met een harde g praat, zegt ineens één woord of woordgroep met een zachte. Eerst was het een collega, een retoricus, die mij om een gunst kwam vragen. Althans als ik de harde g even schrijf als /χ/ en de zachte als /ɣ/ (dat is niet … [Lees meer...] overDe ironische zachte g
Een wolk van 30 keuro
Het gorgonische misdaadfeuilleton De verleden tijd van lijkenDoor Marc van OostendorpOpgewonden kwam prof. W. Pieterse, voormalig hoogleraar Financiële Letterkunde en tegenwoordig manager, de kamer van Rie Veld binnen. "Moet je horen!" riep hij. "Ik heb geweldig nieuws! Het heeft gewerkt!" "Nou, en of het gewerkt heeft!" zei Rie humeurig, en ze wees op de postdoc … [Lees meer...] overEen wolk van 30 keuro
Geen woord te veel
Over literatuurwetenschap, naar aanleiding van Literatuur in de wereldDoor Marc van OostendorpIk las deze week Literatuur in de wereld en keek daarbij af en toe raar op. In dit Handboek moderne letterkunde, dat vorige week bij uitgeverij Vantilt verscheen, leggen een aantal vooraanstaande letterkundigen uit hoe de moderne literatuurwetenschap ervoor staat. … [Lees meer...] overGeen woord te veel
De STCN en boekhistorisch onderzoek
Door Paul Dijstelberge Allereerst mijn excuses aan de lezers die naar een stuk op deze plaats werden doorverwezen en een andere inhoud aantreffen dan ze op basis van de verwijzingen verwachtten. Ik heb het ingrijpend herschreven omdat twee eerdere versies wat onaardige en niet terzake doende opmerkingen bevatten. Ik heb Inger Leemans dan ook mijn verontschuldigingen … [Lees meer...] overDe STCN en boekhistorisch onderzoek
Edoch: voorgewend deftig
Door Marc van OostendorpIk treed af en toe op in een radioprogramma, en voor mij komt er dan altijd een weerman aan de telefoon. En die weerman zegt dan tijdens zijn weerpraatje (hij mag ook de barometerstanden zeggen en de weerspreuk van de dag, ach, was ik ook maar weerman) af en toe edoch.Ik hoop dat iemand ooit een uitgebreide studie doet naar het gebruik van dat woord, … [Lees meer...] overEdoch: voorgewend deftig
Lieve groeten van Mirjam Rotenstreich
(De vrouw van Adri van der Heijden)Door Marc van Oostendorp Gisteren kreeg ik een e-mail van Mirjam Rotenstreich, de vrouw van A.F.Th. van der Heijden (ze gebruikte ook zijn e-mailadres, althans de afzender van het bericht was 'Adri van der Heijden'). Het is mijn gewoonte niet om privé-correspondentie openbaar te maken, maar de inhoud van deze mail lijkt me van voldoende … [Lees meer...] overLieve groeten van Mirjam Rotenstreich
Zuiver Fries heeft nooit bestaan
(Net zo min als zuiver Nederlands)Door Marc van OostendorpDe geschiedenis van het Fries begint met het Latijn. Dat was in ieder geval de eerste geschreven taal waarvan we weten dat hij in onze streken gebruikt werd. Daarnaast werden er pakweg tweeduizend jaar geleden in onze streken ook allerlei Germaanse dialecten gesproken, waar we weinig vanaf weten, maar die mogelijk nog … [Lees meer...] overZuiver Fries heeft nooit bestaan
Alle talen lijken op elkaar
Een nieuwe vertaaltruc van Googledoor Marc van OostendorpWie wil weten hoe de taaltechnologie – onze kennis over hoe computers met taal kunnen omgaan – zich ontwikkelt, doet er goed aan om Google in de gaten te houden. Daar worden doorlopend slimme mensen aangesteld, bijvoorbeeld om te werken aan Google Translate.Vorige week verscheen er een nieuw artikel op internet waarin een … [Lees meer...] overAlle talen lijken op elkaar
Anna Bijns en PowerPoint
Door Marc van OostendorpAnna Bijns is vooral bekend als de dichteres van lange lappen tekst. Haar tirades tegen Luther en het huwelijk hebben heel kunstige rijmschema's en ritmische patronen, maar lijken op het eerste gezicht vooral een opeenstapeling van woedende kreten.In haar proefschrift, nu bij uitgeverij Verloren verschenen in een handelseditie, laat Judith Keßler … [Lees meer...] overAnna Bijns en PowerPoint
Suffix-sonnet: -er en -aar
De woorden met een achtervoegsel -aarbetekenen ‘degene die zo handelt’ –een wandelaar is een persoon die wandelt,en wie voortrijmelt heet een rijmelaar.Nu is er ook een 'allomorf' van -aarwant -er haalt haast hetzelfde trucje uit:een fluiter ben ik altijd als ik fluit,een ruimtevaarder als ik ruimten vaar. -Aar kies ik als de laatste lettergreepvan het werkwoord een stomme … [Lees meer...] overSuffix-sonnet: -er en -aar
Oifobie
De uitspraak van oecumene, economie, en oikofobieDoor Marc van OostendorpHoe spreek je de eerste klinker oecumene uit? Daarover zijn de afgelopen dagen wat observaties verschenen op het Meldpunt Taal. De discussie gaat tussen twee varianten: de [ø] (eu) en de [ʌy] (ui).Ook elders op het internet blijkt er informatie over te vinden. De taalwebsite van de Vlaamse … [Lees meer...] overOifobie
De uitwisselbaarheid van ‘en’ en ‘of’
Door Marc van OostendorpBij een kantine hangt een bordje: Voor € 15,- mag u een voor- of een nagerecht bij uw hoofdgerecht nemen. De heer Van Dalen laadt zowel een voor- en een hoofdgerecht op zijn dienblad en wil vervolgens alleen vijftien euro betalen. Mag dat? Het woord of kan immers soms ook en betekenen ('Ik drink iedere dag wel wat kopjes koffie of thee': dan … [Lees meer...] overDe uitwisselbaarheid van ‘en’ en ‘of’
